แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พฤติการณ์ที่จำเลยกับบิดาโจทก์อยู่กินกันฉันท์สามีภริยาและนำเอาเงินซื้อขายที่นาเดิมของจำเลยมาซื้อแล้วทำนาที่ซื้อใหม่นี้ร่วมกันจนบิดาโจทก์ตายเช่นนี้ แสดงให้เห็นว่าจำเลยกับบิดาโจทก์ได้ร่วมเข้าทำมาหากินด้วยกัน มีเจตนาให้ทรัพย์ที่ซื้อหามาใหม่นี้เป็นทรัพย์ร่วมกัน ทรัพย์ที่ได้มาในระหว่างอยู่กินร่วมกันทำนองนี้ ไม่ว่าจะใช้จ่ายเงินของฝ่ายใดซื้อหามาต้องถือว่าทั้งสองฝ่ายต่างเป็นเจ้าของร่วม (อ้างฎีกาที่ 303/2488)
ย่อยาว
โจทย์ฟ้องขอแบ่งทรัพย์มรดกท้ายฟ้องหมายเลข ๑,๒,๓,๔,๕,ครึ่งหนึ่ง อ้างว่าเป็นทรัพย์มรดกของนายเนนกับนางเขียวบิดามารดาโจทก์
จำเลยต่อสู้ว่าได้เป็นสามีภริยากับนายเนนมาตามประเพณี ทรัพย์หมายเลข ๑,๒ ตามฟ้องจำเลยขายนาเดิมของจำเลยเอาเงินซื้อมา จึงคงเป็นสินเดิมของจำเลย ทรัพย์หมายเลข ๓,๔ นานเนนกับจำเลยทำขึ้น ส่วนทรัพย์หมายเลข ๕ นายหยัดกับโจทก์เอาคืนไปแล้ว
วันชี้สองสถานโจทก์รับว่าทรัยพ์หมายเลข ๕ ที่โจทก์รับไปแล้ว คงเหลือทรัพย์ที่พิพาทกันแต่เพียงทรัพย์หมายเลข ๑,๒,๓,๔
ศาลชั้นต้นฟังว่าทรัพย์หมายเลข ๑,๒ จำเลยขายนาเดิมของจำเลยเอาเงินมาซื้อ ทรัพย์หมายเลข ๓,๔ เป็นทรัพย์ที่นานเนนกับจำเลยทำหามาได้ร่วมกันมาเหมือนเป็นหุ้นส่วน พิพากษาว่าทรัพย์หมายเลข ๓,๔ เป็นของนายเนนและจำเลยคนละครึ่ง ส่วนของนายเนนเป็นมรดกตกได้แก่โจทก์และทายาท การแบ่งส่วนของนายเนนและจำเลยให้ประมูลระหว่างโจทก์จำเลย ฯลฯ ให้ยกฟ้องโจทก์สำหรับทรัพย์หมายเลข ๑,๒ และ ๕
โจทก์ฝ่ายเดียวอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ว่า ทรัพย์หมายเลข ๑,๒ นายเนนบิดาโจทก์กับจำเลยเป็นเจ้าของร่วมกัน ส่วนของนานเนนครึ่งหนึ่งตกได้แก่โจทก์ ให้จำเลยแบ่งทรัพย์หมายเลข ๑,๒ ให้แก่โจทก์ครึ่งหนึ่ง ฯลฯ นอกจากที่แก้นี้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าพฤติการณ์ที่จำเลยกับนายเนนอยู่กินด้วยกันฉันท์สามีภริยาและนำเอาเงินซื้อขายที่นาเดิมของจำเลยมาซื้อที่นาหมายเลข ๑ และกระบือหมายเลข ๒ แล้วทำนาที่ซื้อใหม่นี้ร่วมกันมาจนนายเนนตาย เช่นนี้แสดงให้เห็นว่าจำเลยกับนายเนนได้ร่วมเข้าทำมาหากินด้วยกันมีเจตนาให้ทรัพย์ที่ซื้อมาหาใหม่นี้เป็นทรัพย์ร่วมกัน ทรัพย์ที่ได้มาใหนระหว่างอยู่กินร่วมกัน ทำนองนี้ไม่ว่าจะใช้จ่ายเงินของฝ่ายใดซื้อหามาต้องถือว่าทั้งนานเนนและจำเลยต่างมีส่วนเป็นเจ้าของร่วมกัน ตามแบบอย่างคำพิพากษาฎีกาที่ ๓๐๓/๒๔๘๘ พิพากษายืน
