แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
สัญญาทานบนที่ชายทำไว้ให้แก่หญิงว่าจะยอมเลิกกับอนุภรรยานั้น เมื่อชายทำผิดทานบนหญิงถือเอาเป็นเหตุฟ้องอย่าได้ และสัญญาเช่นนี้ศาลยอมรับบังคับบัญชาใช้
อ้างฎีกาที่ 292/2469
กรณีเรื่องฟ้องหย่าถือว่าเป็นสิทธิเกี่ยวในครอบครัว คู่ความฎีกาในข้อเท็จจริงได้
จำเลยฎีกาวันที่ 27/4/78
ย่อยาว
คดีนี้ได้ความว่า ก่อนที่จำเลยจะได้โจทก์เป็นภริยา จำเลยได้มีอนุภรรยาอยู่แล้วจำเลยแต่งงานกับโจทก์เมื่อ พ.ศ.๒๔๗๕ โจทก์พึงทราบว่าจำเลยมีอนุภรรยาอยู่ก่อนแล้ว จำเลยจึงได้ทำทานบนให้โจทก์ไว้ว่า จะประพฤติตนให้เป็นที่พอใจโจทก์ อนุภรรยาที่มีอยู่แล้วจะหย่าขาดไม่เลี้ยงดู ภายหลังจำเลยประพฤติผิดทานบน โดยกลับไปมาหาสู่กับอนุภรรยาอีก โจทก์จึงฟ้องขอหย่าจากสามีภริยากับจำเลย
ประเด็นที่จะต้องวินิจฉัยมีว่า ทานบนที่ชายทำให้ไว้แก่หญิงผู้ภริยานั้นจะใช้ได้ตามกฎหมายหรือไม่ ถ้าทานบนใช้ได้ตามกฎหมาย การที่มีข้อความในทานบนให้เลิกกับอนุภรรยาเช่นนั้น จะทำให้ทานบนเสียไปหรือไม่
ศาลฎีกาเห็นว่า คดีนี้ก็ทำนองเดียวกับคำพิพากษาฎีกาที่ ๕๙๒/๒๔๖๙ ซึ่งทานบนในคดีนี้ที่ยอมเลิกกับภริยาอีกคนหนึ่งเป็นทานบนที่ศาลยอมรับพิจารณาในคดีฟ้องหย่าหาว่าผิดทานบนไม่ดำเนินการเลิกกับอนุภรรยา เมื่อจำเลยทำผิดทานบนจึงเป็นข้อที่โจทก์อ้างขอฟ้องหย่าได้พิพากษายืนตามศาลล่างทั้ง ๒ ให้จำเลยหย่าขาดจากสามีภริยากัน
