แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
แม้ที่ดินของจำเลยเป็นภารยทรัพย์ตกอยู่ในภารจำยอมเป็นทางสัญจรเพื่อประโยชน์ของที่ดินโจทก์อันเป็นสามยทรัพย์ก็ตาม จำเลยก็ยังมีอำนาจใช้สิทธิในที่ดินอันเป็นภารยทรัพย์ได้ เมื่อไม่เป็นการขัดต่อประโยชน์แห่งภารจำยอม
คานพิพาทที่จำเลยสร้างขึ้นอยู่สูงกว่าสิ่งของที่บรรทุกอยู่บนรถยนต์บรรทุก จึงไม่เป็นการขัดขวางหรือทำให้ประโยชน์แห่งภารจำยอมในการใช้ทางลดไปหรือเสื่อมความสะดวกจำเลยจึงมีอำนาจสร้างคานดังกล่าวได้และไม่จำต้องรื้อคานนั้นออก
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทั้งสามได้ร่วมกันก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างในที่ดินโฉนดเลขที่ 10829 ทำให้โจทก์ทุกคนไม่สามารถใช้ประโยชน์ทางภารจำยอมในที่ดินของโจทก์ได้ตามปกติ ซึ่งได้จดทะเบียนการตกเป็นภารจำยอมไว้แล้ว ขอให้พิพากษาบังคับจำเลยร่วมกันรื้อถอนสิ่งปลูกสร้าง และปรับพื้นที่ให้เป็นทางสัญจรได้ตามปกติ และห้ามจำเลยรบกวนการใช้ภารยทรัพย์นั้น
จำเลยทั้งสามให้การว่า อาคารที่จำเลยที่ 1 ที่ 2 จ้างจำเลยที่ 3 ก่อสร้างสูงกว่าทางภารจำยอม 5 เมตร มิได้กีดขวางการใช้ทางของโจทก์ และรถยนต์บรรทุกขนาดใหญ่ก็สามารถผ่านได้ ไม่ทำให้โจทก์ขาดความสะดวกในการใช้ทางตามปกติ ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษาให้จำเลยทั้งสามร่วมกันรื้อถอนคานคอดิน 5 คาน ไม้ค้ำจากคานคอดินไปจดคานคอนกรีตด้านบนทุกต้น กันสาดคอนกรีต 2 ด้านโครงเหล็กเส้น ไม่แบบคานพื้นชั้นสองซึ่งสูง 3 เมตรเศษ 2 คาน ที่สร้างบนที่ดินโฉนดเลขที่ 10829 และให้ขนย้ายวัตถุทุกอย่างออกจากที่ดินดังกล่าว กับปรับพื้นที่ดินให้สามารถใช้เป็นทางสัญจรได้ตามเดิม ห้ามกระทำการใด ๆ อันเป็นการรบกวนการใช้ภารยทรัพย์ของโจทก์ คำขอนอกนี้ให้ยก
โจทก์ทั้งหมดอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ทั้งหมดฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยที่ 1 ที่ 2 จ้างจำเลยที่ 3 สร้างอาคารพาณิชย์บนที่ดินของจำเลยที่ 1 และที่ 2 คร่อมเหนือทางพิพาท ซึ่งใช้เป็นทางสำหรับเดินและสำหรับรถยนต์บรรทุกใบเมี่ยง ซึ่งบรรทุกไม่เกิน 3 เมตรจากพื้นทางและได้จดทะเบียนเป็นทางภารจำยอมเพื่อประโยชน์แก่ที่ดินของโจทก์แล้ว อาคารส่วนที่อยู่เหนือทางพิพาทมีคานคอนกรีต 5 คาน สูงพ้นพื้นดิน 5 เมตร มิได้ขีดขวาง การใช้ทางพิพาท มีปัญหาว่าจำเลยจะต้องรื้อคานดังกล่าวนั้นหรือไม่ วินิจฉัยว่าแม้ที่ดินของจำเลยที่ 1 ที่ 2 เป็นภารยทรัพย์ตกอยู่ในภารจำยอม เป็นทางสัญจร เพื่อประโยชน์ของที่ดินโจทก์อันเป็นสามยทรัพย์ก็ตาม จำเลยที่ 1 ที่ 2 ก็ยังมีอำนาจใช้สิทธิในที่ดินอันเป็นภารยทรัพย์ของจำเลยได้ เมื่อไม่เป็นการขัดต่อประโยชน์แห่งภารจำยอม คานพิพาท 5 คานนั้นอยู่สูงเกินกว่าความสูงของใบเมี่ยงที่บรรทุกอยู่บนรถยนต์บรรทุก จึงไม่เป็นการขัดขวางหรือทำให้ประโยชน์แห่งภารจำยอมในการใช้ทางพิพาทลดไป หรือเสื่อมความสะดวก จำเลยที่ 1และที่ 2 จึงมีอำนาจสร้างคานดังกล่าวได้ และไม่จำต้องรื้อคานนั้น
พิพากษายืน
