แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คนสัญชาติไทยซึ่งถูกทางราชการบังคับให้ไปรับใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวโดยมิได้สมัครใจที่จะเข้าถือสัญชาติอื่นหรือสละสัญชาติไทย การรับใบสำคัญเช่นนี้ไม่ถือว่าเป็นการรับใบสำคัญประจำตัวตาม ก.ม.ว่าด้วยการทะเบียนคนต่างด้าวดังที่บัญญัติไว้ ตาม ม.16 ทวิ แห่ง พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ. 2495
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลย ๑๕ คนรวม ๑๕ สำนวน เป็นใจความว่าจำเลยเป็นคนไทยเพราะเกิดในราชอาณาจักรแต่บิดาเป็นคนต่างด้าวสัญชาติจีน ได้ขอรับใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าว หลังจากใช้ พ.ร.บ.สัญชาติ(ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๔๙๖ แล้ว นับตั้งแต่วันที่ ๔ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๖ เป็นต้นไปจำเลยไม่ไปขอรับใบสำคัญประจำตัวจากนายทะเบียนท้องที่จนเกิน ๓๐ วันขอให้ลงโทษ
จำเลยต่อสู้ว่าเป็นคนไทย จำเลยไปรับใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวเพราะถูกบังคับ
ศาลชั้นต้นรวมพิจารณาพิพากษาว่าจำเลยผิดตาม พ.ร.บ.การทะเบียนคนต่างด้าว พ.ศ. ๒๔๙๓ ม.๘,๒๑ และ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ.๒๔๙๕ ม.๕ ปรับคนละ ๑๐๐ บ.
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าคดีได้ความว่าจำเลยเป็นคนไทยโจทก์กล่าวในฟ้องว่าจำเลยขาดสัญชาติไทยตั้งแต่วันที่ ๔ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๖ คือขาดโดยบทมาตรา ๑๖ ทวิ พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ.๒๔๙๕ ศาลฎีกาเห็นว่าจำเลยซึ่งเป็นคนไทยทางราชการบังคับให้ไปรับใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวโดยจำเลยไม่ได้สมัครใจเข้าถือสัญชาติอื่นหรือสละสัญชาติไทยจึงถือไม่ได้ว่าเป็นการรับใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวตาม ก.ม.ว่าด้วยการทะเบียนคนต่างด้าว ตามความ ใน ม.๑๖ ทวิ แห่ง พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ. ๒๔๙๕ ศาลฎีกาพิพากษายืน
