แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประกาศอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 8 แห่งพระราชบัญญัติป้องกันการค้ากำไรเกินควร พ.ศ.2490 ต้องเป็นประกาศเกี่ยวกับการค้ากำไรเกินควรและเพื่อป้องกันการค้ากำไรเกินควร ในสิ่งของที่ระบุไว้ในประกาศนั้น จะประกาศโดยมีวัตถุประสงค์เป็นอย่างอื่นมิได้ เพราะเป็นการนอกขอบอำนาจของพระราชบัญญัติดังกล่าวนี้ และในประกาศนั้น ต้องสั่งห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรในสิ่งของที่ระบุชื่อไว้ในประกาศนั้นด้วย จะถือว่าประกาศห้ามเคลื่อนย้ายสิ่งของเหล่านั้นแล้วก็เป็นการห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรในสิ่งนั้นอยู่ในตัวมิได้ (อ้างฎีกาที่ 721/2512)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทั้งสามนี้กับจำเลยในคดีอื่นได้บังอาจร่วมกันเคลื่อนย้ายโคมีชีวิต 4 ตัวจากท้องที่ตำบลบาเระใต้เข้าไปในเขตท้องที่ตำบลมะรือโบตะวันออก ตำบลตันหยงลิมอจังหวัดนราธิวาส ซึ่งเป็นเขตควบคุมห้ามเคลื่อนย้ายโคมีชีวิตแต่ละเขตโดยมิได้รับหนังสืออนุญาตจากประธานคณะกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควรจังหวัดนราธิวาส หรือพนักงานเจ้าหน้าที่เป็นการฝ่าฝืนประกาศคณะกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควรจังหวัดนราธิวาส ซึ่งออกโดยอาศัยอำนาจตาม มาตรา 6, 8, 10 แห่งพระราชบัญญัติป้องกันการค้ากำไรเกินควร พ.ศ. 2490 ออกประกาศห้ามเคลื่อนย้ายโคกระบือมีชีวิตเป็นสิ่งควบคุม และกำหนดเขตท้องที่อำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส เป็นเขตควบคุมห้ามเคลื่อนย้ายโคกระบือมีชีวิตแต่ละเขตเข้าไป เว้นแต่จะได้รับอนุญาต ขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติป้องกันการค้ากำไรเกินควร พ.ศ. 2490 มาตรา 6, 8, 10, 17 ประกาศคณะกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควรจังหวัดนราธิวาส ฉบับที่ 1/2506 พระราชบัญญัติให้บำเหน็จในการปราบปรามผู้กระทำความผิด พ.ศ. 2489 มาตรา 4, 5, 6, 7, 8, 9 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 81, 83 และขอให้สั่งจ่ายเงินสินบนนำจับแก่ผู้นำจับ และสั่งจ่ายเงินรางวัลแก่เจ้าพนักงานตำรวจผู้จับ
จำเลยทั้งสามให้การรับสารภาพ
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า ประกาศของคณะกรรมการส่วนจังหวัดป้องกันการค้ากำไรเกินควรตามสำเนาท้ายฟ้องระบุชื่อหรือประเภทสิ่งของเท่านั้น มิได้สั่งห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรในส่งของที่ประกาศห้ามไว้นั้น ประกาศดังกล่าวจึงไม่ชอบด้วยกฎหมายซึ่งอ้างเป็นหลักในการประกาศว่าจำเลยฝ่าฝืนประกาศนี้ จึงไม่มีความผิดดังโจทก์ฟ้อง พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกาว่า ประกาศท้ายฟ้องของโจทก์มีวัตถุประสงค์ห้ามเคลื่อนย้ายโคกระบือมีชีวิตออกหรือเข้าท้องที่ที่ได้ประกาศกำหนดไว้เป็นการควบคุมโคกระบือมีชีวิตแต่ละท้องที่ให้มีปริมาณเพียงพอกับความต้องการของประชาชน จึงไม่จำเป็นต้องห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรในสิ่งของที่ประกาศควบคุมนั้น เพราะเป็นการสั่งห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรในสิ่งนั้นอยู่ในตัวเอง
ศาลฎีกาได้ตรวจสำนวนและประชุมปรึกษาคดีแล้ว ประกาศฉบับที่โจทก์กล่าวหาว่าจำเลยร่วมกันฝ่าฝืนอันเป็นความผิดดังโจทก์ฟ้องนั้นได้ประกาศโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 8 แห่งพระราชบัญญัติป้องกันการค้ากำไรเกินควร พุทธศักราช 2490 ฉะนั้น ข้อสำคัญของประกาศดังกล่าวนี้จึงต้องเป็นประกาศเกี่ยวกับการค้ากำไรเกินควรและเพื่อป้องกันการค้ากำไรเกินควรในสิ่งของที่ระบุไว้ในประกาศนั้น จะประกาศโดยมีวัตถุประสงค์เป็นอย่างอื่นมิได้เพราะเป็นการนอกขอบอำนาจของพระราชบัญญัติดังกล่าวนี้ และในประกาศนี้ต้องสั่งห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรในสิ่งของที่ระบุชื่อไว้ในประกาศนั้นด้วย จะถือว่าประกาศห้ามเคลื่อนย้ายสิ่งของเหล่านั้นแล้วก็เป็นการห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรในสิ่งนั้นอยู่ในตัวมิได้เช่นเดียวกันเพราะผิดความมุ่งหมายของมาตรา 8 แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวนี้ ซึ่งมุ่งหมายให้คณะกรรมการมีอำนาจระบุชื่อหรือประเภทสิ่งของและสั่งห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรในสิ่งของที่ได้ระบุชื่อหรือประเภทไว้นั้นในเขตท้องที่ที่อยู่ในเขตอำนาจเสียก่อนแล้วจึงให้มีอำนาจสั่งการเกี่ยวกับสิ่งของที่ห้ามค้ากำไรเกินควรนั้นตามที่เห็นสมควร ดังที่ระบุไว้ในข้อ 1 ถึงข้อ 8 แห่งมาตรานี้ ซึ่งในกรณีนี้ได้แก่ข้อ 6 วางระเบียบหรือห้ามการส่งออกไปนอกหรือนำเข้ามาในท้องที่ใดท้องที่หนึ่งประกาศท้ายฟ้องโจทก์ไม่ได้ห้ามมิให้ค้ากำไรเกินควรในสิ่งของที่ระบุชื่อไว้ คือ โค กระบือมีชีวิตจึงเป็นประกาศที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายตามนัยคำพิพากษาฎีกาที่ 721/2512
พิพากษายืน
