แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
แม้จำเลยที่1ซึ่งสังกัดจำเลยที่2มิใช่กรรมการจัดการขายทอดตลาดที่ดินของโจทก์ที่จำเลยที่2ยึดมาเพื่อขายทอดตลาดเอาเงินชำระภาษีเงินได้ที่โจทก์ค้างชำระจำเลยที่1ก็ มีหน้าที่โดยตรงในการดำเนินการ ขายทอดตลาด เมื่อได้เสนอจำเลยที่3แต่งตั้งคณะกรรมการจัดการขายทอดตลาดโดยล้วนแต่เป็น ข้าราชการในบังคับบัญชาของจำเลยที่1ถือว่าจำเลยที่1ได้ทำในนามของจำเลยที่2ต้องถือว่าจำเลยที่1เป็น ผู้ทอดตลาดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา511จึงต้องห้าม เข้าสู้ราคาซื้อที่ดินดังกล่าว
ย่อยาว
โจทก์ ฟ้อง ว่า จำเลย ที่ 1 เป็น ข้าราชการ มี ตำแหน่ง เป็น สรรพากรจังหวัด สังกัด จำเลย ที่ 2 จำเลย ที่ 2 เป็น นิติบุคคล ตาม กฎหมายจำเลย ที่ 3 มี ตำแหน่ง เป็น ผู้ว่าราชการจังหวัด เมื่อ ปี 2523 โจทก์เป็น หนี้ ภาษีเงินได้ บุคคลธรรมดา จำเลย ที่ 2 จำนวน 121,700 บาทสรรพากร อำเภอ ยึด ที่ดิน โฉนด เลขที่ 32399 ของ โจทก์ เพื่อ นำ ออกขายทอดตลาด เอา เงิน ชำระหนี้ ภาษี ดังกล่าว มี จำเลย ที่ 1 เป็นผู้ขาย ทอดตลาด หรือ ผู้อำนวยการ ขายทอดตลาด จำเลย ที่ 1 ไม่ได้ จัดให้ มี การ ขายทอดตลาด ที่ดิน ของ โจทก์ โดย เปิดเผย เพื่อ ให้ บุคคลภายนอกเข้า สู้ราคา จำเลย ที่ 1 ไม่มี สิทธิ จะ เข้า ประมูล ซื้อ ทรัพย์ ดังกล่าวได้ แต่ จำเลย ที่ 1 กลับ เข้า สู้ราคา ซื้อ ทรัพย์ ดังกล่าว โดย ไม่สุจริตและ ประมูล ซื้อ ใน ราคา ต่ำกว่า ราคา ที่ แท้จริง แล้ว จดทะเบียน โอนกรรมสิทธิ์ ที่ดิน เป็น ของ จำเลย ที่ 1 ไม่ เปิด โอกาส ให้ โจทก์ หรือผู้แทน โจทก์ ใช้ สิทธิ คัดค้าน จึง เป็น การกระทำ ที่ ไม่ชอบด้วยกฎหมายขอให้ เพิกถอน การ ขายทอดตลาด ที่ดิน โฉนด เลขที่ 32399 ตำบล บางตลาด อำเภอ ปากเกร็ด จังหวัด นนทบุรี ของ โจทก์ ให้ จำเลย ทั้ง สาม จดทะเบียน เพิกถอน การ โอน กรรมสิทธิ์ ที่ดิน ดังกล่าว ให้ แก่ จำเลย ที่ 1 ให้ กลับคืนฐานะ เดิม หาก ไม่ปฏิบัติ ตาม ให้ ถือเอา คำพิพากษา แทน การแสดง เจตนาของ จำเลย ทั้ง สาม
จำเลย ทั้ง สาม ให้การ ว่า จำเลย ที่ 1 มีสิทธิ เข้า สู้ราคา ซื้อทรัพย์ ของ โจทก์ จาก การ ขายทอดตลาด ได้ การ ขายทอดตลาด ที่ดิน ของ โจทก์กระทำ โดยชอบ ด้วย กฎหมาย ขอให้ ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้น พิพากษา ให้ เพิกถอน การ ขายทอดตลาด ที่ดิน โฉนด เลขที่32399 ตำบล บางตลาด อำเภอปากเกร็ด จังหวัด นนทบุรี ที่ ขายทอดตลาด เมื่อ วันที่ 22 พฤษภาคม 2532 และ เพิกถอน นิติกรรม โอน กรรมสิทธิ์ที่ดิน ดังกล่าว ให้ แก่ จำเลย ที่ 1 ให้ จำเลย ที่ 1 จดทะเบียน โอนกรรมสิทธิ์ ที่ดิน ให้ กลับ สู่ ฐานะ เดิม หาก ไม่ปฏิบัติ ให้ ถือเอาคำพิพากษา แทน การแสดง เจตนา ของ จำเลย ที่ 1 คำขอ อื่น ให้ยก
จำเลย ทั้ง สาม อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษากลับ ให้ยก ฟ้องโจทก์
โจทก์ ฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า “ประเด็น ที่ ต้อง วินิจฉัย ตาม ฎีกา ของ โจทก์มี ว่า จำเลย ที่ 1 เป็น ผู้ มี คุณสมบัติ ต้องห้าม ตาม กฎหมาย ที่ จะเข้า สู้ราคา ซื้อ ที่ดิน โฉนด เลขที่ 32399 ของ โจทก์ ใน การ ขายทอดตลาดตาม ประกาศ ของ จำเลย ที่ 3 ฉบับ ท้ายฟ้อง หมายเลข 3 หรือไม่ โจทก์ฎีกา ว่า แม้ จำเลย ที่ 1 ไม่มี ชื่อ เป็น กรรมการ จัดการ ขายทอดตลาดที่ดิน โฉนด เลขที่ 32399 ของ โจทก์ ก็ ตาม แต่ จำเลย ที่ 1 เป็น สรรพากรจังหวัด นนทบุรี มี หน้าที่ ดำเนินการ ขายทอดตลาด ที่ดิน โจทก์ โดย เป็นผู้ เสนอ ชื่อ คณะกรรมการ จัดการ ขายทอดตลาด ที่ดิน โจทก์ ให้ จำเลย ที่ 3เป็น ผู้ แต่งตั้ง การ ขายทอดตลาด จึง อยู่ ใน ความ ควบคุม ดูแล ของ จำเลยที่ 1 โดย ตลอด ถือว่า จำเลย ที่ 1 เป็น ผู้ขาย ทอดตลาด และ ผู้อำนวยการขายทอดตลาด ที่ดิน โจทก์ จึง เป็น ผู้ต้อง ห้าม มิให้ เข้า เป็น ผู้ สู้ราคาใน การ ขายทอดตลาด ที่ดิน โจทก์ เห็นว่า เมื่อ จำเลย ที่ 2 ยึด ที่ดินโฉนด เลขที่ 32399 ของ โจทก์ มา เพื่อ ขายทอดตลาด เอา เงิน ชำระ ภาษีเงินได้ที่ โจทก์ ค้างชำระ แล้ว จำเลย ที่ 1 ซึ่ง อยู่ ใน สังกัด จำเลย ที่ 2ย่อม มี หน้าที่ โดยตรง ใน การ ดำเนินการ นำ ที่ดิน ที่ ยึด ขายทอดตลาดและ เมื่อ จำเลย ที่ 1 ได้ เสนอ จำเลย ที่ 3 แต่งตั้ง คณะกรรมการ จัดการขายทอดตลาด ที่ดิน ของ โจทก์ โดย คณะกรรมการ ทั้ง สาม คน ที่ จำเลย ที่ 1เสนอ แต่งตั้ง นี้ ล้วน แต่ เป็น ข้าราชการ ผู้ อยู่ ใต้ บังคับบัญชา ของจำเลย ที่ 1 ทั้งสิ้น ซึ่ง จำเลย ที่ 3 ก็ แต่งตั้ง ตาม ที่ จำเลย ที่ 1เสนอ นั้น การกระทำ ของ จำเลย ที่ 1 ดังกล่าว ถือว่า ได้ ทำ ใน นาม ของจำเลย ที่ 2 ทั้งสิ้น แม้ จำเลย ที่ 1 มิใช่ เป็น กรรมการ จัดการขายทอดตลาด ด้วย ก็ ตาม ก็ ต้อง ถือว่า จำเลย ที่ 1 เป็น ผู้ทอดตลาดตาม ความหมาย แห่ง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 511 เมื่อจำเลย ที่ 1 มี ฐานะ เป็น ผู้ทอดตลาด แล้ว จำเลย ที่ 1 จึง เป็น ผู้ มีคุณสมบัติ ต้องห้าม ตาม บท กฎหมาย ดังกล่าว ที่ จะ เข้า สู้ราคา ซื้อ ที่ดินโจทก์ ใน การ ขายทอดตลาด ซึ่ง ตน เป็น ผู้อำนวยการ เอง ตาม ประกาศ ของ จำเลยที่ 3 ฉบับ ท้ายฟ้อง หมายเลข 3 นั้น การ ซื้อ ที่ดิน โจทก์ จาก การ ขายทอดตลาด ของ จำเลย ที่ 1 จึง ไม่ชอบ ที่ ศาลอุทธรณ์ วินิจฉัย ว่า การ ซื้อที่ดิน โจทก์ จาก การ ขายทอดตลาด ของ จำเลย ที่ 1 ชอบแล้ว นั้น ศาลฎีกา ไม่เห็นพ้อง ด้วย ฎีกา ของ โจทก์ ฟังขึ้น เมื่อ ได้ วินิจฉัย ว่าการ ซื้อ ที่ดินโจทก์ จาก การ ขายทอดตลาด ของ จำเลย ที่ 1 ไม่ชอบ แล้ว คดี ไม่จำต้อง วินิจฉัยใน ประเด็น ที่ โจทก์ ฎีกา ว่า การ ขายทอดตลาด ที่ดิน โจทก์ ให้ แก่ จำเลยที่ 1 เป็น การ ขายทอดตลาด ที่ ไม่ชอบ และ ไม่สุจริต อีก ต่อไป ”
พิพากษากลับ ให้ บังคับคดี ตาม คำพิพากษา ของ ศาลชั้นต้น
