แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
อำนาจในการสั่งให้รื้อถอนอาคารในกรณีที่มีผู้ต่อเติมอาคารโดยไม่ได้รับอนุญาตนั้น มีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นพิเศษให้เป็นอำนาจหน้าที่โดยเฉพาะของเจ้าพนักงานท้องถิ่นที่จะต้องปฏิบัติตามขั้นตอนตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 40 และ 42 แห่งพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 ฐานะของผู้เสียหายตามมาตรา 73 แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวมีเพียงสิทธิในการดำเนินคดีในทางอาญาต่อผู้กระทำความผิดเท่านั้น ผู้เสียหายดังกล่าวหามีอำนาจที่จะฟ้องบังคับจำเลยเพื่อให้รื้อถอนอาคารส่วนที่ต่อเติมผิดกฎหมายอันเป็นอำนาจหน้าที่ในทางแพ่งโดยเฉพาะของเจ้าพนักงานท้องถิ่นไม่
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องจำเลยทั้งสามให้รื้อถอนอาคารส่วนที่ดัดแปลงต่อเติมและขอให้ชดใช้ค่าเสียหายให้แก่โจทก์
จำเลยทั้งสามให้การว่า ได้ต่อเติมอาคารตามแบบของกรมประชาสงเคราะห์ ซึ่งมีลักษณะมั่นคงแข็งแรง จำเลยไม่ได้ละเมิดต่อโจทก์และฟ้องเกี่ยวกับค่าเสียหายเคลือบคลุม ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ฎีกาของโจทก์ในปัญหาข้อกฎหมายเกี่ยวกับอำนาจฟ้อง ซึ่งโจทก์ฎีกาโต้แย้งคำวินิจฉัยของศาลล่างทั้งสองว่าตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๗๓ บัญญัติให้เจ้าของหรือผู้ครอบครองอาคารที่อยู่ใกล้ชิดหรือติดต่อกับอาคารที่ที่มีการกระทำความผิดเป็นผู้เสียหายตามกฎหมายว่าด้วยวิธีพิจารณาความอาญา ฉะนั้นเมื่อข้อเท็จจริงปรากฏว่าบ้านโจทก์ที่อยู่อาศัยติดต่อกับบ้านของจำเลยซึ่งกระทำการต่อเติมโดยผิดกฎหมายจนถูกดำเนินคดีและศาลพิพากษาลงโทษไปแล้วเช่นนี้ โจทก์จึงอยู่ในฐานะเป็นผู้เสียหายตามบทบัญญัติของกฎหมายดังกล่าว และชอบที่จะฟ้องคดีเพื่อบังคับให้จำเลยทำการรื้อถอนส่วนที่ต่อเติมผิดกฎหมายออกไปเสียได้ ดังนี้ เห็นว่าอำนาจในการที่จะสั่งให้รื้อถอนอาคารที่ผิดกฎหมายนั้น เป็นมาตรการที่จะบังคับกันในทางแพ่งตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ จึงได้บัญญัติไว้เป็นพิเศษให้เป็นอำนาจหน้าที่โดยเฉพาะของเจ้าพนักงานท้องถิ่นจนวิธีการที่เจ้าพนักงานจะปฏิบัติเป็นขั้นตอนไปดังปรากฏตามมาตรา ๔๐ และ ๔๒ ในหมวด ๔ ที่ว่าด้วยอำนาจหน้าที่ของเจ้าพนักงานท้องถิ่น ฉะนั้น ฐานะของผู้เสียหายตามที่บัญญัติในมาตรา ๗๓ ตามที่โจทก์อ้างจึงมีเพียงสิทธิในการดำเนินคดีในทางอาญาต่อจำเลยผู้กระทำความผิดเท่านั้น โจทก์หาได้มีอำนาจที่จะฟ้องบังคับจำเลยเพื่อให้รื้อถอนอาคารส่วนที่ต่อเติมผิดกฎหมายอันเป็นอำนาจหน้าที่ในทางแพ่งโดยเฉพาะของเจ้าพนักงานท้องถิ่นดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้นไม่ ฎีกาโจทก์ข้อนี้ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน
