แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ที่เช่าเตาเผาถ่านเป็นคราวๆ ไม่ใช่ผู้เสียหายที่จะร้องทุกข์ให้อัยการฟ้องผู้ที่ทำลายเตาไฟระหว่างที่ตนไม่ได้เช่า
ย่อยาว
อัยการโจทก์ฟ้องว่า เมื่อเวลากลางวัน วันที่ 3 ธันวาคม 2495 จำเลยบังอาจใช้ไม้ดุ้นฟืนกระทุ้งตีทำลายเตาเผาถ่านของนายบุญอิ่มใจ ซึ่งนายเอิบ เนียนศิริ ได้เช่าจากนายบุญ อิ่มใจ มาทำการเผาถ่านแตกพังทลายเสียหาย จนนายเอิบ เนียนศิริ ใช้ทำการเผาถ่านไม่ได้ คิดค่าเสียหายเป็นเงิน 700 บาท เหตุเกิดตำบลโป่ง อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี คดีนี้นายเอิบ เนียนศิริ ผู้ได้รับความเสียหาย ได้ร้องทุกข์มอบอำนาจให้เจ้าพนักงานจัดการฟ้องร้องจำเลยไว้แล้ว จึงขอให้ลงโทษฐานทำให้เสียทรัพย์ อันเป็นความผิดต่อส่วนตัว ตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 324
จำเลยปฏิเสธข้อเท็จจริงว่าไม่ได้กระทำ และตัดฟ้องในข้อกฎหมายว่าโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง ผู้เสียหาย (คือนายบุญเจ้าของเตา) มิได้ร้องทุกข์ นายเอิบ เนียนศิริ มิใช่ผู้เสียหาย ขอให้ยกฟ้อง
ศาลจังหวัดชลบุรีงดสืบพยาน วินิจฉัยว่า แม้จะฟังว่าจำเลยบังอาจทำลายเตาดังฟ้อง ก็นายบุญเจ้าของเตาเท่านั้นจะเป็นผู้เสียหายร้องทุกข์ ไม่ใช่นายเอิบผู้เช่าซึ่งเสียหายเพียงไม่ได้รับประโยชน์จากทรัพย์ตามสัญญาเช่า ไม่ใช่เสียหายเพราะตัวทรัพย์บุบสลาย เจ้าพนักงานไม่มีอำนาจดำเนินการสอบสวนฟ้องร้องเอาคดีแก่จำเลย ดังบัญญัติไว้ในมาตรา 326 กฎหมายลักษณะอาญา จึงให้ยกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า หากโจทก์สืบได้สมฟ้องว่านายเอิบเช่าเตามาครอบครองใช้เผาถ่าน ก็มีส่วนได้เสียในเตานี้ นายเอิบอาจเป็นผู้เสียหายด้วยตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 2(4) และกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 326 ไม่จำต้องเป็นผู้มีกรรมสิทธิ์หรือเป็นเจ้าของทรัพย์เท่านั้น จึงพิพากษาให้ย้อนสำนวนไปศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาและพิพากษาใหม่ตามรูปคดี
ศาลจังหวัดชลบุรีสืบพยานทั้งสองฝ่ายแล้ว ฟังว่า เตานี้เป็นของนายบุญบิดาจำเลย ซึ่งนายเอิบเช่ามาเผาถ่าน และจำเลยบังอาจทำลายเตานั้นเสียหายมีความผิดตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 324 และ 54 จำคุกจำเลย 1 เดือน 15 วัน
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริงพ้องด้วยศาลชั้นต้นว่า จำเลยบังอาจทำลายเตานี้ ซึ่งเป็นของนายบุญบิดาจำเลย แต่การที่นายเอิบเช่าเตาเพื่อการเผาถ่านนั้นเช่าเป็นคราว ๆ ก่อนเช่าคราวใดต้องบอกนายบุญให้ทราบก่อน นายบุญอนุญาตแล้วนายเอิบจึงจะขนไม้มาเผาถ่านได้ เป็นการเช่าครั้งคราว ไม่ใช่เช่าประจำ เตามิได้อยู่ในความครอบครองของนายเอิบตลอดเวลา ที่นายเอิบว่ามีส่วนได้เสียในเตานี้โดยต้องซ่อมเสียเงินไปนั้น เพียงเป็นการซ่อมเพื่อประโยชน์เผาถ่าน ไม่ใช่ซ่อมถาวรในฐานะนายเอิบเป็นผู้ครอบครอง จำเลยทำลายเตาในระหว่างที่นายเอิบไม่ได้รับอนุญาตจากนายบุญให้เผาถ่านนายเอิบจึงไม่มีส่วนได้เสียในเตานี้ที่จะร้องทุกข์ได้ นายบุญเจ้าของเตาก็ไม่เอาเรื่องกับจำเลย อัยการโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องจึงพิพากษากลับ ยกฟ้อง ปล่อยจำเลย
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาตรวจสำนวนประชุมปรึกษาคดีนี้แล้ว เห็นพ้องด้วยศาลอุทธรณ์ว่า นายเอิบเช่าเตาของนายบุญบิดาจำเลยเป็นคราว ๆนายบุญอนุญาตคราวไหนนายเอิบจึงจะขนไม้มาเผาได้ในคราวนั้นไม่ใช่เช่าประจำ เตามิได้อยู่ในครอบครองของนายเอิบตลอดเวลาอันเป็นลักษณะการที่จะเข้ามาเป็นผู้เสียหายร้องทุกข์ได้ตามกฎหมาย
นายบุญผู้ต้องประทุษร้ายหรือเสียหายที่จะร้องทุกข์ได้ตามกฎหมายก็มิได้ร้องทุกข์ แต่กลับมาเบิกความเป็นพยานจำเลยว่าได้มอบเตานี้ให้จำเลยแล้ว ส่วนค่าเช่าที่ได้จากนายเอิบ จำเลยบอกให้แก่นายบุญเป็นทำนองให้เห็นชัดว่านายบุญไม่ติดใจว่ากล่าวเอาความส่วนตัวแก่จำเลยผู้บุตรของตน เป็นความส่วนตัวของนายบุญไม่ใช่ความส่วนตัวของนายเอิบ
โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องคดี
จึงพิพากษายืนศาลอุทธรณ์ ยกฎีกาโจทก์เสีย
