แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
สัญญาเช่าที่ดินเพื่อสร้างอาคารที่โจทก์ทำไว้กับเจ้ามรดกนั้น เมื่อเจ้ามรดกถึงแก่กรรม สิทธิและหน้าที่ตามสัญญาย่อมตกเป็นกองมรดกของเจ้ามรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1600 โจทก์ต้องฟ้องคดีเกี่ยวกับสิทธิเรียกร้องตามสัญญาเช่าสร้างอาคารดังกล่าวภายใน 1 ปี นับแต่เจ้ามรดกถึงแก่กรรม ตามมาตรา 1754
การที่จำเลยซึ่งเป็นผู้จัดการมรดกเคยฟ้อง บ. ผู้เช่าสร้างอาคารอีกรายหนึ่ง ไม่ให้เข้าไปทำการก่อสร้างในที่พิพาท และเคยเรียกโจทก์กับ บ. มาไกล่เกลี่ยเพื่อให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นผู้ปลูกสร้างอาคารในที่พิพาทถือไม่ได้ว่าจำเลยหรือกองมรดกยอมรับรู้สิทธิของโจทก์ตามสัญญาเช่าสร้างอาคารอันจะเป็นเหตุให้อายุความสะดุดหยุดลง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นผู้จัดการมรดกของ น. ก่อนถึงแก่กรรม น.ได้มอบอำนาจให้ ช.ทำหนังสือสัญญาให้โจทก์เป็นผู้เช่าที่ดินเพื่อปลูกสร้างอาคารบนที่ดินของ น. โดยโจทก์ต้องให้ค่าตอบแทนแก่ น. ครั้นเมื่อโจทก์ลงมือก่อสร้าง ช. อ้างว่าโจทก์ผิดสัญญาและบอกเลิกสัญญากับโจทก์แล้วทำสัญญาให้ บ. เป็นผู้เช่าสร้างแทนโจทก์ได้รับความเสียหาย ต่อมาน. ถึงแก่กรรม ศาลมีคำสั่งตั้งให้จำเลยเป็นผู้จัดการมรดก จึงขอให้บังคับจำเลยในฐานะผู้จัดการมรดกของ น. ให้โจทก์สร้างอาคารตามสัญญาต่อไปหรือมิฉะนั้นก็ให้ชดใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์
จำเลยให้การว่า คดีโจทก์ขาดอายุความ จำเลยไม่เคยรับรองให้โจทก์มีสิทธิก่อสร้างอาคารในที่พิพาท โจทก์เป็นฝ่ายผิดสัญญา ช.ได้บอกเลิกสัญญากับโจทก์แล้ว โจทก์ไม่มีสิทธิเรียกค่าเสียหายใด ๆ จากผู้จัดการมรดก
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า คดีที่โจทก์ฟ้องไม่ใช่คดีมรดก ยังไม่ขาดอายุความ แต่โจทก์เป็นฝ่ายผิดสัญญา โจทก์ไม่มีสิทธิเรียกค่าเสียหาย พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า คดีของโจทก์ขาดอายุความ พิพากษายืนในผลที่ให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตามสัญญาเช่าสร้างอาคารที่ ช. ในฐานะผู้รับมอบอำนาจจาก น. ทำไว้กับโจทก์ น. มีทั้งสิทธิและหน้าที่ คือมีสิทธิที่จะได้รับค่าตอบแทนและมีหน้าที่ต้องให้โจทก์ทำสัญญาให้เช่าอาคารและเก็บผลประโยชน์ได้โดยลำพังเมื่อ น. ถึงแก่กรรม สิทธิและหน้าที่ตามสัญญาเช่าสร้างอาคารจึงตกเป็นกองมรดกของ น. ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1600 ซึ่งโจทก์ต้องฟ้องคดีเกี่ยวกับสิทธิเรียกร้องตามสัญญาเช่าสร้างอาคารดังกล่าวภายใน 1 ปีนับแต่ น.เจ้ามรดกถึงแก่กรรมตามมาตรา 1754
การที่จำเลยฟ้อง บ.ห้ามเข้าไปทำการก่อสร้างในที่พิพาท เป็นการแสดงว่ากองมรดกไม่ยอมรับรู้สิทธิตามสัญญาเช่าสร้างที่ ช. ทำไว้กับ บ. ถือไม่ได้ว่าจำเลยหรือกองมรดกยอมรับว่า โจทก์และกองมรดกยังมีความผูกพันกันตามสัญญาเช่าสร้างอาคารทั้งการที่จำเลยเคยเรียกโจทก์และ บ. มาไกล่เกลี่ยเพื่อให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นผู้ปลูกสร้างอาคารในที่พิพาท ก็ถือไม่ได้ว่าจำเลยหรือกองมรดกยอมรับรู้สิทธิของโจทก์ตามสัญญาเช่าสร้างอาคารเช่นกันฉะนั้น อายุความฟ้องคดีมรดกจึงไม่สะดุดหยุดลง โจทก์ฟ้องคดีเมื่อพ้นกำหนด 1 ปี นับแต่ น. เจ้ามรดกถึงแก่กรรมคดีของโจทก์จึงขาดอายุความฟ้องร้อง
พิพากษายืน
