แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ลายพระหัตราชเสนาของพระเจ้าแผ่นดินซึ่งซงสมบูรนาญาสิทธิราชเหนือกดหมายย่อมถือได้ว่าเปนพระบรมราชโองการ มีผลบังคับได้เช่นกดหมาย
สมเด็ดพระเจ้าหยู่หัวสมัยสมบูรนาญาสิทธิราชมีลายพระราชหัตเลขาพระราชทานที่ดินไห้ผู้ได แม้ไม่แก้โฉนดก็ถือว่ามีผลสมบูรน์ตามกดหมาย
ย่อยาว
ได้ความว่า สมเด็ดพระปกเกล้าได้มีลายพระราชหัตเลขาพระราชทานที่ดินไห้แก่โจทไนสมัยสมบูรนาญาสิทธิราชแต่ไม่มีการแก้โฉนด ต่อมาที่ดินรายนี้ถูกเวนคืน เจ้าพม่าที่ไม่ยอมไห้ค่าที่ดินแก่โจท โดยอ้างว่าที่ดินยังเปนทรัพย์สินส่วนพระมหากสัตย์หยู่ โจทจึงมาฟ้องเรียกค่าที่ดิน
สาลชั้นต้นและสาลอุธรน์วินิฉัยต้องกันว่า โจทได้กัมสิทธิแล้ว โดยสายพระราชหัตเลขาเปนพระบรมราชโองการไนพระมหากสัตย์ซึ่งซงสมบูรนาญาสิทธิราชมีผลเปนกดหมายแม้จะยังไม่ได้แก้ทเบียนก็ไม่สำคัญ และกัมสิทธิที่ดินรายนี้ก็ได้โอนไปแล้ว ตาม พ.ร.บ.ไห้อำนาดเจ้าหน้าที่ไนการเข้าครอบครองอสังหาริมทรัพย์ที่เวนคืนและกำหนดเงินค่าทำขวัญไนภาวะคับขัน (ฉบับที่ ๓) พ.ส.๒๔๘๕ จึงพิพากสาไห้จำเลยที่ ๑-๒ จ่ายเงินค่าทำขวัญ๒๕,๒๙๖ บาทแก่โจท
จำเลยดีกา คดีคงมีปัญหาแต่เพียงว่าโจทเปนเจ้าของที่ดินรายนี้หรือไม่
สาลดีกาเห็นว่า ลายพระราชหัตเลชาของสมเด็จพระเจ้าหยู่หัวไนสมัยซึ่งซงสมบูรนาญาสิทธิราชเหนือกดหมาย กดหมายยอมรับนับถือว่าพระบรมราชโองการของสมเด็ดพระเจ้าหยู่หัวซึ่งซงสมบูรนาญาสิทธิราชนั้นมีผลบังคับได้เช่นกดหมาย และสัมริทธิดังพระบรมราชโองการที่ปกาสิตไนขนะนั้น ไม่จำต้องประกาสโคสนาและจดลงทเบียนตามแบบราชการหรือตามกดหมายเสียก่อน ฉะนั้นจำต้องวินิฉัยตามพระบรมราชโองการหาไช่ตามบทกดหมายสามัญไม่ จึงพิพากสายืนตามสาลล่าง
