แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
สัญญาเช่าที่เป็นคู่ฉบับต้องปิดแสตมป์ตามบัญชีอัตราอากรแสตมป์ข้อ 23 ในประมวลรัษฎากร มิฉะนั้นต้องห้ามตามประมวลรัษฎากรมาตรา 118 มิให้รับฟัง
ปัญหาที่ว่า เอกสารมิได้ปิดแสตมป์ให้ครบถ้วนตามประมวลรัษฎากรนั้น แม้คู่ความมิได้โต้แย้งไว้ในศาลชั้นต้น ก็อาจโต้แย้งในชั้นอุทธรณ์ฎีกาได้ เพราะเป็นหน้าที่ของศาลจะต้องวินิจฉัยและรับฟังให้เป็นไปตามบทกฎหมาย และคู่ความไม่อาจทราบล่วงหน้าว่าศาลจะวินิจฉัยให้ผิดบทกฎหมายอย่างไรหรือไม่
สัญญาเช่ามีข้อความกำหนดเวลาเช่าไว้ 1 ปี คู่ความจะนำสืบเปลี่ยนแปลงแก้ไขกำหนดเวลานี้มิได้ ต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 94.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยทำสัญญาเช่าบ้านจากโจทก์มีกำหนด ๑ ปี ได้มอบเช็คจำนวน ๓,๐๐๐ บาทให้เป็นค่าเช่าล่วงหน้าโดยตกลงกันว่าถ้าจำเลยมิได้มาเช่าหรือเลิกเช่าก่อนกำหนดสัญญาเช่า โจทก์ไม่ต้องคืนเงินค่าเช่าล่วงหน้านี้ จำเลยเข้าอยู่บ้านพิพาทเพียง ๘ เดือนเศษก็ออกไป และยังค้างค่าเช่า ๒ เดือน เป็นเงิน ๒,๐๐๐ บาท จึงขอให้ชำระ
จำเลยให้การว่ามิได้กำหนดเวลาเช่าเป็นลายลักษณ์อักษร เพียงตกลงกันด้วยวาจาว่าจำเลยจะเช่าเพียง ๖ เดือน สัญญาที่โจทก์นำมาฟ้องกรอกตัวเลขเอาเอง จำเลยมิได้ค้างค่าเช่าเพราะได้ชำระค่าเช่าล่วงหน้าไว้แล้ว
ศาลชั้นต้นฟังว่า สัญญาเช่ามีกำหนดเวลา ๖ เดือน โจทก์มีสิทธิหักเงินค่าเช่าที่ค้างจากเงินค่าเช่าล่วงหน้า ๓,๐๐๐ บาทได้ จึงให้ยกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าสัญญาเช่าที่จำเลยอ้างเป็นคู่ฉบับต้องปิดแสตมป์ตามบัญชีอัตราอากรแสตมป์ข้อ ๒๓ ในประมวลรัษฎากร เมื่อมิได้ปิดจึงต้องห้ามตามมาตรา ๑๑๘ แห่งประมวลรัษฎากร มิให้รับฟัง ที่ศาลอุทธรณ์เห็นว่าศาลชั้นต้นรับฟังสัญญาเช่าฉบับที่จำเลยอ้างชอบแล้วนั้น เป็นการฟังข้อเท็จจริงที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายและปัญหาข้อนี้แม้โจทก์จะมิได้โต้แย้งไว้ในศาลชั้นต้น ก็อาจโต้แย้งในอุทธรณ์ฎีกาได้เพราะ เป็นหน้าที่ของศาลจะต้องวินิจฉัยและรับฟังให้เป็นไปตามบทกฎหมาย และคู่ความไม่อาจทราบล่วงหน้าว่าศาลจะวินิจฉัยให้ผิดบทกฎหมายอย่างไรหรือไม่ ศาลฎีกาจึงวินิจฉัยข้อเท็จจริงเสียใหม่ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา ๒๔๓ (๓)(ก) ประกอบด้วยมาตรา ๒๔๗ และฟังว่าสัญญาเช่าฉบับนี้ที่โจทก์อ้างมีข้อความกำหนดเวลา ๑ ปี จำเลยจะนำสืบแก้ไขเปลี่ยนแปลงมิได้ ต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา ๙๔ โจทก์จึงไม่ต้องคืนเงินล่วงหน้า ๓,๐๐๐ บาทให้จำเลย และจำเลยต้องชำระค่าเช่าที่ค้างให้โจทก์
พิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้จำเลยชำระค่าเช่าที่ค้างให้โจทก์.
