แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่ผู้รับจ้างทำการติดตั้งเครื่องปรับอากาศโดยมิได้อยู่ในความควบคุมของผู้ว่าจ้าง เครื่องมือต่าง ๆ สำหรับใช้ทำการติดตั้งให้สำเร็จผู้รับจ้างก็เป็นผู้จัดหา เมื่อติดตั้งสำเร็จแล้วจะได้สินจ้างจากผู้ว่าจ้างนั้น เป็นการจ้างทำของและแม้การติดตั้งเครื่องปรับอากาศดังกล่าวจะได้ติดตั้งในโรงแรมของผู้ว่าจ้าง ก็ไม่ใช่เป็นการที่ได้ทำเพื่ออุตสาหกรรมของผู้ว่าจ้าง เพราะคำว่า “อุตสาหกรรม” ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 165(1) ตอนท้ายนั้น หมายถึงการประดิษฐ์หรือผลิตหรือทำสิ่งของขึ้นให้เป็นสินค้าเพื่อจำหน่ายขายสินค้านั้น ๆ ไป การติดตั้งเครื่องปรับอากาศเป็นเพียงเพื่อปล่อยความเย็นเข้าไปในห้องหรือสถานที่ของโรงแรมเท่านั้น หาได้มีการประดิษฐ์หรือผลิตหรือทำสิ่งของขึ้นจากเครื่องปรับอากาศให้เป็นสินค้าหรือจำหน่ายขายสินค้านั้น ๆ ไปไม่ อายุความสิทธิเรียกร้องค่าจ้างติดตั้งเครื่องปรับอากาศดังกล่าวจึงมีกำหนด 2 ปี
ย่อยาว
สำนวนแรกโจทก์ฟ้องว่า จำเลยตกลงขายเครื่องปรับอากาศแก่โจทก์จำเลยผิดสัญญาโดยเรียกเก็บราคาเกินกว่าที่ตกลงและไม่ส่งมอบอะไหล่ตามข้อตกลงแก่โจทก์ขอให้บังคับจำเลยคืนเงินราคาส่วนที่เรียกเก็บเกินไปและใช้ราคาอะไหล่แก่โจทก์
จำเลยให้การว่า ราคาเครื่องปรับอากาศที่เรียกเก็บเกินไปนั้นเป็นค่าระวางขนส่งที่สูงขึ้นซึ่งโจทก์มีหน้าที่ต้องชำระ และจำเลยไม่เคยตกลงจะส่งมอบอะไหล่ตามฟ้องแก่โจทก์ขอให้ยกฟ้อง
สำนวนหลังโจทก์ฟ้องว่า จำเลยได้ว่าจ้างให้โจทก์ติดตั้งเครื่องปรับอากาศในโรงแรมของจำเลยแล้วไม่ชำระค่าจ้าง ขอให้บังคับจำเลยชำระค่าจ้างแก่โจทก์
จำเลยให้การว่า จำเลยไม่เคยว่าจ้างโจทก์ให้ติดตั้งเครื่องปรับอากาศตามฟ้องและคดีขาดอายุความแล้ว ขอให้ยกฟ้อง
คดีสองสำนวนนี้ศาลชั้นต้นสั่งรวมพิจารณาโดยเรียกบริษัทมาร์คชแทรเวิลลอดช์ จำกัด เป็นโจทก์ ห้างหุ้นส่วนจำกัดอิตาเลเซียเทรดดิ้งเป็นจำเลยที่ ๑ นายอดอฟโฟ เบเนเดทตี้เป็นจำเลยที่ ๑
โจทก์อุทธรณ์ทั้งสองสำนวน
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกาทั้งสองสำนวน
ศาลฎีกาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายเกี่ยวกับอายุความว่า การติดตั้งเครื่องปรับอากาสชนิดที่ระบายความเย็นไปตามท่อนั้น เมื่อพิจารณาถึงการติดตั้งเครื่องปรับอากาศมิได้อยู่ในความควบคุมของผู้ว่าจ้าง เครื่องมือต่าง ๆ สำหรับใช้ทำการงานติดตั้งให้สำเร็จนั้นผู้รับจ้างเป็นผู้จัดหา เมื่อติดตั้งเครื่องปรับอากาศสำเร็จแล้วจะได้สินจ้างจากผู้ว่าจ้าง ดังนั้นการติดตั้งเครื่องปรังอากาศดังกล่าวจึงเป็นการจ้างทำของ และการที่โจทก์ตั้งโรงแรมนั้นยังเรียกไม่ได้ว่าเป็นอุตสาหกรรม เพราะคำว่า “อุตสาหกรรม” ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๖๕(๑) ตอนท้ายนั้น ศาลฎีกาได้เคยวินิจฉัยไว้หลายคดีแล้วว่า หมายถึงการประดิษฐ์หรือผลิตหรือทำสิ่งของขึ้นให้เป็นสินค้าเพื่อจำหน่ายขายสินค้านั้น ๆ ไป การติดตั้งเครื่องปรับอากาศเป็นเพียงเพื่อปล่อยความเย็นเข้าไปในห้องหรือสถานที่ของโรงแรมโจทก์เท่านั้น หาได้มีการประดิษฐ์หรือผลิตหรือทำสิ่งของขึ้นจากเครื่องปรับอากาศให้เป็นสินค้าหรือจำหน่ายขายสินค้านั้น ๆ ไปไม่ การรับจ้างติดตั้งเครื่องปรับอากาศดังกล่าวจึงไม่ใช่เป็นการที่ได้ทำเพื่ออุตาสหกรรมของโจทก์ อายุความสิทธิเรียกร้องค่าจ้างติดตั้งเครื่องปรับอากาศดังกล่าวจึงมีกำหนด ๒ ปี ปรากฏว่าได้มีการส่งมอบงานกันเมื่อวันที่ ๒๓ กันยายน ๒๕๑๖ จำเลยเพิ่งมาฟ้องเมื่อวันที่ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๑๘ จึงเป็นคดีที่ขาดอายุความ
พิพากษากลับ ให้จำเลยที่ ๑ ในสำนวนแรกชำระค่าขนส่งที่โจทก์จ่ายเกินไปแก่โจทก์ และให้ยกฟ้องในสำนวนหลัง ค่าฤชาธรรมเนียมของทั้งสองฝ่ายรวมสามศาลให้เป็นพับ
