แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องที่ 3 ที่ 4 ยื่นคำร้องขอให้ถอนผู้จัดการมรดกแล้วผู้ร้องที่ 3 ที่ 4 ได้ยื่นคำร้องขอถอนคำร้องนั้น ศาลชั้นต้นสั่งอนุญาตและพิจารณาต่อมาเฉพาะคดีเกี่ยวกับผู้จัดการมรดกยื่นคำร้องขอถอนตัวจากการเป็นผู้จัดการมรดก ซึ่งผู้รองที่ 1 ที่ 2 ยื่นคำแถลงคัดค้าน ผู้ร้องที่ 3 ที่ 4 ซึ่งมิได้เป็นผู้คัดค้านจึงมิใช่คู่ความในคดีเกี่ยวกับคำร้องนี้ เมื่อผู้ร้องที่ 1 ที่ 2 อุทธรณ์คำสั่งศาลชั้นต้นที่อนุญาตให้ผู้จัดการมรดกลาออกจากตำแหน่งได้ ผู้ร้องที่ 3 ที่ 4 จึงมิใช่จำเลยอุทธรณ์ แต่ผู้จัดการมรดกเท่านั้นที่เป็นจำเลยอุทธรณ์ ดังนั้นการที่ศาลชั้นต้นสั่งให้ส่งสำเนาอุทธรณ์ของผู้ร้องแก่ผู้ร้องที่ 3 ที่ 4 โดยมิได้ส่งสำเนาอุทธรณ์ให้ผู้จัดการมรดก และศาลอุทธรณ์พิพากษาคดีมาโดยมิได้สั่งให้ศาลชั้นต้นดำเนินการแก้ไขให้ถูกต้องเสียก่อนนั้น จึงเป็นกรณีที่ศาลอุทธรณ์มิได้ปฏิบัติตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ว่าด้วยการพิจารณา ตามมาตรา 247 ประกอบด้วยมาตรา 243(2) ศาลฎีกาพิพากษายกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ให้ศาลชั้นต้นส่งสำเนาอุทธรณ์ให้ผู้จัดการมรดกแล้วส่งสำนวนให้ศาลอุทธรณ์พิจารณาพิพากษาใหม่ตามรูปคดี
ย่อยาว
คดีนี้เดิมผู้ร้องทั้งสี่ยื่นคำร้องขอให้ศาลตั้งนายโกวิทและนายประธานเป็นผู้จัดการมรดกของหม่อมเจ้าหญิงวิมลปทัมราชแทนหม่อมเจ้าขจรจิรพันธ์ผู้จัดการมรดกคนเดิมซึ่งสิ้นชีพตักษัย ศาลชั้นต้นมีคำสั่งตั้งนายโกวิทและนายประธานเป็นผู้จัดการมรดกต่อมาผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ ยื่นคำร้องว่า นายโกวิทกับนายประธานผู้จัดการมรดกทั้งสองละเลยไม่ทำการตามหน้าที่ ขอให้มีคำสั่งถอนผู้จัดการมรดกทั้งสองและแต่งตั้งให้ผู้ร้องที่ ๓ กับหม่อมราชวงศ์วุฒิสวัสดิ์ เป็นผู้จัดการมรดกแทน
ผู้จัดการมรดกทั้งสองยื่นคำแถลงคัดค้านว่า ได้จัดการมรดกตามหน้าที่ตลอดมาแต่ในระหว่างจัดการได้เกิดปัญหาโต้แย้งเกี่ยวกับทรัพย์มรดกซึ่งยังไม่เป็นที่ตกลงกัน ผู้จัดการมรดกได้ขอถอนตัวจากตำแหน่งผู้จัดการมรดกแล้ว แต่ทายาททุกฝ่ายไม่ยินยอมอย่างไรก็ตาม ผู้จัดการมรดกทั้งสองก็พร้อมที่จะถอนตัวจากผู้จัดการมรดกรายนี้ทุกเวลา ขอให้ยกคำร้อง
ผู้ร้องที่ ๑ ที่ ๒ ยื่นคำร้องคัดค้านว่า ไม่ควรจะถอนผู้จัดการมรดกให้พ้นหน้าที่ ทั้งคัดค้านว่าผู้ร้องที่ ๓ ไม่สมควรเป็นผู้จัดการมรดก กับคัดค้านคำร้องของผู้ร้องที่ ๔ หลายประการ
ต่อมาผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ ยื่นคำร้องขอถอนคำร้องที่ขอถอนผู้จัดการมรดก ศาลชั้นต้นมีคำสั่งอนุญาต ส่วนผู้จัดการมรดกขอถอนตัวจากการเป็นผู้จัดการมรดก
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งอนุญาตให้นายโกวิทและนายประธานลาออกจากตำแหน่งผู้จัดการมรดกได้
ผู้ร้องที่ ๑ ที่ ๒ อุทธรณ์ ศาลชั้นต้นสั่งรับเป็นอุทธรณ์ สำเนาให้ผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ โดยมิได้สั่งให้ส่งสำเนาอุทธรณ์แก่ผู้จัดการมรดกเพื่อแก้อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้ร้องที่ ๑ ที่ ๒ ฎีกา ศาลชั้นต้นสั่งรับเป็นฎีกา และให้ส่งสำเนาฎีกาเฉพาะผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ เช่นเดียวกับในชั้นอุทธรณ์
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า แม้ในชั้นต้นผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ จะได้ยื่นคำร้องขอให้ศาลสั่งถอนนายโกวิทและนายประธาน จากการเป็นผู้จัดการมรดกหม่อมเจ้าหญิงวิมลปทัมราชและตั้งผู้ร้องที่ ๓ และหม่อมราชวงศ์วุฒิสวัสดิ์ เป็นผู้จัดการมรดกแทนก็ตาม แต่ต่อมาผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ ก็ได้ยื่นคำร้องขอถอนคำร้อง และศาลชั้นต้นได้สั่งอนุญาตให้ผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ ถอนคำร้องได้ และได้จำหน่ายคดีตามคำร้องดังกล่าวแล้ว ศาลชั้นต้นคงดำเนินกระบวนพิจารณาต่อมาเฉพาะคดีเกี่ยวกับคำร้องของผู้จัดการมรดกทั้งสองที่ขอถอนตัวจากการเป็นผู้จัดการมรดก ซึ่งผู้ร้องที่ ๑ ที่ ๒ ยื่นคำแถลงคัดค้านเท่านั้น ดังนั้น ผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ ซึ่งมิได้เป็นผู้คัดค้านคำร้องขอถอนตัวของผู้จัดการมรดกทั้งสองด้วย จึงมิใช่เป็นคู่ความในคดีอันเกี่ยวกับคำร้องขอถอนตัวของผู้จัดการมรดกทั้งสอง เมื่อผู้ร้องที่ ๑ ที่ ๒ อุทธรณ์คำสั่งของศาลชั้นต้นที่อนุญาตให้ผู้จัดการมรดกทั้งสองลาออกจากตำแหน่งได้ ผู้จัดการมรดกทั้งสองจึงอยู่ในฐานะเป็นจำเลยอุทธรณ์ ผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ มิใช่จำเลยอุทธรณ์แต่อย่างใด ซึ่งปัญหาดังกล่าวนี้ผู้ร้องที่ ๑ ที่ ๒ ก็ได้ยกขึ้นกล่าวอ้างในชั้นอุทธรณ์แล้ว การที่ศาลชั้นต้นสั่งรับอุทธรณ์ของผู้ร้องที่ ๑ ที่ ๒ และส่งสำเนาให้ผู้ร้องที่ ๓ ที่ ๔ ซึ่งมิใช่จำเลยอุทธรณ์เพื่อให้แก้อุทธรณ์โดยมิได้ส่งสำเนาอุทธรณ์ให้ผู้จัดการมรดกทั้งสองซึ่งเป็นจำเลยอุทธรณ์เพื่อให้แก้อุทธรณ์ และศาลอุทธรณ์พิพากษาคดีมาโดยมิได้สั่งให้ศาลชั้นต้นดำเนินการแก้ไขให้ถูกต้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา ๒๓๕ เสียก่อนนั้น ถือได้ว่าเป็นกรณีที่ศาลอุทธรณ์มิได้ปฏิบัติตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๔๗ ประกอบด้วยมาตรา ๒๔๓(๒)
พิพากษาให้ยกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการส่งสำเนาอุทธรณ์ให้ผู้จัดการมรดกทั้งสอง แล้วส่งสำเนาไปให้ศาลอุทธรณ์พิจารณาและพิพากษาใหม่ตามรูปคดี
