แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์แพ้คดีถูกยึดที่พิพาทขายทอดตลาด จำเลยเป็นผู้ซื้อได้แล้วมิได้ปล่อยปละละเลยที่พิพาทแต่อย่างใด ได้จัดการให้มีการออก น.ส.3 และจดทะเบียนรับโอนมาจากโจทก์แม้โจทก์จะยึดถือที่พิพาทตลอดมาเกินกว่า 1 ปี แต่เป็นการยึดถือเพราะเป็นเจ้าของเดิมทำกินในที่พิพาทต่อเนื่องกันมา โดยจำเลยยังไม่ประสงค์จะขับไล่ให้ออกไปในระหว่างที่ยังดำเนินการเพื่อให้มีการจดทะเบียน ดังนี้เมื่อไม่มีพฤติการณ์ใด ๆ ขึ้นใหม่อันแสดงให้เห็นว่าเป็นการแบ่งการครอบครองแล้ว ย่อมจะกำหนดเวลาการฟ้องคดีเพื่อเอาคืนการครอบครองตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1375 มาปรับแก่คดีหาได้ไม่
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เดิมโจทก์และสามีเป็นเจ้าของที่นามือเปล่า ๒ แปลง ต่อมาโจทก์และนายสมหวังถูกจำเลยฟ้องให้ชำระหนี้ โจทก์และ นายสมหวังแพ้คดี จำเลยนำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่นาดังกล่าวขายทอดตลาดเพื่อชำระหนี้ตามคำสั่งศาล จำเลยเป็นผู้ซื้อได้ในปี พ.ศ.๒๕๑๔ แต่แล้วจำเลยมิได้เข้ายึดถือครอบครองที่นานี้เลย โจทก์คงยึดถือครอบครองที่นาตลอดมา นับตั้งแต่ปีที่จำเลยซื้อจากการขายทอดตลาดมาจนบัดนี้เพื่อตัวโจทก์เอง เป็นเวลาเกินกว่า ๑ ปีแล้ว โจทก์ย่อมมีสิทธิครอบครองในที่นาดังกล่าวนี้ ครั้นวันที่ ๒๑ เมษายน ๒๕๑๘ จำเลยได้นำเจ้าพนักงานที่ดินไปรังวัดที่นาเพื่อออกโฉนดโดยอ้างว่าเป็นของจำเลย เป็นการโต้แย้งสิทธิโจทก์ ขอให้พิพากษาแสดงว่าที่นานี้โจทก์มีสิทธิครอบครองห้ามจำเลยเกี่ยวข้อง
จำเลยให้การว่า นับแต่วันที่ศาลขายทอดตลาดนาพิพาทเมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๔ จำเลยได้ขอให้เจ้าหน้าที่ออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ แล้วโอนมาเป็นชื่อจำเลยเมื่อ ปี พ.ศ.๒๕๑๖ จำเลยเป็นผู้เสียภาษีบำรุงท้องที่ตลอดมาแต่ปี พ.ศ.๒๕๑๔ โจทก์รับรู้สิทธิของจำเลยและไม่เคยโต้แย้ง โจทก์ขออาศัยทำกินในที่พิพาทไปพลางก่อน จำเลยให้อาศัยทำกินเพราะเห็นแก่มนุษยธรรม โจทก์อาศัยสิทธิครอบครองมาโต้แย้งสิทธิของจำเลยไม่ได้ ทั้งอายุความครอบครองของโจทก์ยังไม่ถึง ๑ ปี ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า นาพิพาทเป็นของโจทก์ ห้าจำเลยและบริวารเข้าเกี่ยวข้อง
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เมื่อจำเลยซื้อที่นาพิพาททั้งสองแปลงนี้มาจากศาลเมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๔ แล้ว จำเลยมิได้ปล่อยปละละเลยที่พิพาทที่ซื้อมาจากศาลแต่ประการใด จำเลยได้จัดให้มีการออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์สำหรับนาแปลงพิพาทตลอดมาเมื่อทางราชการได้ออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์ให้แล้ว จำเลยก็ได้จัดการจดทะเบียนรับโอนที่พิพาทมาจากโจทก์ตามคำสั่งศาล โดยถูกต้องตามกฎหมาย แม้โจทก์จะได้ยึดถือที่พิพาททั้งสองแปลงนี้ตลอดมา แต่ก็เป็นการยึดถือเพราะเป็นเจ้าของเดิมทำกินในที่พิพาทต่อเนื่องกันมา โดยจำเลยยังไม่ประสงค์จะขับไล่ในระหว่างที่จำเลยยังดำเนินการเพื่อให้ได้มีการจดทะเบียนโอนมาโดยสมบูรณ์ ที่โจทก์อ้างว่าเมื่อเดือนธันวาคม ๒๕๑๔ จำเลยเคยพาเจ้าหน้าที่ไปรังวัดที่พิพาททั้งสองแปลง แต่ไม่ได้รังวัดเพราะโจทก์คัดค้านอ้างว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ และต่อมาเมื่อวันที่ ๑๑ มกราคม ๒๕๑๕ โจทก์กับนายสมประสงค์บุตรชายได้ไปคัดค้านการที่จำเลยพาเจ้าหน้าที่ไปรังวัดไว้ต่อนายอำเภอนั้น ก็ปรากฎตาคำคัดค้านเอกสารหมาย จ.๔ ว่า นายสมประสงค์ในฐานะส่วนตัวเป็นผู้คัดค้านโดยอ้างว่านายสมประสงค์เป็นทายาท จึงขอคัดค้านยับยังการโอน โจทก์เองหาได้คัดค้านด้วยไม่ การที่โจทก์คงยึดถือทำกินในที่พิพาทเรื่อยมาโดยไม่มีพฤติการณ์ใด ๆ ขึ้นใหม่อันแสดงให้เห็นว่าเป็นการแย่งการครอบครอง จึงจะนำเอาเรื่องกำหนดเวลาการฟ้องคดีเพื่อเอาคืนซึ่งการครอบครองตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๓๗๕ มาปรับแก่คดีหาได้ไม่
พิพากษายืน
