แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องเป็นทายาทเจ้ามรดกอ้างว่าเจ้ามรดกทำพินัยกรรมยกทรัพย์มรดกเฉพาะสิ่งเฉพาะอย่างให้ แต่ผู้จัดการมรดกไม่จัดการแบ่งปันทรัพย์มรดกดังกล่าวให้ เป็นการโต้แย้งสิทธิของผู้ร้องตามที่อ้างเท่านั้น แต่หาใช่เหตุที่ผู้จัดการมรดกละเลยไม่ทำการตามหน้าที่หรือเป็นเหตุอื่นอันสมควรให้ศาลสั่งถอนผู้จัดการมรดก ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1727 ไม่
ย่อยาว
คดีนี้สืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นมีคำสั่งลงวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2522 ตั้งนายขีด ดีมานพ เป็นผู้จัดการมรดก นางห่วง ดีมานพ ให้มีสิทธิและหน้าที่ตามกฎหมาย
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้เพิกถอนผู้จัดการมรดกอ้างว่า ผู้ร้องเป็นบุตรเจ้ามรดกเจ้ามรดกทำพินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมือง 2 ฉบับ ให้ผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดก ระบุยกทรัพย์มรดกบางรายการให้ผู้ร้อง ผู้จัดการมรดกทราบความมีอยู่ของพินัยกรรม แต่ปกปิดเสียและยื่นคำร้องต่อศาลเป็นผู้จัดการมรดกและจัดการแบ่งปันทรัพย์มรดกตามพินัยกรรมให้ทายาทอื่นมิใช่ผู้ร้อง เมื่อผู้ร้องยื่นคำร้องขอจดทะเบียนรับโอนมรดกตามพินัยกรรม ผู้จัดการมรดกคัดค้านเป็นเหตุให้ผู้ร้องไม่ได้รับมรดกตามพินัยกรรม เป็นการปฏิบัติหน้าที่ผู้จัดการมรดกโดยมิชอบ ขอให้เพิกถอนผู้จัดการมรดก และตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกแทน
ผู้จัดการมรดกแถลงคัดค้านว่า เจ้ามรดกไม่เคยทำพินัยกรรมไว้ พินัยกรรมตามคำร้องเป็นพินัยกรรมปลอม ผู้ร้องปิดบังยักย้ายถ่ายเททรัพย์มรดก ที่ผู้ร้องอ้างว่ามีพินัยกรรมตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกก็เป็นเพียงทรัพย์สินบางส่วนทั้งไม่ได้อ้างสิทธิขอเป็นผู้จัดการมรดกในส่วนที่อ้างว่าเจ้ามรดกทำพินัยกรรม ไม่สมควรตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดก ขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นงดไต่สวนวินิจฉัยว่า ข้ออ้างของผู้ร้องไม่เป็นเหตุที่จะถอดถอนผู้จัดการมรดก เป็นเรื่องจัดการมรดกตามหน้าที่แต่ไม่สมประโยชน์ของผู้ร้องขอเพิกถอนเท่านั้น จะฟังว่าผู้จัดการมรดกละเลยไม่กระทำตามหน้าที่หรือมีเหตุอย่างอื่นยังไม่ได้ ยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำสั่งศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นทำการไต่สวนคำร้องของผู้ร้อง แล้วมีคำสั่งใหม่ต่อไป
ผู้จัดการมรดกฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีมีปัญหาสู่ศาลฎีกาว่าศาลชั้นต้นชอบที่จะดำเนินการไต่สวนคำร้องขอเพิกถอนผู้จัดการมรดกและตั้งผู้ร้องขอเพิกถอนเป็นผู้จัดการมรดกต่อไปหรือไม่ พิเคราะห์แล้วข้อเท็จจริงปรากฏตามคำร้องขอเพิกถอนผู้จัดการมรดกและคำแถลงคัดค้านของผู้จัดการมรดกว่า นายขีดผู้จัดการมรดกเป็นทายาทของเจ้ามรดกตามบัญชีเครือญาติ (เอกสารท้ายคำร้องขอเพิกถอนหมายเลข 1) ไม่เป็นบุคคลต้องห้าม มิให้เป็นผู้จัดการมรดกและมีทรัพย์มรดกที่จะต้องจัดการเพื่อประโยชน์ของทายาทอื่นนอกจากผู้ร้องขอเพิกถอนและผู้จัดการมรดกซึ่งเป็นทายาท ดังนี้ เห็นว่าการที่ผู้ร้องขอเพิกถอนอ้างว่า เจ้ามรดกทำพินัยกรรมยกทรัพย์สินบางส่วนเฉพาะที่ดินโฉนดเลขที่ 2654 ให้แก่ผู้ร้องขอเพิกถอนร่วมกับทายาทอื่น และให้ผู้ร้องขอเพิกถอนเป็นผู้จัดการมรดกเฉพาะที่ดินตามพินัยกรรมนั้น หาเป็นความจริงก็หาใช่เหตุผลที่ศาลจะต้องสั่งถอนผู้จัดการมรดกไม่ เพราะประเด็นสำคัญในคดีมีว่า ผู้จัดการมรดกละเลยไม่ทำการตามหน้าที่ซึ่งเริ่มตั้งแต่ศาลมีคำสั่งแต่งตั้งตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1716 หรือไม่ หรือผู้จัดการมรดกเป็นผู้มีส่วนได้เสียในกองมรดกและสมควรเป็นผู้จัดการมรดกต่อไปหรือไม่ ทั้งปรากฎว่ามีทรัพย์มรดกที่จำต้องจัดการเพื่อประโยชน์ของทายาทอื่นอยู่อีกดังกล่าวแล้ว ข้ออ้างของผู้อ้างขอเพิกถอนข้างต้น จึงหาใช่เหตุอันสมควรให้สั่งถอนผู้จัดการมรดกไม่ ส่วนที่ผู้ร้องขอเพิกถอนอ้างว่าผู้จัดการมรดกแบ่งทรัพย์มรดกที่ดินโฉนดที่ 2647 ให้ทายทอื่น ไม่แบ่งปันให้ผู้ร้องขอเพิกถอนและผู้จัดการมรดกคัดค้านการที่ผู้ร้องขอเพิกถอนยื่นคำร้องขอจดทะเบียนโอนมรดกที่ดินโฉนดที่ 2654 เป็นการโต้แย้งสิทธิของผู้ร้องขอเพิกถอนตามที่อ้างนั้น ก็หาใช่เป็นเหตุผู้จัดการมรดกละเลยไม่ทำการตามหน้าที่ หรือเป็นเหตุอื่นอันสมควรให้ศาลสั่งถอนผู้จัดการมรดกไม่ ทั้งไม่ปรากฏว่าผู้จัดการมรดกไม่สามารถหรือไม่เต็มใจจัดการแต่ประการใด เมื่อคำร้องขอเพิกถอนไม่มีมูล ที่จะสั่งเพิกถอนผู้จัดการมรดกดังกล่าว ข้อที่ผู้ร้องขอเพิกถอนขอให้ศาลตั้งตนเองเป็นผู้จัดการมรดกย่อมตกไป คดีไม่จำต้องไต่สวนเพื่อมีคำสั่งถอนผู้จัดการมรดกและตั้งผู้ร้องขอเพิกถอนเป็นผู้จัดการมรดกต่อไป คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ไม่ต้องด้วยความเห็นของศาลฎีกา
พิพากษากลับ ให้บังคับคดีตามคำสั่งศาลชั้นต้น
