แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ใบหุ้นที่ซื้อขายกันในตลาดหลักทรัพย์ เป็นทรัพย์ที่มี สภาพเช่นเดียวกับสังกมทรัพย์ เมื่อปรากฏว่าโจทก์ได้ซื้อหุ้นให้แก่จำเลยในวันที่สั่งซื้อตามคำสั่งของจำเลยแล้วใบหุ้นที่จะโอนให้แก่จำเลยต่อไปหาจำต้องเป็นใบหุ้นฉบับเดียวกับที่ซื้อให้แก่จำเลยไม่ โจทก์ย่อมมีสิทธิที่จะนำใบหุ้นบริษัทเดียวกันหมายเลขใดๆ ซึ่งมีจำนวนหุ้น เท่ากันมาโอนให้แก่จำเลยได้ ถึงแม้จะเป็นใบหุ้นที่ซื้อในวันอื่นที่มีราคาแตกต่างกันก็ตาม ถึงแม้จะมีระเบียบของตลาดหลักทรัพย์กำหนดให้สมาชิกจดทะเบียนหุ้นที่ซื้อให้แก่ลูกค้าต่อบริษัทเจ้าของหุ้นภายใน 7 วันนับแต่วันได้รับมอบใบหุ้นและชำระราคาก็ตาม คู่กรณีจะสมยอมไม่ปฏิบัติตามระเบียบเช่นว่านั้นโดยให้สมาชิกตลาดหลักทรัพย์ซื้อหุ้นให้แก่ลูกค้าและโอนลอยไว้ เป็นผลให้สามารถที่จะนำใบหุ้นฉบับใดๆ มาโอนให้แก่ลูกค้า เป็นการผิดระเบียบของตลาดหลักทรัพย์ ก็ย่อมกระทำได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยได้ออกตั๋วสัญญาใช้เงินจำนวน 135,000 บาทให้แก่โจทก์ อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 15 ต่อปี เมื่อถึงกำหนดชำระจำเลยเพิกเฉยขอให้บังคับจำเลยชำระเงิน 135,000 บาทพร้อมด้วยดอกเบี้ย
จำเลยให้การว่า จำเลยได้เข้าเป็นลูกค้าของโจทก์และสั่งให้โจทก์ในฐานะนายหน้าซื้อหุ้นบริษัทราชาเงินทุน จำกัด จำนวน 900 หุ้น ในราคาหุ้นละ 2,350 บาท จำเลยไม่เคยสั่งให้โจทก์ขายหรือโอนหุ้นที่ซื้อ ต่อมาจำเลยได้สั่งให้โจทก์จองหุ้นใหม่ของบริษัทราชาเงินทุน จำกัด ตามสิทธิของจำเลย โดยจำเลยออกตั๋วสัญญาใช้เงินตามฟ้องให้แก่โจทก์เป็นค่าจองหุ้นใหม่ จำเลยทราบภายหลังว่าโจทก์ไม่ได้ซื้อหุ้นบริษัทราชาเงินทุน 900 หุ้นให้แก่จำเลยในวันที่สั่งซื้อเพราะไม่ปรากฏมีชื่อจำเลยหรือชื่อโจทก์ถือหุ้นแทนจำเลยในทะเบียนรายชื่อผู้ถือหุ้น เมื่อจำเลยไม่เคยเป็นผู้ถือหุ้นจำเลยจึงไม่มีสิทธิจองซื้อหุ้นใหม่ การออกตั๋วสัญญาใช้เงินให้โจทก์จึงเป็นการออกตั๋วด้วยความสำคัญผิดในสิ่งซึ่งเป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรมอันตกเป็นโมฆะจึงไม่มีมูลหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงิน ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า โจทก์ได้ซื้อหุ้นบริษัทราชาเงินทุน จำกัดให้แก่จำเลยในวันที่ 14 พฤศจิกายน 2521 ตามคำสั่ง แล้ววินิจฉัยข้อกฎหมายว่า เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่า ในวันที่ 14 พฤศจิกายน 2521 โจทก์ได้ซื้อหุ้นบริษัทราชาเงินทุน จำกัด ให้แก่จำเลยตามคำสั่งแล้ว ใบหุ้นที่จะโอนให้แก่จำเลยต่อไปหาจำเป็นจะต้องเป็นใบหุ้นฉบับเดียวกับที่ซื้อไม่ เพราะใบหุ้นเป็นทรัพย์ที่มีสภาพเช่นเดียวกับสังกมทรัพย์ โจทก์มีสิทธิที่จะนำใบหุ้นบริษัทราชาเงินทุน จำกัด หมายเลขใด ๆ ซึ่งมีจำนวนหุ้นเท่ากันมาโอนให้แก่จำเลยก็ได้ ถึงแม้ใบหุ้นดังกล่าวจะเป็นหุ้นที่ซื้อในวันที่มีราคาแตกต่างกันก็ตามเพราะแม้โจทก์จะนำหุ้นที่ซื้อมาในวันที่ 14 พฤศจิกายน 2521 มาโอนให้ราคาของหุ้นก็ย่อมจะมีความแตกต่างเช่นเดียวกัน หรือหากจำเลยสั่งให้โจทก์ขายหุ้นหลังวันที่ 14 พฤศจิกายน 2521 ตามราคาที่กำหนด โจทก์ก็อาจนำใบหุ้นฉบับใด ๆ ออกขายได้ หาจำเป็นต้องเป็นฉบับที่ซื้อในวันที่ 14 พฤศจิกายน2521 ไม่
การที่สมาชิกตลาดหลักทรัพย์ซื้อหุ้นให้แก่ลูกค้าและโอนลอยไว้เป็นผลให้สามารถที่จะนำใบหุ้นฉบับใด ๆ มาโอนให้แก่ลูกค้าเป็นการผิดระเบียบของตลาดหลักทรัพย์นั้น เห็นว่าถึงแม้จะมีระเบียบของตลาดหลักทรัพย์กำหนดให้สมาชิกจดทะเบียนหุ้นที่ซื้อให้แก่ลูกค้าต่อบริษัทเจ้าของหุ้นภายใน 7 วันนับแต่วันได้มอบใบหุ้นและชำระราคาก็ตาม แต่เมื่อคู่กรณีสมยอมที่จะไม่ปฏิบัติตามระเบียบเช่นว่านั้นก็ย่อมจะกระทำได้ เพราะแม้แต่การปฏิบัติที่ผิดแผกแตกต่างกับบทบัญญัติของกฎหมายคู่กรณีก็อาจกระทำได้ หากมิใช่กฎหมายที่เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน ฉะนั้นใบหุ้นที่โจทก์จะต้องโอนให้แก่จำเลยจึงหาจำเป็นจะต้องเป็นใบหุ้นฉบับที่ซื้อในวันที่ 14พฤศจิกายน 2521 ไม่
ศาลฎีกาวินิจฉัยต่อไปว่า โจทก์มีหุ้นบริษัทราชาเงินทุน จำกัด ที่ถือไว้แทนลูกค้าอันเป็นผลให้มีสิทธิจองลูกหุ้นได้ การออกตั๋วสัญญาใช้เงินของจำเลยจึงมิใช่เพราะความสำคัญผิดในสาระสำคัญของนิติกรรม จำเลยต้องผูกพันตั๋วสัญญาใช้เงินตามฟ้อง
พิพากษากลับ ให้จำเลยชำระเงิน 135,000 บาทแก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ย
