แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
สิทธิของโจทก์ที่จะได้รับชำระหนี้ตามคำพิพากษามีอยู่ก่อนโจทก์ถึงแก่กรรม ย่อมตกทอดได้แก่ทายาทผู้ร้องเป็นทายาทโดยธรรมย่อมมีสิทธิที่จะขอเข้าเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษา เพื่อรับชำระหนี้แทนโจทก์ได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1599 และการยื่นคำร้องดังกล่าวไม่จำต้องยื่นภายใน 1 ปี นับแต่โจทก์มรดณะ ตามบทบัญญัติมาตรา 42 วรรคแรกแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง.
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องจากศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยในฐานะผู้กู้ชำระเงินตามฟ้องพร้อมดอกเบี้ย ถ้าจำเลยที่ ๑ ไม่ชำระ ให้จำเลยที่ ๒ ในฐานะผู้ค้ำประกันชำระแทน
นางเบญจพัฒน์ สุวงศ์ ยื่นคำร้องว่าโจทก์ซึ่งเป็นบิดาของผู้ร้องได้ถึงแก่กรรม คดีอยู่ระหว่างการบังคับ ซึ่งจำเลยยังชำระหนี้ให้โจทก์ไม่หมดจำเลยไม่ยอมชำระโดยอ้างว่าขอให้มีผู้รับมรดกความเสียก่อน ผู้ร้องเป็นทายาทโดยธรรม จึงขอรับมรดกความของโจทก์เพื่อดำเนินการบังคับคดีต่อไป
จำเลยที่ ๑ ไม่คัดค้าน
จำเลยที่ ๒ ยื่นคำร้องคัดค้านว่า ผู้ร้องไม่มีอำนาจขอเข้ารับมรดกความ หรือเป็นคู่ความแทนที่โจทก์ เพราะผู้ร้องมิใช่ทายาทของโจทก์ และล่วงเลยเวลาที่จะยื่นคำร้องขอเข้ารับมรดกความและจะต้องยื่นก่อนศาลพิพากษาโจทก์ถึงแก่กรรมหลังจากศาลชั้นต้นมีคำพิพากษา ผู้ร้องจึงไม่มีอำนาจขอรับมรดกความ ขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นไต่สวนแล้ว มีคำสั่งให้ผู้ร้องเป็นผู้รับมรดกของโจทก์ที่จะดำเนินการบังคับคดีได้ต่อไป
จำเลยที่ ๒ อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยที่ ๒ ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คงมีปัญหาในชั้นนี้ว่า ศาลล่างทั้งสองวินิจฉัยคดีนอกเหนือไปจากประเด็นตามคำร้องหรือไม่ ผู้ร้องจะต้องยื่นคำร้องภายในกำหนด ๑ ปี นับแต่โจทก์ถึงแก่กรรมหรือไม่ผู้ร้องเป็นทายาทซึ่งมีสิทธิได้รับมรดกจากโจทก์หรือไม่สำหรับปัญหาข้อแรกได้พิเคราะห์คำร้องของผู้ร้องแล้วเห็นว่าวัตถุประสงค์ของผู้ร้องก็เพื่อมีสิทธิที่จะรับชำระหนี้ตามคำพิพากษาซึ่งโจทก์มีสิทธิที่จะได้รับจากจำเลยทั้งสอง สิทธิดังกล่าวโจทก์มีอยู่ก่อนถึงแก่กรรมเมื่อโจทก์ตายสิทธิดังกล่าวย่อมตกทอดได้แก่ทายาท การที่ผู้ร้องใช้ถ้อยคำในหัวข้อคำร้องว่ารับมรดกความ เป็นเพียงการใช้ถ้อยคำที่ผิดพลาดไป เมื่อใจความตามคำร้องพอแปลได้ว่าเป็นการขอบังคับคดีต่อไปหลังจากโจทก์ถึงแก่กรรมแล้ว เพราะผู้ร้องเป็นบุตรและเป็นทายาทโดยธรรมย่อมมีสิทธิที่จะขอเข้าเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาเพื่อรับชำระหนี้แทนโจทก์ได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๙๙ ศาลล่างทั้งสองจึงหาทำคำสั่งหรือคำพิพากษานอกเหนือไปจากคำร้องไม่ เมื่อถือว่าศาลล่างทั้งสองมิได้ทำคำสั่งหรือคำพิพากษานอกเหนือจากคำร้อง เพราะตามคำร้องเป็นเรื่องการขอรับมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๙๙ แล้ว การยื่นคำร้องดังกล่าวจึงไม่จำต้องยื่นภายใน ๑ ปี นับแต่โจทก์มรณะตามบทบัญญัติมาตรา ๔๒ วรรคแรกแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง
พิพากษายืน.
