แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยออกเช็คพิพาทชำระหนี้เงินกู้ให้แก่ ค.โดยไม่ได้ลงวันที่ออกเช็คต่อมาจำเลยยอมให้ ค. ลงวันที่ในเช็คตามที่จำเลยบอก แล้ว ค.นำเช็คพิพาทไปชำระหนี้แก่โจทก์ เมื่อเช็คถึงกำหนดโจทก์นำเช็คไปขึ้นเงินจากธนาคาร ดังนี้ ถือไม่ได้ว่า ค. สมคบกับโจทก์ฉ้อฉลจำเลย
การที่จำเลยยอมให้ ค.ลงวันที่ในเช็คตามวันที่ที่จำเลยบอก ย่อมถือได้ว่าวันที่ที่ลงในเช็คดังกล่าวเป็นวันที่ถูกต้องแท้จริง เพราะ ค. ซึ่งเป็นผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมายในขณะนั้น ย่อมมีสิทธิที่จะลงวันที่ที่ถูกต้องแท้จริงได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 910, 989 ถือได้ว่าเช็คพิพาทได้ลงวันออกเช็คถูกต้องแล้ว
วันกำหนดชำระเงินตามเช็คก็คือวันที่ลงในเช็ค เมื่อโจทก์ฟ้องคดีไม่เกินหนึ่งปีแต่วันที่ลงในเช็ค คดีโจทก์จึงไม่ขาดอายุความ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็ฯผู้ทรงเช็คพิพาทรวม ๔ ฉบับซึ่งจำเลยที่ ๑ สั่งจ่ายชำระหนี้ และจำเลยที่ ๒ เป็นผู้สลักหลังเช็คพิพาท ๒ ฉบับ เมื่อเช็คถึงกำหนดชำระเงินโจทก์ได้นำเข้าบัญชีเพื่อนเรียกเก็บเงิน ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงิน จึงขอให้บังคับจำเลยที่ ๑ ใช้เงินตามเช็คทั้ง ๔ ฉบับ โดยให้จำเลยที่ ๒ ร่วมรับผิดในจำนวนเงินตามเช็ค ๒ ฉบับที่จำเลยที่ ๒ สลักหลังแก่โจทก์
จำเลยที่ ๑ ให้การว่า จำเลยที่ ๑ สั่งจ่ายเช็คพิพาทให้แก่ห้างหุ้นส่วนจำกัดธนธานีเป็นการประกันหนี้ราคาสินค้า ซึ่งต่อมาจำเลยที่ ๑ ได้ชำระหนี้ให้แก่ห้างหุ้นส่วนจำกัดธนธานีไปบางส่วนแล้ว โจทก์กับห้างหุ้นส่วนจำกัดธนธานีทำการฉ้อฉลลงวันที่ในเช็คโดยพลการ ทั้งคดีโจทก์ขาดอายุความ ขอให้ยกฟ้อง
จำเลยที่ ๒ ขาดนัดยื่นคำให้การ
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาให้จำเลยที่ ๑ ใช้เงินตามเช็คทั้ง ๔ ฉบับ และให้จำเลยที่ ๒ ร่วมรับผิดกับจำเลยที่ ๑ ใช้เงินตามเช็ค ๒ ฉบับแก่โจทก์
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
จำเลยทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยที่ ๑ ได้ออกเช็คพิพาทเพื่อชำระหนี้ที่จำเลยที่ ๑ กู้เงินนายเคียมไป และยอมให้นายเคียมเป็นผู้ลงวันที่ในเช็คตามที่จำเลยบอกให้ลง แล้วนายเคียมได้นำเช็คพิพาทไปชำระหนี้แก่โจทก์ เมื่อเช็คถึงกำหนดโจทก์จึงนำเช็คดังกล่าวไปขึ้นเงินจากธนาคาร เห็นว่า ข้อเท็จจริงตามที่ได้ความดังกล่าว ถือไม่ได้ว่าเป็นพฤติการณ์ที่นายเคียมกับโจทก์สมคบกับฉ้อฉลจำเลยที่ ๑
เมื่อจำเลยที่ ๑ ออกเช็คพิพาทเพื่อชำระหนี้ให้นายเคียม และจำเลยที่ ๑ โดยจำเลยที่ ๒ ในฐานะประธานกรรมการ (ของจำเลยที่ ๑) ยอมให้นายเคียมลงวันที่ในเช็คพิพาทตามวันที่ที่จำเลยบอก ก็ย่อมถือได้ว่าวันที่ลงในเช็คดังกล่าวเป็นวันที่ถูกต้องแท้จริง นายเคียมซึ่งเป็นผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมายในขณะนั้น ย่อมถือได้ว่าวันที่ลงในเช็คดังกล่าวเป็นวันที่ถูกต้องแท้จริง นายเคียมซึ่งเป็นผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมายในขณะนั้น ย่อมมีสิทธิที่จะลงวันที่ที่ถูกต้องแท้จริงดังกล่าวในเช็คพิพาทได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๙๑๐ วรรคสุดท้าย ถือได้ว่าเช็คพิพาทได้ลงวันที่ออกเช็คถูกต้องแล้ว
ที่จำเลยฎีกาว่าคดีโจทก์ขาดอายุความนั้น พิเคราะห์แล้วประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๐๐๒ บัญญัติว่า “ในคดีที่ผู้ทรงตั๋วเงินฟ้องผู้สลักหลังและผู้สั่งจ่าย ท่านห้ามมิให้ฟ้องเมื่อพ้นเวลาปีหนึ่งนับแต่วันที่ได้ลงในคำคัดค้านซึ่งได้ทำขึ้นภายในเวลาอันถูกต้องตามกำหนด หรือนับแต่วันตั๋วเงินถึงกำหนด ในกรณีที่มีข้อกำหนดไว้ว่าไม่จำต้องมีคำคัดค้าน” เห็นว่าวันกำหนดชำระเงินตามเช็คก็คือวันที่ลงในเช็ค คดีนี้เช็คพิพาทตามเอกสารหมาย จ.๑ ถึง จ.๔ ลงวันที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๒๐, ๒๖ ธันวาคม ๒๕๒๐, ๒๖ ธันวาคม ๒๕๒๐ และ ๒๙ ธันวาคม ๒๕๒๐ ตามลำดับ จึงถือว่าวันดังกล่าวเป็นวันเช็คถึงกำหนด เมื่อนับจากวันถึงกำหนดในเช็คพิพาทถึงวันที่ ๑๘ ธันวาคม ๒๕๒๑ ซึ่งเป็นวันฟ้องยังไม่พ้น ๑ ปี คดีโจทก์จึงไม่ขาดอายุความ
พิพากษายืน