แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ใบสั่งซื้อของโจทก์มีว่าโจทก์ตกลงซื้อสารส้มกับจำเลย บริษัทจำเลยตอบรับตกลงตามราคาและเงื่อนไขที่แจ้งตามใบสั่งซื้อนั้นทุกประการ จึงเป็นการตกลงซื้อขายกันไม่ใช่เป็นเรื่องจำเลยจะจัดการหาซื้อให้ทำนองตัวแทนหรือนายหน้าหากจำเลยผิดนัด ต้องใช้ค่าสินไหมทดแทน
ห้างหุ้นส่วนสามัญ อันมิได้จดทะเบียน ซึ่งโจทก์เป็นเจ้าของและผู้จัดการและได้ทำการซื้อขายในนามของโจทก์เอง แม้จะระบุตำแหน่งผู้จัดการไว้ด้วยโจทก์ก็มีอำนาจฟ้องได้ ไม่ต้องห้ามตามมาตรา 1049
ศาลพิพากษาว่าให้จำเลยขายสารส้มให้โจทก์ตามจำนวนและราคาในฟ้อง หรือให้จำเลยชดใช้ผลกำไรที่โจทก์ควรได้รับเป็นเงิน 49,000 บาทแก่โจทก์นั้น จำเลยย่อมเลือกปฏิบัติอย่างใดอย่างหนึ่งได้
ย่อยาว
ได้ความว่า โจทก์ผู้เป็นเจ้าของและผู้จัดการร้านบริษัทเจนพาณิชย์ ซึ่งผู้อื่นเป็นหุ้นส่วนร่วมอยู่ด้วย ได้สั่งซื้อสารส้มจากบริษัทจำเลย 72 ตัน ราคาตันละ 500 บาท เป็นเงิน 36,000 บาท บริษัทจำเลยได้มีหนังสือตอบรับใบสั่งซื้อของโจทก์และตกลงจะขายให้แก่โจทก์ตามราคาและเงื่อนไขในใบสั่งซื้อทุกประการ โจทก์ได้ไปตกลงขายสารส้มให้แก่ผู้อื่น 70 ตันในราคาตันละ 1,200 บาท จำเลยผิดนัด โจทก์ขอให้ปฏิบัติตามสัญญา หรือชดใช้ผลกำไรที่ควรได้ตันละ 700 บาทเป็นเงิน 4,900 บาท
จำเลยต่อสู้ว่า ที่จำเลยตอบรับใบสั่ง ซึ่งไม่ใช่หลักฐานการซื้อขาย เป็นแต่รับจะจัดการซื้อให้โจทก์ โจทก์ไม่แจ้งให้ทราบว่าจะนำไปขาย ไม่มีสิทธิเรียกค่าเสียหาย
ศาลชั้นต้นเห็นว่า เป็นการตกลงซื้อขายกัน ให้จำเลยขายสารส้มให้โจทก์ หรือชดใช้ผลกำไร 49,000 บาท
จำเลยอุทธรณ์ และว่าควรหักค่าแรงงานและค่ารถในการขนส่งตามเงื่อนไขในใบสั่งซื้อด้วย
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า เป็นสัญญาซื้อขายกันโดยสมบูรณ์ ถ้าจำเลยส่งสารส้มไม่ได้ตามสัญญา ก็ตกเป็นฝ่ายผิดนัด ต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนส่วนที่ขอให้หักค่าใช้จ่ายในการขนส่งนั้น เห็นว่า ถ้ามีการขนส่งกันตามสัญญา ก็ควรหักให้ตามเงื่อนไขนั้น แต่ถ้าหากไม่มีการขนส่งเงื่อนไขก็ไม่เกิดขึ้น ไม่มีเหตุจะหักให้ได้ พิพากษาแก้ ให้จำเลยจัดส่งขายสารส้มให้โจทก์ตามสัญญาโดยให้โจทก์จำเลยเสียค่าแรงงานและค่ารถในการขนส่งฝ่ายละครึ่ง หรือให้จำเลยใช้ผลกำไร 49,000 บาทแก่โจทก์
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ตามเอกสารนั้นแสดงความตกลงชัดว่า โจทก์ได้เสนอชื่อ และจำเลยได้เสนอขายแก่โจทก์ และจะส่งให้โจทก์ภายในกำหนดทั้งจำเลยได้โต้ตอบตกลงราคาและเงื่อนไขตามใบสั่งซื้อของโจทก์นั้นทุกประการ ฟังไม่ได้ว่าจำเลยเป็นเพียงจัดการซื้อ ทำนองตัวแทนหรือนายหน้า โจทก์ได้สั่งซื้อในนามของโจทก์เอง แม้จะระบุตำแหน่งผู้จัดการบริษัทเจนพาณิชย์ก็ดี แต่บริษัทเจนพาณิชย์ไม่ใช่นิติบุคคลแม้จะเป็นนามยี่ห้อห้างหุ้นส่วนสามัญอันมิได้จดทะเบียน โจทก์กระทำในนามของโจทก์เอง ก็ย่อมถือเอาสิทธิในกิจการค้าขายรายนี้ได้ไม่ต้องห้ามในเรื่องอำนาจฟ้องตามมาตรา 1049 แม้จะมีผู้อื่นเป็นหุ้นส่วนอยู่ด้วยหรือไม่ ไม่เป็นประเด็นกระทบกระเทือนถึงอำนาจฟ้องของโจทก์ ส่วนที่ศาลพิพากษาตามคำขอของโจทก์ คือให้จำเลยขายสารส้มตามจำนวนและราคาในฟ้องหรือให้ใช้ค่าผลกำไรที่โจทก์ควรได้รับเป็นเงิน 49,000 บาท แก่โจทก์เช่นนั้น จำเลยย่อมเลือกปฏิบัติได้ เมื่อไม่พอใจใช้ค่าสินไหมทดแทน
พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์
