แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์เช่าที่ดินของ น. เพื่อปลูกสร้างอาคารเก็บผลประโยชน์ โดยได้ชำระค่าตอบแทนให้ 180,000 บาท ต่อมาโจทก์และ น. ตกลงกันใหม่ให้ น. ขายที่ดินนั้นได้ โดยมีข้อสัญญาว่า ถ้า น. ขายที่ดินได้ตารางวาละ 5,000 บาท หรือกว่านั้น น. จะคืนเงินให้โจทก์ 150,000 บาท แต่ถ้าขายได้ต่ำกว่าตารางวาละ 5,000 บาท โจทก์กับ น. จะมาตกลงกันใหม่ ปรากฏว่า น. ขายที่ดินได้ต่ำกว่าตารางวาละ 5,000 บาท ครั้นโจทก์ไปพบ น. น. ปฏิเสธที่จะทำความตกลงใหม่กับโจทก์และท้าให้โจทก์ฟ้อง ดังนี้ถือว่า น. ไม่ยอมทำความตกลงกับโจทก์ใหม่และไม่ยอมคืนเงินให้โจทก์แล้ว โจทก์จึงไม่มีสิทธิ์ที่จะเรียกเงินคืน
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า นางนวม จูวิลัย ให้โจทก์เช่าที่ดินเพื่อปลูกสร้างอาคารเก็บผลประโยชน์ โดยต้องชำระเงิน ๓๗๖,๐๐๐ บาท ให้นางนวมเป็นค่าตอบแทน โจทก์ชำระเงิน ๑๔๐,๐๐๐ บาทให้แก่นางนวมในวันทำสัญญา ที่เหลือจะชำระเมื่อสร้างตึกแถวเสร็จ ต่อมาทำสัญญากันอีกว่า นางนวมมีสิทธิ์ขายที่ดินโดยต้องคืนเงิน ๑๔๐,๐๐๐ บาท ให้โจทก์ และต่อมานางนวมได้ขายที่ดินแปลงนี้ราคา ๑,๕๐๐,๐๐๐ บาท นางนวมถึงแก่กรรม จำเลยทั้งสามเป็นทายาทผู้รับมรดกได้รับเงินค่าขายที่ดินหมดแล้ว โจทก์จึงฟ้องขอให้จำเลยทั้งสามชำระเงิน๑๔๐,๐๐๐ บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ยถึงวันฟ้องรวมเป็นเงิน ๑๔๐,๕๐๐ และให้ชำระดอกเบี้ยร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีในต้นเงิน ๑๔๐,๐๐๐ บาท นับแต่วันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จ
จำเลยที่ ๑ และที่ ๓ ให้การว่า จำเลยเป็นทายาทนางนวม ไม่รับรองว่านางนวมทำสัญญากับโจทก์ หากทำไว้จริงโจทก์ก็ผิดสัญญา นางนวมมีสิทธิ์ริบมัดจำ นอกจากนี้คืนเงินให้โจทก์มีเงื่อนไขว่า นางนวมต้องขายที่ดินได้ในราคาตารางวาละ ๕,๐๐๐ บาทหรือกว่านั้น ถ้าต่ำกว่าจะต้องตำลงกันอีกครั้ง นางนวมขายที่ดินได้ไม่ถึงตารางละ ๕,๐๐๐ บาท โจทก์ไม่ได้ตกลงกับนางนวมใหม่จนนางนวมถึงแก่กรรม สัญญาดังกล่าวจึงไม่มีผลบังคับ
จำเลยที่ ๒ ขาดนัดยื่นคำให้การและขาดนัดพิจารณา
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า ตามข้อตกลงเอกสารหมาย จ.๔ ข้อ ๓ นางนวมตกลงคืนเงินจำนวน ๑๕๐,๐๐๐ บาทให้แก่โจทก์เฉพาะกรณีที่นางนวมขายที่ดินได้ในราคาตารางวาละ ๕,๐๐๐ บาทหรือกว่านั้น หากขายได้ในราคาต่ำกว่า ๕,๐๐๐ บาท คู่สัญญาจะต้องทำความตกลงกันใหม่อีกครั้ง แต่ปรากฏว่าโจทก์และนางนวมหาได้ทำความตกลงกันใหม่ไม่ ข้อตกลงจึงสิ้นผล พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตามเอกสารหมาย จ.๔ ข้อ ๒(๓) ว่า “เงินจำนวนที่คุณนวม จูวิลัย จะคืนให้คุณประทีป แสงสิงแก้ว เป็นเงิน ๑๔๐,๐๐๐ บาท (หนึ่งแสนสี่หมื่นบาทถ้วน) หมายความถึงเฉพาะกรณีที่มีผู้เข้ามาทำสัญญากันใหม่กับคุณนวม จูวิลัย ตามสัญญาข้อ (๒) ในจำนวนเนื้อที่ดิน ๓๔๖ ตารางวา ในราคาขายตารางวาละ ๕,๐๐๐ บาทหรือกว่านั้น หากตกลงราคาตารางวาต่ำกว่า ๕,๐๐๐ บาทแล้ว คู่สัญญาจะได้มาทำความตกลงเกี่ยวกับเรื่องนี้ใหม่อีครั้งหนึ่ง” เป็นข้อความที่ให้โอกาสแก่โจทก์ที่จะได้รับคืนเงินจำนวนดังกล่าว เมื่อนางนวมขายที่ดินแปลงที่โจทก์เช่าจากนางนวมในราคาขายตารางวาละ ๕,๐๐๐ บาทหรือกว่านั้น หากขายได้ราคาต่ำกว่าตารางวาละ ๕,๐๐๐ บาท คู่สัญญาคือโจทก์และนางนวมจะได้มาตกลงเกี่ยวกับเรื่องนี้ใหม่อีกครั้งหนึ่ง ฉะนั้น ข้อความดังกล่าวจึงเป็นหลักการในสัญญา โจทก์เองก็รู้ดีถึงข้อตกลงนี้ จึงพยายามไปพบนางนวมหลายครั้งก่อนที่นางนวมเข้าโรงพยาบาลและหลังจากนางนวมออกจากโรงพยาบาลแล้ว แต่นางนวมคงปฏิเสธที่จะทำความตกลงใหม่กับโจทก์และท้าให้โจทก์ไปฟ้อง จึงถือได้ว่านางนวมไม่ยอมทำความตกลงกับโจทก์ใหม่ และปฏิเสธไม่ยอมคืนเงินให้โจทก์ หาใช่นางนวมไม่ปฏิเสธดังข้ออ้างของโจทก์ไม่
พิพากษายืน
