แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เงินที่บริษัทผู้ล้มละลายมอบให้ผู้ร้องซึ่งเป็นคนของบริษัทเองนำไปใช้จ่ายในการก่อสร้างที่บริษัทรับเหมาทำ หาเข้าลักษณะเป็นค่าที่ได้ออกเงินทดรองไป”ตามความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 165(1) ไม่ จึงมิใช่หนี้ที่มีอายุความสองปีหรือห้าปีตามที่บัญญัติไว้ในมาตราดังกล่าว หากเป็นหนี้ที่มีอายุความสิบปีตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 164 เมื่อนับจากวันที่บริษัทผู้ล้มละลายจ่ายเงินให้ผู้ร้องจนถึงวันที่ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เรียกร้องให้ผู้ร้องชำระหนี้ยังไม่ถึงสิบปี สิทธิเรียกร้องของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จึงยังไม่ขาดอายุความ
ย่อยาว
คดีนี้ เนื่องมาจากเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ของบริษัทจำเลยผู้ล้มละลายยื่นคำขอต่อศาลชั้นต้นว่า ทางสอบสวนปรากฏว่าผู้ร้องไม่นำเงินรายได้ของบริษัทผู้ล้มละลายส่งเข้าบัญชีบริษัท 16,438,607 บาท เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ได้มีหนังสือแจ้งให้ผู้ร้องนำเงินจำนวนดังกล่าวไปชำระต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ภายในกำหนด 14 วัน หรือหากจะปฏิเสธก็ให้แจ้งเป็นหนังสือไปยังเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ภายในกำหนดเวลาเดียวกัน ผู้ร้องได้รับหนังสือแล้วแต่มิได้ปฎิเสธภายในกำหนด จึงขอให้ศาลออกบังคับให้ผู้ร้องชำระเงินจำนวนดังกล่าวตามมาตรา 119 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483
ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า เดิมบริษัทผู้ล้มละลายให้ผู้ร้องเป็นผู้จัดการเกี่ยวกับการก่อสร้างของบริษัท และให้ผู้ร้องลงชื่อรับเงินทดรองเพื่อจ่ายค่าวัสดุก่อสร้างและค่าแรงงานแล้วให้ผู้ร้องส่งใบสำคัญหักล้างหนี้ภายหลัง ซึ่งผู้ร้องได้ส่งใบสำคัญแสดงการจ่ายเงินที่ผู้ร้องรับไปจากบริษัทต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จนหมดสิ้นแล้ว ไม่ต้องรับผิดในเงินที่รับมา และไม่ได้เป็นหนี้บริษัท หากฟังว่าผู้ร้องเป็นหนี้บริษัทผู้ล้มละลาย ก็ชอบที่จะเรียกคืนภายใน 2 ปี เพราะเงินดังกล่าวผู้ร้องขอรับมาในฐานะเงินทดรองจ่ายเพื่อกิจการงานของบริษัทในการก่อสร้าง หนี้จึงขาดอายุความแล้ว ทั้งผู้ร้องได้ปฎิเสธหนี้ไปยังเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์แล้วแต่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เพิ่งมายืนยันหนี้กับผู้ร้องเมื่อเกิน 10 ปีแล้ว หนี้จึงขาดอายุความขอให้ศาลมีคำสั่งว่าผู้ร้องมิได้เป็นหนี้รายนี้ และให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จำหน่ายชื่อผู้ร้องออกจากบัญชีลูกหนี้
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์คัดค้านว่า บริษัทผู้ล้มละลายไม่มีการจ่ายเงินค่าวัสดุก่อสร้างและค่าแรงงาน การส่งใบสำคัญของผู้ร้องมีพิรุธ หนี้รายนี้ไม่ขาดอายุความ ขอให้ยกคำร้องของผู้ร้อง
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยแล้วมีคำสั่งให้ผู้ร้องชำระหนี้จำนวน 5,392,835.36 บาทให้แก่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์
ผู้ร้องและเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ เป็นว่า ให้ผู้ร้องชำระหนี้ 1,248,379.36 บาท แก่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์
ผู้ร้องและเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฎีกา
ที่ผู้ร้องฎีกาว่า สิทธิเรียกร้องของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ในหนี้รายนี้ขาดอายุความ โดยผู้ร้องอ้างว่าหนี้รายนี้เป็นเงินทดรองจ่ายในแผนกก่อสร้าง เจ้าหนี้ต้องเรียกคืนภายในกำหนดสองปี ศาลชั้นต้นมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดบริษัทลูกหนี้ เมื่อวันที่ 4 มิถุนายน 2500 แต่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ได้ทวงถามหนี้จากผู้ร้องเมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2510 ล่วงเลยเวลามา 10 ปีแล้วนั้น ศาลฎีกาเห็นว่า เงินที่บริษัทผู้ล้มละลายมอบให้ผู้ร้องซึ่งเป็นคนของบริษัทเองนำไปใช้จ่ายในการก่อสร้างที่บริษัทรับเหมาทำ หาเข้าลักษณะเป็นค่าที่ได้ออกเงินทดรองไป”ตามความในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 165(1) ไม่ ดังนั้นหนี้รายนี้จึงมิใช่หนี้ที่มีอายุความสองปีหรือห้าปีตามที่บัญญัติไว้ในบทมาตราดังกล่าวหากเป็นหนี้ที่มีอายุความสิบปีตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 164 เมื่อนับจากวันที่บริษัทผู้ล้มละลายจ่ายเงินรายนี้ให้ผู้ร้องจนถึงวันที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เรียกร้องให้ผู้ร้องชำระหนี้ยังไม่ถึงสิบปี สิทธิเรียกร้องของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จึงยังไม่ขาดอายุความ
ส่วนฎีกาในข้อเท็จจริงนั้น ศาลฎีกาวินิจฉัยแล้วฟังว่า ผู้ร้องยังคงเป็นหนี้บริษัทผู้ล้มละลายอยู่อีก 1,248,379.36 บาท
พิพากษายืน
