แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 615 ถือว่าใบตราส่งเป็นหลักฐานสำคัญในสัญญารับขน การที่บริษัท ช. รับสินค้าจากบริษัทท.ตัวแทนของจำเลยที่1โดยมิได้มีใบตราส่งมาแสดงบริษัทช.จะต้องให้ประกันตามควร ซึ่งหมายถึงการค้ำประกันด้วยบุคคลหรือทรัพย์ ที่บริษัท ช. ทำหนังสือยินยอมชดใช้ค่าเสียหายกรณีส่งมอบของโดยไม่มีใบตราส่งนั้น เป็นเพียงหนังสือที่บริษัท ช.ยอมชดใช้ค่าเสียหายในกรณีต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตามหนังสือดังกล่าวไม่ใช่เป็นการให้ประกันตามควรตามความหมายของมาตรา 615 การที่จำเลยที่ 1 ส่งมอบสินค้าของโจทก์ให้แก่บริษัท ช. ไปโดยที่บริษัทดังกล่าวไม่มีใบตราส่งมาแสดง ถือได้ว่าจำเลยที่ 1 ปฏิบัติหน้าที่โดยประมาทเลินเล่อผิดประเพณีการค้าและกฎหมายในการส่งมอบสินค้าของโจทก์ให้แก่บริษัท ช. เป็นเหตุให้โจทก์ได้รับความเสียหายเนื่องจากไม่ได้รับชำระค่าสินค้า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 624 เป็นบทบัญญัติเกี่ยวกับข้อความรับผิดของผู้ขนส่งในการที่ของสูญหายหรือบุบสลายหรือส่งชักช้า แต่คดีนี้เป็นเรื่องโจทก์ฟ้องเรียกค่าของที่มิได้รับชำระเนื่องจากการกระทำอันเป็นความประมาทเลินเล่อของจำเลยที่ 1มิใช่ฟ้องให้รับผิดเนื่องจากของสูญหายหรือบุบสลายหรือส่งชักช้าจึงไม่อยู่ภายใต้บังคับ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 624 ฟ้องโจทก์จึงไม่ขาดอายุความ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของสินค้าเกลือและให้จำเลยที่ 1รับขนไปส่งให้แก่บริษัทชอปน่ำกวน จำกัด เมืองมะละกา ประเทศมาเลเซีย แต่เมื่อสินค้าเกลือที่จำเลยที่ 1 รับขนไปถึงเมืองมะละกาแล้ว จำเลยที่ 1 โดยพลการหรือโดยความประมาทเลินเล่อส่งมอบสินค้าเกลือให้แก่บริษัทชอปน่ำกวน จำกัด โดยไม่มีใบตราส่งมาแสดงแทนที่จะส่งมอบสินค้านั้นคืนให้โจทก์เพื่อคิดค่าระวางและค่าเสียหายกันอีกครั้งหนึ่ง หลังจากจำเลยที่ 1 ส่งมอบสินค้าโดยไม่ถูกต้องแล้ว บริษัทชอปน่ำกวน จำกัด ไม่เคยชำระราคาสินค้าให้โจทก์ การกระทำของจำเลยที่ 1 ทำให้โจทก์ได้รับความเสียหายขอให้บังคับจำเลยชำระเงินทั้งสิ้น 502,368.81 บาท ร่วมกันชำระค่าสินไหมทดแทนจำนวน 43,102 เหรียญมาเลเซีย หรือพร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงิน 434,037.14 บาท นับแต่วันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์
จำเลยทั้งสิบให้การว่า โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง ฟ้องของโจทก์เคลือบคลุม จำเลยที่ 1 มิได้ปฏิบัติหน้าที่ ผู้ขนส่งโดยประมาทเลินเล่อผิดประเพณีการค้าหรือกฎหมายแต่อย่างใด ความประมาทเลินเล่อหรือบกพร่องเป็นเพราะการกระทำของโจทก์ หรือธนาคารผู้เกี่ยวข้องเองที่ส่งใบตราส่งและตั๋วแลกเงินมาถึงบริษัทชอปน่ำกวน จำกัด ล่าช้า ความรับผิดของจำเลยที่ 1 นั้นสิ้นสุดลงแล้ว ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 623 ฟ้องโจทก์จึงขาดอายุความไม่ว่าจะเป็นอายุความเรื่องรับขนของโดยตรงตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 624 หรืออายุความเรื่องละเมิดขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยที่ 1 ชำระเงินจำนวน 43,102เหรียญมาเลเซีย ซึ่งคิดอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราโดยเฉลี่ยที่ธนาคารพาณิชย์ทำการขายเงินตราต่างประเทศเป็นเงินไทยในวันฟ้อง ถ้าไม่มีการขายในวันฟ้อง ก็ให้ถือเอาวันสุดท้ายที่มีอัตราการขายเช่นว่านั้นก่อนวันฟ้อง พร้อมด้วยดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ในต้นเงิน16,132.80 เหรียญมาเลเซีย 15,638 เหรียญมาเลเซีย และ 11,335.20เหรียญมาเลเซีย ซึ่งคิดอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราแล้วนับตั้งแต่วันที่ 3 ตุลาคม 2527 วันที่ 5 พฤศจิกายน 2527 และวันที่ 25ธันวาคม 2527 ตามลำดับ เป็นต้นไปแก่โจทก์จนกว่าจะชำระเสร็จสิ้นยกฟ้องสำหรับจำเลยที่ 2 ถึงที่ 10
จำเลยที่ 1 อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยที่ 1 ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยที่ 1ข้อ 3 มีว่า จำเลยที่ 1 ปฏิบัติหน้าที่โดยประมาทเลินเล่อผิดประเพณีการค้าหรือกฎหมายเป็นเหตุให้โจทก์เสียหายหรือไม่ เห็นว่า ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 615 บัญญัติว่า “ถ้าได้ทำใบตราส่งให้แก่กัน ท่านว่าของนั้นจะรับมอบเอาไปได้ต่อเมื่อเวนคืนใบตราส่งหรือเมื่อผู้รับตราส่งให้ประกันตามควร” ตามบทบัญญัติแห่งมาตรานี้ถือว่าใบตราส่งเป็นหลักฐานสำคัญในสัญญารับขน การที่บริษัทชอปน่ำกวน จำกัด รับสินค้าเกลือจากบริษัทไทรมารีนชิปปิ้งแอนด์เทรดดิ้ง จำกัด ตัวแทนของจำเลยที่ 1 โดยมิได้มีใบตราส่งมาแสดง บริษัทชอปน่ำกวน จำกัด จะต้องให้ประกันตามควร ซึ่งเห็นได้ว่าจะต้องเป็นหลักประกันที่เชื่อถือได้ ซึ่งในที่นี้หมายถึงการค้ำประกันด้วยบุคคลหรือทรัพย์ ที่บริษัทชอปน่ำกวน จำกัดทำหนังสือยินยอมชดใช้ค่าเสียหายกรณีส่งของโดยไม่มีใบตราส่งตามเอกสารหมาย ล.1 ถึง ล.3 นั้น ก็เป็นเพียงหนังสือที่บริษัทชอปน่ำกวน จำกัด ยอมชดใช้ค่าเสียหายในกรณีต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตามหนังสือดังกล่าวโดยไม่มีหลักประกันอันใดให้ไว้เลย จึงไม่ใช่เป็นการให้ประกันตามควรตามความหมายของมาตรา 615 การที่จำเลยที่ 1ส่งมอบสินค้าเกลือของโจทก์ให้แก่บริษัทชอปน่ำกวน จำกัด ไปโดยที่บริษัทดังกล่าวไม่มีใบตราส่งมาแสดง ถือได้ว่าจำเลยที่ 1ปฏิบัติหน้าที่โดยประมาทเลินเล่อผิดประเพณีการค้าและกฎหมายในการส่งมอบสินค้าเกลือของโจทก์ให้แก่บริษัทชอปน่ำกวน จำกัด เป็นเหตุให้โจทก์ได้รับความเสียหายเนื่องจากไม่ได้รับชำระค่าสินค้าเกลือ
ปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยที่ 1 ข้อ 4 มีว่า ฟ้องโจทก์ขาดอายุความหรือไม่ เห็นว่าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 624 เป็นบทบัญญัติเกี่ยวกับข้อความรับผิดของผู้ขนส่งในการที่ของสูญหายหรือบุบสลายหรือส่งชักช้า แต่กรณีนี้เป็นเรื่องโจทก์ฟ้องเรียกค่าของที่มิได้รับชำระเนื่องจากการกระทำอันเป็นความประมาทเลินเล่อของจำเลยที่ 1 มิใช่ฟ้องให้รับผิดเนื่องจากของสูญหายหรือบุบสลายหรือส่งชักช้า จึงไม่อยู่ภายใต้บังคับประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 624 ฟ้องโจทก์จึงไม่ขาดอายุความที่ศาลอุทธรณ์พิพากษามานั้นต้องด้วยความเห็นของศาลฎีกา”
พิพากษายืน
