แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ตัวการมอบอำนาจให้ตัวแทนมีอำนาจรับจำนองที่พิพาทแทนจนเสร็จการตัวแทนย่อมมีอำนาจทำการใด ๆ ในสิ่งจำเป็นได้เพื่อให้การรับจำนองได้สำเร็จลุล่วงไป เมื่อตัวแทนรับทราบว่าที่พิพาทนั้นอยู่ในระหว่างเป็นความกัน แต่ก็รับจำนองไว้ ผลก็เท่ากับตัวการได้รับจำนองไว้โดยรู้ว่าเขาเป็นความกัน เมื่อปรากฏภายหลังว่าผู้จำนองไม่มีสิทธิเอาที่พิพาทไปจำนองการจำนองก็ไม่ผูกพันเจ้าของอันแท้จริง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า ที่พิพาทเป็นของโจทก์แต่ในโฉนดมีชื่อนายวิเชียรซึ่งเป็นตัวแทนโจทก์ตามคำพิพากษฎีกาที่ ๑๗๕๗-๑๗๕๘/๒๕๐๖ ขณะคดีอยู่ระหว่างอุทธรณ์ นายวิเชียรจะขายที่ดินโจทก์ได้แจ้งให้พนักงานที่ดินทราบและจำเลยได้ทราบข้อความดังกล่าวแล้วดังบันทึกของนางฉอ้อนผู้แทนจำเลย จำเลยได้รับจำนองที่ดินดังกล่าวจากนายวิเชียร จึงเป็นการไม่สุจริต ขอให้เพิกถอนการจำนอง
จำเลยให้การว่า ได้มอบอำนาจให้นางฉอ้อนไปรับจำนองที่ดิน ไม่ได้มอบให้ไปบันทึกถ้อยคำดังเอกสารท้ายฟ้อง จำเลยรับจำนองโดยสุจริต
คู่ความแถลงรับกันว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ เมื่อทำสัญญาจำนองนั้น จำเลยไม่ทราบว่าเป็นของโจทก์ และไม่ทราบว่าโจทก์กับนายวิเชียรพิพาทกันเกี่ยวกับที่พิพาท แต่นางฉอ้อนตัวแทนจำเลยได้ทราบแล้ว คู่ความขอให้ศาลพิพากษาไปตามที่แถลงนี้
ศาลชั้นต้นเห็นว่า การที่นางฉอ้อนรับทราบและทำบันทึกนั้น เป็นการกระทำนอกขอบอำนาจ ไม่ผูกพันตัวการ จำเลยรับจำนองไว้โดยสุจริต พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้เพิกถอนการจำนองรายนี้
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า นางฉอ้อนผู้ได้รับมอบอำนาจให้เป็นผู้รับจำนองแทนจำเลยย่อมมีอำนาจทำการใด ๆ ได้ในสิ่งจำเป็นเพื่อให้การรับจำนองได้ลุล่วงไป ข้อความใด ๆ ที่ตัวแทนได้รับทราบเนื่องในการกระทำการในขอบอำนาจและข้อความนั้นเกี่ยวกับกิจการที่ได้รับมอบหมาย ก็ต้องถือว่าตัวการได้รับทราบด้วย กรณีนี้เจ้าพนักงานที่ดินแจ้งให้นางฉอ้อนทราบว่าที่ดินอยู่ในระหว่างเป็นความกันอยู่ จึงเป็นเรื่องที่นางฉอ้อนจะพิจารณาว่าควรรับจำนองหรือไม่เมื่อนางฉอ้อนยอมรับจำนอง ผลก็เท่ากับจำเลยยอมรับจำนองเองโดยรู้แล้วว่าที่ดินจำนองอยู่ในระหว่างเป็นความกัน เมื่อปรากฏภายหลังว่าผู้จำนองไม่มีสิทธิเอามาจำนองการจำนองก็ไม่ผูกพันเจ้าของอันแท้จริง พิพากษายืน.
