แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ปัญหาว่าไพ่ของกลางเป็นไพ่ตามความหมายของ พระราชบัญญัติไพ่พ.ศ. 2486 หรือไม่ เป็นข้อกฎหมายเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 195 แม้จำเลยไม่ได้ยกต่อสู้มาแต่ศาลชั้นต้น ศาลอุทธรณ์ก็มีอำนาจหยิบยกขึ้นวินิจฉัยได้ คำว่าไพ่ตาม พระราชบัญญัติไพ่ฯ มาตรา 4 ให้ความหมายไว้ว่าหมายถึงไพ่ซึ่งทำด้วยกระดาษหรือหนัง หรือซึ่งทำด้วยวัตถุอื่น ๆ ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง และตามพจนานุกรมให้ความหมายว่าหมายถึงเครื่องเล่นการพนันทำเป็นแผ่นบาง ๆ ของกลางในแต่ละถุงจะมีไพ่ไม่ครบสำรับอันจะมีลักษณะเป็นไพ่ แต่เมื่อรวม 2 ถุงแล้วจะมีไพ่ครบ 52 ใบ สามารถใช้เป็นเครื่องเล่นการพนันได้อย่างไพ่แม้จะทำด้วยกระดาษแผ่นบาง ๆ เล็กกว่าไพ่ป๊อกก็อยู่ในความหมายของคำว่าไพ่ตามพระราชบัญญัติไพ่ฯ
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติไพ่พ.ศ. 2486 มาตรา 8, 14 ทวิ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 32จำคุก 6 เดือน จำเลยให้การรับสารภาพ ลดโทษให้กึ่งหนึ่งคงจำคุก 3 เดือน ริบของกลาง ศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้อง คืนของกลางให้จำเลยโจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “คดีมีปัญหาตามฎีกาโจทก์ว่าไพ่ของกลางเป็นไพ่ตามความหมายของพระราชบัญญัติไพ่ พ.ศ. 2486หรือไม่ โดยโจทก์ฎีกาข้อแรกว่าปัญหาดังกล่าวจำเลยไม่ได้โต้เถียงต่อสู้มาแต่ศาลชั้นต้น ไม่ชอบที่ศาลอุทธรณ์จะวินิจฉัยให้ ศาลฎีกาเห็นว่าศาลอุทธรณ์มีอำนาจหยิบยกขึ้นวินิจฉัยได้ เพราะเป็นข้อกฎหมายเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 195 ส่วนปัญหาที่ว่าไพ่ของกลางจะเป็นไพ่ตามบทกฎหมายดังกล่าวหรือไม่นั้น คำว่า “ไพ่” ตามพระราชบัญญัติไพ่ พ.ศ. 2486มาตรา 4 ให้ความหมายไว้ว่า หมายถึงไพ่ซึ่งทำด้วยกระดาษหรือหนังหรือซึ่งทำด้วยวัตถุอื่น ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง และตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ได้ให้ความหมายว่าหมายถึงเครื่องเล่นการพนันทำเป็นแผ่นบาง ๆ ศาลฎีกาได้ตรวจไพ่ของกลางแล้วปรากฏว่าของกลางแต่ละแผ่นมีเลข 2 ถึง 10 และอักษรภาษาอังกฤษ แจ๊ก ควีน คิง เอ และมีภาพโพดำ โพแดงข้าวหลามตัด ดอกจิก กำกับไว้ทุกภาพ ใส่ถุงไว้ถุงละ 27 ภาพ โดยถุงที่มีภาพโพดำ เอ และ 2-7 โพแดง เอ และ 2-4 ข้าวหลามตัด เอ และ2-7 ดอกจิก เอ และ 2-4 กับ แจ๊ก ควีน คิง จะมีภาพเกิน 2 ใบ ใช้แทนโจ๊ก รวมเป็น 27 ภาพ โดยเป็นภาพที่เป็นไพ่ 25 ภาพ ส่วนถุงที่มีภาพโพดำ 8-10 และ แจ๊ก ควีน คิง โพแดง 5-10 และแจ๊ก ควีน คิงข้าวหลามตัด 8-10 และแจ๊ก ควีน คิงดอกจิก 5-10 จะมีภาพรวม 27ภาพ เมื่อรวมเข้าด้วยกัน 2 ถุงจะมีไพ่ 52 ใบหรือ 1 สำรับ จริงอยู่ในแต่ละถุงจะมีไพ่ไม่ครบสำรับอันจะมีลักษณะเป็นไพ่ แต่เมื่อรวม 2 ถุงแล้วจะมีไพ่ครบ 52 ใบ สามารถใช้เป็นเครื่องเล่นการพนันได้อย่างไพ่แม้ไพ่ของกลาจะมีลักษณะทำด้วยกระดาษเป็นแผ่นบาง ๆ เล็กกว่าไพ่ป๊อก แต่ก็อยู่ในความหมายของคำว่า “ไพ่” ดังที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติไพ่ พ.ศ. 2486 จำเลยจึงมีความผิดตามฟ้องที่ศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้อง ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย ฎีกาโจทก์ฟังขึ้น
พิพากษากลับ จำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติไพ่ พ.ศ. 2486มาตรา 8, 14 ทวิ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 32 ให้ปรับเป็นเงินสี่เท่าของราคาไพ่ที่กรมสรรพสามิตขายในประเภทเดียวกันเป็นเงิน 13,952 บาทจำเลยให้การรับสารภาพ ลดโทษให้ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78กึ่งหนึ่ง คงปรับเป็นเงิน 6,976 บาท ไม่ชำระค่าปรับให้จัดการตามมาตรา 29,30 ของกลางริบ
