แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
การที่ผู้ให้เช่าซื้อไม่ใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อเมื่อผู้เช่าซื้อผิดสัญญา แต่ยังคงรับชำระหนี้ค่าเช่าซื้อต่อมา ถือได้ว่าผู้ให้เช่าซื้อและผู้เช่าซื้อต่างมีเจตนามุ่งหมายระงับข้อผูกพันเดิม โดยไม่ถือว่าการไม่ชำระหนี้ตามกำหนดในสัญญาเป็นการผิดสัญญา ฉะนั้นการที่ผู้เช่าซื้อไม่ชำระค่าเช่าซื้อสองงวดติดกัน จึงถือไม่ได้ว่าผู้เช่าซื้อผิดสัญญา
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า โจทก์ผิดนัดไม่ชำระค่าเช่าซื้องวดที่ 69 เป็นต้นมาจำเลยชอบที่จะริบเงินค่าเช่าซื้อที่โจทก์ได้ชำระแล้ว และขายที่พิพาทให้ผู้อื่นได้โดยมิต้องบอกกล่าวโจทก์ก่อนตามสัญญาเช่าซื้อพิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ ให้จำเลยที่ 1 รับเงิน 9,600 บาทจากโจทก์ แล้วโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินแก่โจทก์ หากไม่สามารถโอนให้ได้ให้จำเลยที่ 1 ใช้ค่าเสียหาย 62,400 บาทแก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีนับแต่วันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จจำเลยที่ 1 ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “ข้อวินิจฉัยข้อแรกมีว่า การที่โจทก์ไม่ชำระค่าเช่าซื้อตั้งแต่งวดที่ 69 คือตั้งแต่เดือนมีนาคม 2519 เป็นต้นมาถือว่าโจทก์ผิดสัญญาเช่าซื้อเอกสารหมาย จ.1, จ.2 ข้อ 3 หรือไม่ ได้ความตามโจทก์นำสืบว่าตั้งแต่ทำสัญญาเช่าซื้อ โจทก์ไม่ได้ชำระค่าเช่าซื้อทุกเดือน บางที 7 ถึง 8 เดือนบ้าง 2 ถึง 3 เดือนบ้าง จึงนำเงินที่ค้างชำระไปชำระเสียครั้งหนึ่ง โดยจำเลยทั้งสองยอมรับทุกครั้ง โดยไม่ทักท้วง จำเลยที่ 2 ซึ่งทำการแทนจำเลยที่ 1 ก็เบิกความว่าโจทก์เคยขาดนัด (ผิดนัด) บ่อย ๆ โจทก์เคยรวมเงินหลาย ๆ งวดมาให้ครั้งหนึ่งก็มีจำเลยที่ 2 ก็ออกใบเสร็จย้อนหลังให้ ดังนี้ เห็นว่ากรณีเป็นเรื่องโจทก์ไม่ชำระหนี้ตามกำหนดในสัญญา ถือว่าผิดสัญญาเช่าซื้อแล้ว จำเลยชอบที่จะใช้สิทธิเลิกสัญญาเสียได้ตามข้อ 3. แห่งเอกสารหมาย จ.1, จ.2 แต่กลับปรากฏว่าจำเลยมิได้ถือเอาการไม่ชำระหนี้ตามกำหนดเป็นการผิดสัญญากล่าวคือยังคงรับชำระหนี้ต่อมา ถือได้ว่าโจทก์และจำเลยทั้งสองฝ่ายต่างมีเจตนามุ่งหมายระงับข้อผูกพันเดิม ไม่ถือว่าการไม่ชำระหนี้ตามกำหนดในสัญญานั้นเป็นการผิดสัญญา ฉะนั้นการที่โจทก์ไม่ชำระค่าเช่าซื้อตั้งแต่งวดที่ 69 เป็นต้นมาเกิน 2 งวดติดต่อกัน จึงถือไม่ได้ว่าโจทก์ผิดสัญญา ศาลฎีกาจึงเห็นพ้องกับศาลอุทธรณ์ว่าจำเลยที่ 1จะเลิกสัญญาได้ต่อเมื่อได้ปฏิบัติตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 387 คือบอกกล่าวให้โจทก์ชำระหนี้ภายในระยะอันสมควรก่อน ถ้าโจทก์ไม่ชำระภายในกำหนดเวลาที่กำหนดให้ จำเลยที่ 1 จึงจะเลิกสัญญาได้ที่จำเลยที่ 1 ฎีกาว่า ได้ปิดประกาศให้โจทก์ชำระค่าเช่าซื้อแล้ว มีแต่คำจำเลยที่ 1 และนางสุรภี วรนุช ลอย ๆ และศาลอุทธรณ์ไม่เชื่อชอบแล้วกรณีไม่จำต้องวินิจฉัยว่าเมื่อถึงกำหนดชำระเงินค่าเช่าซื้องวดที่ 69 แล้วจำเลยที่ 1 ยอมให้โจทก์ผัดชำระค่าเช่าซื้อต่อไปหรือไม่”
พิพากษายืน
