แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
ตามพระราชบัญญัติล้มละลายฯไม่มีบทบัญญัติถึงวันที่ให้ถือว่าเป็นวันที่พิพากษาหรือมีคำสั่งคดีแต่มาตรา153บัญญัติให้นำบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลมกรณีจึงอยู่ในบังคับของประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา140วรรคท้ายดังนั้นจึงต้องถือว่าวันที่4พฤศจิกายน2531ซึ่งเป็นวันที่ศาลชั้นต้นอ่านคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ให้คู่ความฟังเป็นวันที่มีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์จำเลยไม่ใช่วันที่17ตุลาคม2531เพราะในวันดังกล่าวร่างคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ยังอยู่ที่อธิบดีผู้พิพากษาภาค3และไม่สามารถอ่านในวันดังกล่าวได้
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากโจทก์ฟ้องจำเลยขอให้ล้มละลาย ศาลชั้นต้นมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้ (จำเลย) เด็ดขาดเมื่อวันที่ 10เมษายน 2533 เจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้มูลหนี้ค่าซื้อสินค้ารวมเป็นเงินและดอกเบี้ยถึงวันขอรับชำระหนี้จำนวน 8,804,319.20 บาทจากกองทรัพย์สินของลูกหนี้
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์นัดตรวจคำขอรับชำระหนี้ตามมาตรา 104แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 แล้ว ไม่มีผู้ใดโต้แย้งคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์สอบสวนแล้ว เห็นว่า ลูกหนี้ต้องรับผิดในมูลหนี้ค่าสินค้าตามเช็ค 5 ฉบับ รวมต้นเงินและดอกเบี้ยตั้งแต่วันที่ธนาคารตามเช็คแต่ละฉบับปฏิเสธการจ่ายเงินถึงวันที่17 ตุลาคม 2531 ซึ่งเป็นวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้ชั่วคราวเป็นเงิน 7,310,059.15 บาท เห็นควรให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้จำนวนดังกล่าวจากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ตามมาตรา 130(8) แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 ส่วนที่ขอเกินมาให้ยก
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว มีคำสั่งอนุญาตให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้ตามความเห็นของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์
เจ้าหนี้อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 1 พิพากษาแก้เป็นว่า ให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้จากกองทรัพย์สินของลูกหนี้เป็นเงิน 7,724,915.09 บาทนอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
เจ้าพนักงาน พิทักษ์ทรัพย์ ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “คดีมีปัญหาเพียงว่า ศาลชั้นต้นมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ลูกหนี้ชั่วคราววันที่ 17 ตุลาคม 2531 หรือวันที่4 พฤศจิกายน 2531 ดังที่ศาลอุทธรณ์ภาค 1 วินิจฉัย ทั้งนี้เนื่องจากเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์คำนวณดอกเบี้ยในหนี้ที่เจ้าหนี้มีสิทธิได้รับชำระหนี้ให้ถึงวันที่ 17 ตุลาคม 2531 ศาลอุทธรณ์ภาค 1 คำนวณดอกเบี้ยให้ถึงวันที่ 4 พฤศจิกายน 2531 มูลเหตุเนื่องจากศาลชั้นต้นไต่สวนคำร้องขอให้พิทักษ์ทรัพย์จำเลย (ลูกหนี้) ชั่วคราวเสร็จวันที่ 5 ตุลาคม 2531 แล้วมีคำสั่งว่า เนื่องจากต้องส่งสำนวนและคำสั่งไปให้อธิบดีผู้พิพากษาภาคตรวจเสียก่อน จึงให้นัดฟังคำสั่งวันที่ 17 ตุลาคม 2531 เวลา 9 นาฬิกา ตามรายงานกระบวนพิจารณาฉบับลงวันที่ 5 ตุลาคม 2531 เมื่อถึงวันนัดศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่าเนื่องจากอธิบดีผู้พิพากษาภาค 3 ยังไม่ได้ส่งสำนวนและร่างคำสั่งมาจึงให้เลื่อนไปนัดฟังคำสั่งวันที่ 3 พฤศจิกายน 2531 เวลา 9 นาฬิกาตามรายงานกระบวนพิจารณาฉบับลงวันที่ 17 ตุลาคม 2531 ครั้นถึงวันนัดศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้เลื่อนไปฟังคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ชั่วคราววันที่ 15 พฤศจิกายน 2531 เวลา 8.30 นาฬิกา ตามรายงานกระบวนพิจารณาฉบับลงวันที่ 3 พฤศจิกายน 2531 แต่แล้วศาลชั้นต้นอ่านคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์จำเลยชั่วคราวให้โจทก์จำเลยฟังเมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน 2531 เวลา 11.50 นาฬิกา โดยคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์จำเลยชั่วคราวเขียนในรายงานกระบวนพิจารณาระบุวันที่ 17ตุลาคม 2531 ที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฎีกาว่า ต้องถือเอาวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เป็นสำคัญ หาใช่ถือเอาวันที่ศาลชั้นต้นอ่านคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ให้คู่ความฟังตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 140 วรรคท้าย เป็นวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ไม่ เพราะการอ่านคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ในคดีล้มละลายเป็นเพียงการแจ้งคำสั่งให้คู่ความฟังและทราบเท่านั้น ดังนั้นการที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์คำนวณดอกเบี้ยให้เจ้าหนี้นับแต่วันที่ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินจนถึงวันที่ 17 ตุลาคม 2531 จึงถูกต้องแล้วนั้น เห็นว่าพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 ไม่มีบทบัญญัติถึงวันที่ให้ถือว่าเป็นวันที่พิพากษาหรือมีคำสั่งคดีนั้น แต่มาตรา 153 บัญญัติว่า “ฯลฯ ส่วนใดที่พระราชบัญญัตินี้มิได้บัญญัติไว้โดยเฉพาะ ให้นำบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลม” ในกรณีนี้จึงอยู่ในบังคับของประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 140 วรรคท้าย ซึ่งบัญญัติว่า “เมื่อศาลที่พิพากษาคดีหรือที่ได้รับคำสั่งจากศาลสูงให้อ่านคำพิพากษาหรือคำสั่ง ได้อ่านคำพิพากษาหรือคำสั่งตามบทบัญญัติในมาตรานี้วันใดให้ถือว่าวันนั้นเป็นวันที่พิพากษาหรือมีคำสั่งคดีนั้น” ดังนี้จึงต้องถือว่า วันที่ 4 พฤศจิกายน 2531 เป็นวันที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์จำเลยชั่วคราว ไม่ใช่วันที่ 17 ตุลาคม 2531ซึ่งร่างคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ชั่วคราวยังอยู่ที่อธิบดีผู้พิพากษาภาค 3 และไม่สามารถอ่านในวันดังกล่าวได้ตามที่นัดไว้ก่อนที่ศาลอุทธรณ์ภาค 1 พิพากษามานั้นชอบแล้ว ฎีกาเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
