แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คำสั่งต้องเป็นคำบังคับ มิใช่คำแนะนำซึ่งผู้รับจะกระทำหรือไม่ ก็แล้วความตกลงใจของผู้นั้น ผู้ใหญ่บ้านพูดว่า “นายบัวมันบ้า ๆ บอ ๆ ให้จำเลยไปเอามาดีกว่า เป็นเจ้าพนักงานมันจะได้กลัว” เพียงแค่นี้ยังถือไม่ได้ว่าผู้ใหญ่บ้านมีคำสั่งให้จำเลยไปทำการจับกุมนายบัวมา โดยใช้อำนาจบังคับ หากแต่เป็นการแนะนำจำเลยว่าจำเลยควรจะไปเอามาดีกว่า เพราะจำเลยเป็นเจ้าพนักงาน(นายตรวจสรรพสามิตต์) ผู้ใหญ่บ้านกลับมาแอบอ้างอำนาจจำเลยเสียเอง เพื่อให้นายบัวกลัว เมื่อจำเลยขึ้นไปบนบ้านผู้เสียหายและบังคับตบตี นำผู้เสียหายมาเช่นนี้ จำเลยก็ต้องมีความผิดตาม ม. 329 และ 270 จะอ้างว่ากระทำไปตามคำสั่งของเจ้าพนักงานให้พ้นผิดไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยบังอาจขึ้นไปบนเรือนของนายบัวและใช้กำลังทำร้ายตบศีร์ษะและเตะหน้าอกนายบัวและใช้ผ้าขาวม้ามัดแขนนำลงจากเรือนเพื่อไปบ้านจำเลย ระหว่างทางยังได้ฉุดกระชากตบและเตะขอให้ลงโทษตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา ๒๗๐,๓๒๘ (๑)
จำเลยต่อสู้ว่าผู้เสียหายกล่าววาจาสบประมาท ด่าจำเลยและลอบขว้างปาเคหะสถานของจำเลย จำเลยร้องทุกข์ต่อนายเวียนผู้ใหญ่บ้าน ๆ ใช้ให้จำเลยไปเรียกตัวผู้เสียหายมว่ากล่าวและสั่งว่า ถ้าไม่ยอมไปหาโดยดี ก็ให้จับตัวส่ง จำเลยจึงทำตามคำสั่ง
ศาลจังหวัดราชบุรีพิพากษาว่าจำเลยผิดกฎหมายลักษณะอาญามาตรา ๓๒๙ วรรคแรก ให้จำคุก ๒ เดือนและผิดมาตรา ๒๗๐ ให้จำคุก ๖ เดือนปรับ ๑๐๐ บาท ให้รอการลงโทษจำคุกไว้มีกำหนด ๕ ปี คงปรับสถานเดียวและศาลอาญาอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกาในปัญหาข้อกฎหมายว่า การกระทำของจำเลยเป็นการกระทำตามคำสั่งของเจ้าพนักงาน ซึ่งจำเลยกระทำไปโดยเชื่อว่าชอบด้วยกฎหมาย
ศาลฎีกาฟังว่า การที่นายเวียนผู้ใหญ่บ้านพูดว่า “บัวมันบ้า ๆ บอ ๆ ให้จำเลยไปเอามาดีกว่า เป็นเจ้าพนักงานมันจะได้กลัว” ดังนี้จะถือว่าผู้ใหญ่บ้านมีคำสั่งให้จำเลยไปทำการจับกุมนายบัวมาโดยใช้อำนาจบังคับหาได้ไม่ หากแต่เป็นการแนะนำจำเลยว่า จำเลยควรจะไปเอามาดีกว่า เพราะจำเลยเป็นเจ้าพนักงาน(นายตรวจสาระสามิตต์)ซึ่ง(นายเวียน ผู้ใหญ่บ้าน) กลับมาแอบอ้างอำนาจจำเลยเสียเองเพื่อให้นายบัวกลัว การจึงเป็น+จำเลยจะกระทำหรือไม่ก็แล้วแต่จำเลย ผู้ใหญ่บ้านมิได้สั่งบังคับ ถ้าจำเลยไปจัดการได้ตัวนายบัวโดยลม่อมก็ย่อมจะเป็นที่เรีบบร้อย ถ้าไปกระทำความผิดก็ย่อมรับผิด เพราะเป็นกิจการที่กระทำตามความคิดเห็นของตน มิใช่เป็นเรื่องกระทำการตามคำสั่งของเจ้าพนักงานที่บังคับให้กระทำ พิพากษายืน ให้ยกฎีกาของจำเลย
