แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ตามแผนผังและแบบแปลนที่จำเลยได้รับอนุญาตให้ซ่อมแซมและดัดแปลงอาคารพิพาทนั้นได้ระบุใช้โครงสร้างเดิมซึ่งเป็นไม้ แต่ในการดำเนินการ จำเลยกลับรื้ออาคารหลังเดิมทั้งหมด แล้วก่อสร้างใหม่ทั้งหลัง โดยใช้โครงสร้างเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก เสาบ้านก็ก่อสร้างขึ้นใหม่ทุกต้นพร้อมกับขยายความกว้างของตัวอาคารออกไปอีก จึงเป็นการก่อสร้างผิดไปจากแผนผังและแบบแปลนที่ได้รับอนุญาต เป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 มาตรา 31 และเป็นการก่อสร้างอาคารหลังใหม่ขึ้นตามแบบแปลนที่จำเลยให้วิศวกรเขียนขึ้นใหม่โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่น เป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติดังกล่าว มาตรา 21 อีกด้วย
ข้อเท็จจริงปรากฏว่า แนวอาคารด้านทิศเหนือและทิศใต้ห่างจากศูนย์กลางทางสาธารณะไม่ถึงด้านละ 3 เมตร เป็นการขัดต่อข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง ควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2522 ข้อ 32 วรรคแรก และหากจะให้แนวอาคารร่นระยะห่างจากศูนย์กลางทางสาธารณะด้านทิศเหนือกับด้าน ทิศใต้เข้ามาให้ได้ด้านละ 3 เมตร ที่ดินของจำเลยจะเหลือความยาวสำหรับก่อสร้างอาคารเพียง 6.80 เมตรเท่านั้น เมื่อปรากฏว่าที่ดินจำเลยมีเนื้อที่ไม่พอที่จะขออนุญาตให้ก่อสร้างอาคารใหม่ได้ ทั้งอาคารที่จำเลยก่อสร้างใหม่นี้เป็นอาคารที่พักอาศัยไม่มีที่ว่างเหลือ 30 ใน 100 ส่วนของพื้นที่ เป็นการขัดต่อข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครดังกล่าวข้อ 76 อีก อาคารของจำเลยจึงไม่สามารถแก้ไขให้ถูกต้องตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครดังกล่าวได้ การที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นมีคำสั่งให้จำเลยรื้อถอนอาคารดังกล่าว แม้อาคารดังกล่าวจะมีความมั่งคงแข็งแรงก็ถือได้ว่ามีเหตุสมควรจะต้องรื้อถอน
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ ๑ เป็นเจ้าของและครอบครองที่ดินและอาคารไม้ ๒ ชั้น จำเลยที่ ๒ เป็นสามีจำเลยที่ ๑ มีกรรมสิทธิ์ร่วมกันในที่ดินและอาคารดังกล่าว จำเลยที่ ๑ ได้รับอนุญาตจากโจทก์ซึ่งเป็นเจ้าพนักงานท้องถิ่นให้ทำการซ่อมแซมและดัดแปลงอาคารดังกล่าวนั้น โดยใช้โครงสร้างเดิมตามแผนผังและแบบแปลนที่ยื่นประกอบหนังสือขออนุญาตซ่อมแซมและดัดแปลงอาคาร แต่จำเลยที่ ๑ ก่อสร้างผิดจากแบบแปลนที่ได้รับอนุญาต ขัดต่อพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ ทั้งเป็นการเพิ่มอาคารขึ้นเป็น ๓ ชั้น อันเป็นการขยายพื้นที่เพิ่มจำนวนเสาและเพิ่มน้ำหนักหลังคา เป็นการฝ่าฝืนข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง ควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ ข้อ ๓๐, ๘๓ นอกจากนี้อาคารที่จำเลยที่ ๑ ก่อสร้างขึ้นใหม่อยู่ริมทางสาธารณะไม่ร่นแนวอาคารห่างจากศูนย์กลางทางสาธารณะอย่างน้อย ๖ เมตร และเป็นอาคารที่พักอาศัยไม่มีที่ว่าง ๓๐ ใน ๑๐๐ ส่วนของพื้นที่ตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง ควบคุมการก่อสร้างอาคารพ.ศ. ๒๕๒๒ ข้อ ๗๒, ๗๖ อาคารดังกล่าวไม่สามารถแก้ไขให้ถูกต้องตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๔๒ ได้ โจทก์มีหนังสือให้จำเลยที่ ๑ ระงับการก่อสร้างและให้จำเลยทั้งสองรื้อถอนแล้ว จำเลยทั้งสองเพิกเฉย ขอให้บังคับจำเลยทั้งสองรื้อถอนอาคารเลขที่ ๔๒ดังกล่าว หากจำเลยทั้งสองไม่ยอมรื้อถอน ขอให้โจทก์รื้อถอนโดยจำเลยทั้งสองเป็นผู้ออกค่าใช้จ่ายทั้งสิ้น
จำเลยทั้งสองให้การว่า จำเลยเชื่อโดยสุจริตใจว่าสามารถทำการซ่อมแซมดัดแปลงอาคารได้ จำเลยตอกเสาเข็มสามารถรับน้ำหนักได้โดยปลอดภัย วัสดุที่ใช้ประกอบตัวอาคารเป็นวัสดุที่มีคุณภาพ จำเลยทำทุกอย่างเพื่อให้เกิดความมั่นคงแข็งแรงในตัวอาคาร เพราะใช้เป็นที่อยู่อาศัยของจำเลยเอง จำเลยไม่ได้ต่อเติมอาคาร ไม่ได้ขยายพื้นที่ ไม่ได้สร้างใหม่ ส่วนที่ว่างของอาคารนั้นโจทก์อนุญาตให้จำเลยทำได้ตามแบบแปลน จำเลยมิได้กระทำผิดกฎหมายหรือข้อปฎิบัติใด ๆ ทั้งสิ้น ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ววินิจฉัยว่า จำเลยรื้อโครงสร้างไม้อาคารของเดิมออกแล้วก่อสร้างใหม่เป็นโครงสร้างคอนกรีตเสิรมเหล็กและต่ออาคารขึ้นเป็น ๓ ชั้น ผิดไปจากแบบแปลนที่ได้รับอนุญาตเป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๓๑, ๔๐และการเพิ่มชั้นอาคารอันเป็นการขยายพื้นที่เกินกว่า ๖ ตารางเมตรเพิ่มเสาชั้นสาม ๑๒ ต้น เพิ่มผนังชั้นสาม ๔ ด้าน เป็นการเพิ่มน้ำหนักแก่อาคารเกินร้อยละ ๑๐ ฝ่าฝืนข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่องควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ ข้อ ๓๐, ๘๓ นอกจากนี้การก่อสร้างอาคารขึ้นใหม่ในซอยวัดราชนัดดาอันเป็นทางสาธารณะ ซึ่งมีความกว้างน้อยกว่า ๑๐ เมตร โดยไม่ร่นแนวอาคารห่างจากศูนย์กลางทางสาธารณะอย่างน้อย ๖ เมตร และเป็นอาคารที่พักอาศัยไม่มีที่ว่าง ๓๐ ใน ๑๐๐ส่วนของพื้นที่ ฝ่าฝืนข้อบัญญัติดังกล่าวข้อ ๗๒, ๗๖ พนักงานเจ้าหน้าที่ไม่สามารถแก้ไขให้ถูกต้องได้ตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคารพ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๔๒ พิพากษาให้จำเลยทั้งสองรื้อถอนอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ๓ ชั้น เลขที่ ๔๒ ตรอกวัดราชนัดดา แขวงบวรนิเวศน์เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ถ้าจำเลยทั้งสองไม่ยอมรื้อถอนอาคารดังกล่าวให้โจทก์เป็นผู้รื้อถอนได้ โดยให้จำเลยทั้งสองเป็นผู้ออกค่าใช้จ่ายทั้งสิ้น
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีนี้ข้อเท็จจริงรับฟังได้ยุติว่า จำเลยที่ ๑ เป็นภรรยาโดยชอบด้วยกฎหมายของจำเลยที่ ๒ และจำเลยที่ ๑เป็นเจ้าของที่ดินพร้อมอาคารเลขที่ ๔๒ ตรอกวัดราชนัดดาแขวงบวรนิเวศน์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ ๑๓ ธันวาคม๒๕๒๔ จำเลยที่ ๑ ยื่นหนังสือขออนุญาตซ่อมแซมและดัดแปลงอาคารดังกล่าวตามเอกสารหมาย จ.๒ พร้อมกับแนบแผนผังและแบบแปลนซ่อมแซมดัดแปลงตามเอกสารหมาย จ.๔ กับได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่นให้ทำการซ่อมแซมและดัดแปลงได้ตามเอกสารหมาย จ.๓ โดยอาคารดังกล่าวโครงสร้างเดิมเป็นไม้ทั้งหลัง หลังคามุงสังกะสี พื้นชั้นล่างเป็นคอนกรีต จำเลยขอซ่อมแซมดัดแปลงโดยใช้โครงสร้างเดิม เปลี่ยนผนังชั้นล่างจากเดิมก่ออิฐฉาบปูน ๒ ด้านเรียบต่อด้วยผนังไม้ยางไม้เคร่าตั้ง เป็นผนังก่ออิฐโปร่ง เอส.บี.พ.ฉาบปูนเรียบ ๒ ด้านชั้นบนจากเดิมผนังไม้ยางไม้เคร่า เปลี่ยนเป็นผนังยิปซัมบอร์ดตีกรุ๒ ด้านเคร่าไม้ และเปลี่ยนหลังคาเดิมซึ่งมุงด้วยสังกะสี เป็นมุงด้วยกระเบื้องโดยใช้โครงสร้างเดิมกับตอกเสาเข็มหกเหลี่ยมกลวง๐.๑๕ เมตร ตามแนวคานทุกระยะ ๑.๕๐ เมตร แต่ในการดำเนินการดังกล่าวจำเลยได้รื้ออาคารหลังเดิมออกทั้งหมดแล้วก่อสร้างใหม่ทั้งหลังโดยโครงสร้างเป็นคอนกรีตเสริมเหล็กและขยายความกว้างของตัวอาคารจากเดิมซึ่งกว้าง ๕.๒๐ เมตร เป็น ๖.๕๐ เมตร ตามแบบแปลนเอกสารหมายล.๑ ถึง ล.๓ ปัญหาที่จะวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยทั้งสองจึงมีว่าอาคารที่จำเลยก่อสร้างขึ้นนี้เป็นการซ่อมแซมและดัดแปลงอาคารหลังเดิมหรือว่าเป็นการก่อสร้างอาคารหลังใหม่ขึ้นอันจะต้องถูกรื้อถอนหรือไม่เห็นว่า ตามแผนผังและแบบแปลนเอกสารหมาย จ.๔ ที่จำเลยได้รับอนุญาตให้ซ่อมแซมและดัดแปลงอาคารพิพาทนั้นได้ระบุใช้โครงสร้างเดิมซึ่งเป็นไม้ แต่ในการดำเนินการจำเลยกลับรื้ออาคารหลังเดิมออกทั้งหมดแล้วก่อสร้างอาคารขึ้นใหม่ทั้งหลัง โดยใช้โครงสร้างเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก เสาบ้านก็ก่อสร้างขึ้นใหม่ทุกต้นพร้อมกับขยายความกว้างของตัวอาคารออกไปอีก จึงเป็นการก่อสร้างผิดไปจากแผนผังและแบบแปลนตามเอกสารหมาย จ.๔ ที่ได้รับอนุญาต เป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๓๑ และเป็นการก่อสร้างอาคารหลังใหม่ขึ้นตามแบบแปลนเอกสารหมาย ล.๑ ถึง ล.๓ ซึ่งเป็นแบบแปลนที่จำเลยให้วิศวกรเขียนขึ้นใหม่ และมิได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่น เป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติดังกล่าว มาตรา ๒๑อีกด้วย และยังปรากฏข้อเท็จจริงว่า ที่ดินที่จำเลยใช้ก่อสร้างอาคารนั้น มีความกว้าง ๗ เมตร ยาว ๑๑.๑๐ เมตร ด้านทิศเหนือและด้านทิศใต้ของที่ดินดังกล่าวติดทางสาธารณะซึ่งกว้าง ๑.๙๐ เมตรและ ๑.๕๐ เมตร ตามลำดับ กับตามแผนผังและแบบแปลนเอกสารหมาย จ.๔ปรากฏว่าแนวอาคารด้านทิศเหนือและทิศใต้ห่างจากริมทางสาธารณะเพียง๐.๔๐ เมตร และ ๐.๕๐ เมตรตามลำดับ แนวอาคารด้านทิศเหนือจึงห่างจากศูนย์กลางทางสาธารณะเพียง ๑.๓๕ เมตร และห่างจากศูนย์กลางทางสาธารณะด้านทิศใต้เพียง ๑.๒๕ เมตร ไม่ถึงด้านละ ๓ เมตร เป็นการขัดต่อข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง ควบคุมการก่อสร้างอาคารพ.ศ. ๒๕๒๒ ข้อ ๗๒ วรรคแรก และถ้าหากจะให้แนวอาคารร่นระยะห่างจากศูนย์กลางทางสาธารณะด้านทิศเหนือกับด้านทิศใต้เข้ามาให้ได้ด้านละ๓ เมตร ที่ดินของจำเลยจะเหลือความยาวสำหรับก่อสร้างอาคารเพียง๖.๘๐ เมตรเท่านั้น และเรื่องนี้ก็ได้ความจากคำเบิกความของนายสุทัศน์ชมดี ผู้ช่วยหัวหน้าเขตพระนครพยานโจทก์และจำเลยที่ ๒ ว่า ที่ดินของจำเลยมีเนื้อที่ไม่พอที่จะขออนุญาตก่อสร้างอาคารใหม่ได้ ทั้งอาคารที่จำเลยก่อสร้างขึ้นใหม่นี้เป็นอาคารที่พักอาศัย ไม่มีที่ว่างเหลือ ๓๐ ใน ๑๐๐ ส่วนของพื้นที่ เป็นการขัดต่อข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครดังกล่าว ข้อ ๗๖ อีก อาคารของจำเลยจึงไม่สามารถแก้ไขให้ถูกต้องตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครดังกล่าวได้ การที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นมีคำสั่งให้จำเลยรื้อถอนอาคารดังกล่าว แม้อาคารดังกล่าวจะมีความมั่งคงแข็งแรงก็ถือได้ว่ามีเหตุผลสมควรที่จะต้องรื้อถอน ที่ศาลล่างทั้งสองพิพากษาให้จำเลยรื้อถอนอาคารดังกล่าวนั้นชอบแล้ว ฎีกาของจำเลยทั้งสองฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน.
