แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
แม้จำเลยผิดนัดไม่ชำระค่าเช่าซื้อ 2 คราวติด ๆ กัน เป็นการผิดสัญญาเช่าซื้อข้อ 5 ซึ่งผู้ให้เช่ามีสิทธิบอกเลิกสัญญาและผู้เช่าซื้อต้องส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าซื้อคืนทันทีก็ตาม แต่โจทก์ซึ่งเป็นผู้ให้เช่าซื้อหาได้ใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาไม่ จำเลยจึงยังไม่มีหน้าที่ที่จะต้องส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าซื้อคืนโจทก์ย่อมไม่มีอำนาจฟ้องขอให้บังคับจำเลยส่งมอบคืนบ้านและที่ดินพิพาทและเรียกค่าเสียหายเป็นค่าขาดประโยชน์จากการให้เช่าบ้าน
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้อง โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “ข้อเท็จจริงยุติโดยคู่ความมิได้โต้เถียงว่าจำเลยได้ทำสัญญาเช่าซื้อบ้านและที่ดินของนายบุญเรืองเจ้ามรดกตามสัญญาเช่าซื้อลงวันที่ 5 กรกฎาคม 2520 ดังเอกสารหมาย จ.2 ต่อมาจำเลยผิดนัดไม่ชำระค่าเช่าซื้อมาตั้งแต่วันที่ 5 เมษายน 2521 ถึงวันฟ้องเกินกว่า 2 คราวติด ๆ กันแล้ว โจทก์เป็นผู้จัดการมรดกของนายบุญเรือง คดีมีปัญหามาสู่ศาลฎีกาว่าโจทก์มีอำนาจฟ้องขอให้บังคับจำเลยส่งมอบทรัพย์สินที่เช่ากลับคืนและเรียกค่าเสียหาย เพราะสัญญาเช่าซื้อเลิกระงับลงแล้วหรือไม่เห็นว่า สัญญาเช่าซื้อเอกสารหมาย จ.2 มีข้อความดังนี้ ข้อ 2 “ผู้เช่าซื้อสัญญาจะชำระค่าเช่าซื้ออีกเดือนละ 400 บาท (สี่ร้อยบาทถ้วน) กำหนดชำระภายในวันที่ 5 ของทุก ๆ เดือนจนกว่าจะครบ” ข้อ 5 “ถ้าผู้เช่าซื้อผิดนัดไม่ชำระเงินค่าเช่าซื้อ2 คราวติด ๆ กัน ผู้ให้เช่ามีสิทธิบอกเลิกสัญญาผู้เช่าซื้อต้องส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าซื้อคืนทันที” และข้อ 6 “ถ้าข้าพเจ้าผู้เช่าซื้อขาดส่งเงินค่าเช่าซื้อ 2 วันที่ 5 ติด ๆ กันให้ถือว่าข้าพเจ้าสละสิทธิถึงผู้ให้เช่าซื้อจะได้แจ้งเลิกสัญญาเช่าซื้อหรือไม่ก็ตาม ข้าพเจ้าย่อมทราบดีอยู่แล้ว จึงลงชื่อให้ไว้เป็นสำคัญ”ดังนี้ เห็นว่า ตามสัญญาข้อ 2 และข้อ 5 คู่กรณีมีเจตนาตกลงกันให้ผู้เช่าซื้อชำระเงินค่าเช่าทุกวันที่ 5 ของเดือนและหากผู้เช่าซื้อผิดนัดไม่ชำระเงินค่าเช่า2 คราวติด ๆ กันแล้ว คู่กรณีให้สิทธิผู้ให้เช่าซื้อบอกเลิกสัญญาได้ อันเป็นผลให้ผู้เช่าซื้อมีหน้าที่จะต้องส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าซื้อคืนทันทีด้วย ส่วนสัญญาข้อ 6 ที่ว่าด้วยการขาดส่งเงินค่าเช่าซื้อ 2 คราวติด ๆ กันให้ถือว่าผู้เช่าซื้อสละสิทธินั้น เห็นได้ว่าเป็นข้อตกลงเกี่ยวกับสิทธิของผู้เช่าซื้อตามสัญญา ไม่ว่าผู้ให้เช่าซื้อจะได้บอกเลิกสัญญาแล้วหรือไม่ก็ตาม มิใช่ข้อตกลงให้สัญญาเลิกระงับลง โดยมิพักต้องบอกกล่าวก่อน ฉะนั้นการบอกเลิกสัญญากรณีผิดนัดไม่ชำระค่าเช่าซื้อจึงต้องปฏิบัติตามข้อ 5 แห่งสัญญานั้น เหตุดังกล่าวแม้ข้อเท็จจริงยุติแล้วว่าจำเลยผิดนัดไม่ชำระค่าเช่าซื้อ 2 คราวติด ๆ กัน แต่ฝ่ายโจทก์ซึ่งเป็นผู้ให้เช่าซื้อหาได้ใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาไม่ จำเลยผู้เช่าซื้อจึงยังไม่มีหน้าที่ที่จะต้องส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าซื้อคืนทั้งนี้ตามสัญญาข้อ 5เช่นกัน โจทก์ย่อมไม่มีอำนาจฟ้องขอให้บังคับจำเลยส่งมอบคืนบ้านและที่ดินพิพาทและไม่มีอำนาจฟ้องเรียกค่าเสียหายเป็นค่าขาดประโยชน์ดังฟ้อง”
พิพากษายืน
