แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
บัญชีทรัพย์ที่ผู้จัดการมรดกยื่นต่อศาลขณะร้องขอเป็นผู้จัดการมรดก ไม่ใช่บัญชีทรัพย์มรดกที่ผู้จัดการมรดกจะต้องลงมือจัดทำให้แล้วเสร็จภายหลังที่ได้รับหน้าที่เป็นผู้จัดการมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1728,1729
เมื่อทรัพย์มรดกที่อยู่ในความครอบครองของ ส.ผู้จัดการมรดกมีเพียงสิทธิในการเช่าที่ดิน 1 แปลงกับบ้านไม้ที่ได้ปลูกอยู่ในที่ดินเท่านั้น ซึ่ง ส.ผู้จัดการมรดกก็ได้เคยยื่นบัญชีทรัพย์แสดงต่อศาลไว้ขณะยื่นคำร้องขอครั้งหนึ่งแล้ว มิได้ปิดบังทรัพย์มรดกแต่อย่างใดแสดงว่ามิได้เพิกเฉยในหน้าที่ผู้จัดการมรดกประกอบมีพฤติการณ์อื่น จึงไม่สมควรถอน ส. จากเป็นผู้จัดการมรดก
ย่อยาว
คดีนี้เดิมศาลได้มีคำสั่งลงวันที่ 12 มีนาคม 2519 ตั้งนางสาวสมศรีเป็นผู้จัดการมรดกไม่มีพินัยกรรมของนางฉวีผู้เป็นมารดา
ต่อมาวันที่ 10 กันยายน 2519 ผู้ร้องได้ยื่นคำร้องว่านางสาวสมศรีมิได้เริ่มทำบัญชีทรัพย์มรดกภายในกำหนดสิบห้าวันนับจากวันที่ศาลมีคำสั่งตั้งเป็นผู้จัดการมรดกมิได้ทำบัญชีทรัพย์มรดกให้แล้วเสร็จภายในหนึ่งเดือนโดยมิได้ขอยืดเวลาต่อศาลในการยื่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกก็แสดงเจตนาไม่สุจริต ปกปิดความจริง ไม่ระบุร้อยตำรวจโทสมบัติว่าเป็นทายาท ไม่แบ่งเงินค่าเช่าที่เก็บได้แก่ทายาท ผู้ร้องจ่ายเงินทดรองค่าทำศพไป ก็ไม่ชำระให้ ไม่ยอมให้ผู้ร้องมีชื่อเป็นผู้เช่าที่ดินของวัดโสมนัส เพื่อจะปกปิดเรื่องโอนสิทธิการเช่าและเงินค่าตอบแทนไม่สมควรเป็นผู้จัดการมรดก ขอให้มีคำสั่งถอนนางสาวสมศรีเสียจากการเป็นผู้จัดการมรดก และตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกแทน
ผู้คัดค้านและผู้จัดการมรดกคัดค้านขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า ยังไม่มีเหตุสมควรถอนผู้จัดการมรดก และตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกแทน มีคำสั่งยกคำร้องของผู้ร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า บัญชีทรัพย์ที่ผู้ร้องยื่นต่อศาลขณะร้องขอเป็นผู้จัดการมรดก ไม่ใช่บัญชีทรัพย์มรดกที่ผู้จัดการมรดกจะต้องลงมือจัดทำให้แล้วเสร็จภายหลังที่ได้รับหน้าที่เป็นผู้จัดการมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1728, 1729
ทรัพย์มรดกที่อยู่ในความครอบครองของผู้จัดการมรดกมีเพียงสิทธิในการเช่าที่ดินวัดโสมนัส 1 แปลง กับบ้านไม้ที่ปลูกอยู่ในที่ดินเท่านั้น ซึ่งผู้จัดการมรดกก็ได้เคยยื่นบัญชีทรัพย์แสดงต่อศาลไว้ในขณะยื่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกแล้วมิได้ปิดบังทรัพย์มรดกแต่อย่างใด เมื่อได้รับแต่งตั้งเป็นผู้จัดการมรดกแล้ว ผู้จัดการมรดกได้ทำบัญชีรับจ่ายทรัพย์มรดกเป็นรายเดือนตลอดมา เพียงแต่ยังไม่ได้ยื่นบัญชีไว้ต่อศาลอีกครั้งหนึ่ง ภายหลังที่ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้จัดการมรดกเท่านั้น ซึ่งอาจเป็นเพราะไม่เข้าใจกฎหมายดังผู้จัดการมรดกเบิกความ ส่วนทรัพย์มรดกอื่น ๆผู้จัดการมรดกได้มีหนังสือเรียกให้ผู้ร้องซึ่งครอบครองทรัพย์มรดกนั้นส่งคืนเพื่อรวบรวมทรัพย์ในกองมรดก แต่ผู้ร้องก็ยังไม่ส่งคืนให้ แสดงว่ามิได้เพิกเฉยในหน้าที่ผู้จัดการมรดก ส่วนข้อที่ว่าผู้จัดการมรดกปิดบังทายาท ไม่ระบุบัญชีทายาทขณะยื่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกว่า ร้อยตำรวจโทสมบัติเป็นทายาทด้วยแสดงเจตนาไม่บริสุทธินั้น ผู้ร้องและร้อยตำรวจโทสมบัติเบิกความกล่าวอ้างลอย ๆ มิได้มีสูติบัตรหรือหลักฐานใดมาแสดงให้เห็นว่าร้อยตำรวจโทสมบัติเป็นบุตรของนางฉวีเจ้ามรดก ร้อยตำรวจโทสมบัติไปอยู่กับบุคคลอื่นตั้งแต่เด็กและใช้นามสกุล ชัยนพงศ์ แม้ในคำร้องขอผู้ร้องก็ยังระบุว่าร้อยตำรวจโทสมบัติมีนามสกุลว่า ชัปนพงศ์ จึงเป็นเหตุให้ผู้จัดการมรดกเข้าใจว่าไม่ใช่ทายาทได้ ไม่เป็นข้อน่าสงสัยว่าผู้จัดการมรดกจะไม่สุจริตหรือไม่สามารถทำหน้าที่ผู้จัดการมรดก ตามพฤติการณ์เท่าที่ปรากฏดังกล่าว ยังไม่สมควรถอนนางสาวสมศรีจากเป็นผู้จัดการมรดก ฯลฯ
พิพากษายืน
