แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่บุตรเยาว์เข้าทำสัญญาเป็นลูกหนี้แทนบิดาซึ่งเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองโดยมิได้รับอนุญาตจากศาลนั้น ย่อมเป็นที่เห็นได้ว่าประโยชน์ของผู้ใช้อำนาจปกครองขัดกับประโยชน์ของผู้เยาว์อย่างชัดแจ้งสัญญาดังกล่าวจึงตกเป็นโมฆะ จะบังคับเอาแก่ผู้เยาว์นั้นไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยได้ร่วมกันหลอกลวงโจทก์ซึ่งเป็นผู้เยาว์ให้ลงชื่อในหนังสือกู้เงินว่าเป็นหนังสือแจ้งรายการเสียภาษีเงินบำรุงท้องที่ที่ดินซึ่งมีชื่อโจทก์กับน้องเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์ ขอให้ศาลพิพากษาทำลายหนังสือกู้เงินและให้จำเลยคืนโฉนดแก่โจทก์
จำเลยทั้งสองให้การปฏิเสธฟ้องแย้ง
ศาลชั้นต้นเห็นว่า แม้การกู้นี้จะเป็นการแปลงหนี้ใหม่ โดยเปลี่ยนตัวลูกหนี้ให้ผู้เยาว์เป็นผู้ทำสัญญาก็ตาม แต่บิดาก็ได้อนุญาตให้โจทก์ทำเช่นนั้นได้ โจทก์จึงต้องรับผิด จึงพิพากษาให้ยกฟ้องและให้โจทก์ชำระหนี้แก่จำเลยดังฟ้องแย้ง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับว่า หนังสือกู้เงินตามฟ้องเป็นโมฆะ ให้ทำลายเสีย กับให้จำเลยคืนโฉนดแก่โจทก์ยกฟ้องแย้งของจำเลย
จำเลยทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า การที่บิดาอนุญาตให้บุตรผู้เยาว์ทำหนังสือกู้เงินก็เพื่อความรับผิดจากภาระของบิดาให้ไปตกอยู่แก่บุตรผู้เยาว์แทน เป็นเหตุให้ฝ่ายบิดาได้ประโยชน์ ส่วนบุตรผู้เยาว์เสียประโยชน์ เช่นนี้ จึงเป็นที่เห็นได้ว่า ประโยชน์ของผู้ใช้อำนาจปกครองขัดกับประโยชน์ของผู้เยาว์อยู่อย่างแจ้งชัด เมื่อกิจการเช่นนี้ได้กระทำไปโดยผู้ใช้อำนาจปกครอง ไม่ได้รับอนุญาตจากศาลก่อน ก็ต้องตกเป็นโมฆะตามมาตรา ๑๕๔๗ จะบังคับเอาแก่โจทก์ซึ่งขณะทำสัญญากับจำเลยยังเป็นผู้เยาว์อยู่หาได้ไม่ คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ชอบแล้ว ฎีกาจำเลยฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน ยกฎีกาจำเลย
