แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่ลูกหนี้ออกเช็คให้เจ้าหนี้เพราะลูกหนี้ได้รับเงินไปจากเจ้าหนี้ตามที่ตกลงยืมกัน อันมีลักษณะของการขายลดเช็ค หรือนำเช็คไปแลกเงินสดจากเจ้าหนี้ มิใช่กรณีออกเช็คโดยไม่ปรากฏมูลหนี้ จึงถือได้ว่ามูลแห่งหนี้เกิดขึ้นตั้งแต่วันที่ลูกหนี้รับเงินไปและมอบเช็คให้แก่เจ้าหนี้ยึดถือไว้ ซึ่งเป็นเวลาก่อนศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ลูกหนี้เด็ดขาด กรณีจึงไม่ต้องห้ามมิให้ขอรับชำระหนี้ แม้เช็คจะลงวันที่ล่วงหน้า อันเป็นเวลาหลังจากที่ศาลสังพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้แล้วก็ตาม.
ย่อยาว
มูลกรณีสืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาดเจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้ต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เป็นเงิน 220,000 บาท โดยอ้างว่าลูกหนี้เป็นหนี้ตามเช็ค เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์สอบสวนแล้วเสนอความเห็นต่อศาลชั้นต้นว่ามูลหนี้เกิดขึ้นภายหลังที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ ต้องห้ามมิให้ได้รับชำระหนี้ ควรยกคำขอรับชำระหนี้รายนี้
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว มีคำสั่งให้ยกคำขอรับชำระหนี้
เจ้าหนี้อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ทางสอบสวนของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เจ้าหนี้นำสืบว่า เมื่อประมาณเดือนพฤศจิกายน 2526 ลูกหนี้ได้กู้ยืมเงินไปจากเจ้าหนี้จำนวน 220,000 บาท และสั่งจ่ายเช็คธนาคารกรุงเทพฯ พาณิชย์การ จำกัด ลงวันที่ล่วงหน้าชำระหนี้แก่เจ้าหนี้จำนวนสองฉบับ ต่อมาเมื่อเช็คถึงกำหนดชำระเจ้าหนี้นำไปขึ้นเงิน ปรากฏว่าธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คทั้งสองฉบับ ปรากฏตามเอกสารหมาย จ.1 ถึง จ.4
ทางสอบสวนฝ่ายลูกหนี้ ลูกหนี้ให้การว่า เมื่อประมาณเดือนมกราคม 2527 ลูกหนี้ได้ยืมเงินจากเจ้าหนี้จำนวน 200,000 บาทเพื่อนำไปลงหุ้นแชร์และลงทุนกิจการบ้านจัดสรร โดยตกลงให้ดอกเบี้ยแก่เจ้าหนี้อัตราร้อยละ 10 ต่อเดือน ลูกหนี้ได้ออกเช็คเอกสารหมาย จ.1 ชำระเป็นค่าดอกเบี้ยแก่เจ้าหนี้และออกเช็คเอกสารหมาย จ.2 ลงวันที่ล่วงหน้าหนึ่งเดือนให้เจ้าหนี้ยึดถือไว้
พิเคราะห์แล้วมีปัญหาตามฎีกาของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ว่าเจ้าหนี้มีสิทธิขอรับชำระหนี้ตามเช็คเอกสารหมาย จ.1 จ.2จากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ได้หรือไม่ ข้อเท็จจริงฟังได้ว่า ก่อนลูกหนี้ถูกศาลชั้นต้นสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด ลูกหนี้ได้ออกเช็คเอกสารหมาย จ.1 จ.2 ลงวันที่ล่วงหน้ามอบให้แก่เจ้าหนี้เพื่อชำระหนี้ ตามทางสอบสวนของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ เจ้าหนี้ให้การว่า ลูกหนี้มาขอยืมเงินเจ้าหนี้แล้วลูกหนี้ได้ออกเช็คเอกสารหมาย จ.1 จ.2 ให้เจ้าหนี้ยึดถือไว้ ซึ่งลูกหนี้ก็ให้การยอมรับ ข้อเท็จจริงจึงฟังได้ว่ามูลเหตุที่ลูกหนี้ออกเช็คให้เจ้าหนี้ดังกล่าวเพราะลูกหนี้ได้รับเงินไปจากเจ้าหนี้ตามที่ตกลงยืมกัน อันมีลักษณะของการขายลดเช็ค หรือนำเช็คไปแลกเงินสดจากเจ้าหนี้ มิใช่กรณีออกเช็คโดยไม่ปรากฏมูลหนี้ จึงถือได้ว่ามูลแห่งหนี้ตามเช็คเอกสารหมาย จ.1 จ.2 เกิดขึ้นตั้งแต่วันที่ลูกหนี้รับเงินไปและมอบเช็คให้แก่เจ้าหนี้ยึดถือไว้ ซึ่งเป็นเวลาก่อนศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ลูกหนี้เด็ดขาดกรณีจึงไม่ต้องห้ามมิให้ขอรับชำระหนี้ แม้เช็คเอกสารหมาย จ.2 จะลงวันที่ล่วงหน้าเป็นวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2527 อันเป็นเวลาหลังจากที่ศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้แล้วก็ตามส่วนเช็คเอกสารหมาย จ.1 ซึ่งลูกหนี้ให้การว่าเป็นเช็คที่สั่งจ่ายเป็นค่าดอกเบี้ยเกินอัตราตามที่กฎหมายกำหนดก็มีแต่คำให้การของลูกหนี้กล่าวอ้างเพียงลอย ๆ ไม่มีพยานหลักฐานอื่นสนับสนุนจึงฟังไม่ได้ ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้ตามคำขอชอบแล้ว ฎีกาของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน.
