แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
บิดาของผู้เยาว์ซึ่งไม่ได้จดทะเบียนสมรสกับมารดาของผู้เยาว์ ทั้งไม่ได้จดทะเบียนว่าผู้เยาว์เป็นบุตร หรือศาลพิพากษาว่าผู้เยาว์เป็นบุตร ไม่เป็นผู้แทนโดยชอบธรรมของผู้เยาว์ ที่จะมีอำนาจฟ้องคดีแทนผู้เยาว์ได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 5(1)
แม้ภายหลังที่ศาลชั้นต้นมีคำพิพากษาแล้ว บิดาของผู้เยาว์ได้ไปจดทะเบียนสมรสกับมารดาของผู้เยาว์ บิดาของผู้เยาว์ก็เพิ่งจะมีอำนาจปกครองผู้เยาว์นับแต่วันจดทะเบียนสมรส เมื่อขณะยื่นฟ้อง บิดาของผู้เยาว์ไม่ใช่ผู้ใช้อำนาจปกครอง จึงไม่ใช่ผู้แทนโดยชอบธรรม ของผู้เยาว์ ไม่มีอำนาจฟ้องคดีแทนผู้เยาว์ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เด็กชายเสน่ห์ จันทร์เฮง ผู้เสียหาย เป็นผู้เยาว์อยู่ในความปกครองของนายต่อม จันทร์เฮง ซึ่งเป็นบิดา บิดาจึงใช้สิทธิดำเนินคดีแทนตามวันเวลาที่กล่าวในฟ้อง นางซ้อนจำเลยได้ใช้ให้นายสมบุญ จำเลยทำร้ายร่างกายเด็กชายเสน่ห์ จึงขอให้ลงโทษ
ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้อง แล้วเห็นว่าข้อกล่าวหานายสมบุญ จำเลยมีมูลให้ประทับฟ้อง ส่วนข้อกล่าวหานางซ้อนไม่มีมูล ให้ยกฟ้องศาลอุทธรณ์พิพากษายืน คดีในชั้นนั้นถึงที่สุดแล้ว
นายสมบุญจำเลยให้การว่าจำเลยกับเด็กชายเสน่ห์ สมัครใจทำร้ายซึ่งกันและกัน และพนักงานสอบสวนได้เปรียบเทียบปรับจำเลยเสร็จไปแล้ว
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยกับเด็กชายเสน่ห์วิวาททำร้ายกันเด็กชายเสน่ห์ไม่ใช่ผู้เสียหาย และว่าเด็กชายเสน่ห์เป็นบุตรนอกสมรสนายต่อม จันทร์เฮง ไม่ใช่ผู้แทนโดยชอบธรรม จึงไม่มีอำนาจฟ้องคดีแทนเด็กชายเสน่ห์ พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาฟังว่า นายต่อม จันทร์เฮง อยู่กินเป็นสามีภริยากับนางสนิทมารดาเด็กชายเสน่ห์แต่มิได้จดทะเบียนสมรสกัน เกิดบุตรด้วยกันคือเด็กชายเสน่ห์ไม่ปรากฏว่านายต่อมได้จดทะเบียนว่าเด็กชายเสน่ห์เป็นบุตรหรือศาลพิพากษาว่าเป็นบุตรตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1526 ฉะนั้นขณะยื่นฟ้องคดีนี้เด็กชายเสน่ห์จึงไม่ใช่บุตรชอบด้วยกฎหมายของนายต่อม นายต่อมไม่ใช่ผู้ใช้อำนาจปกครองเด็กชายเสน่ห์ นายต่อมจึงมิใช่ผู้แทนโดยชอบธรรมที่จะมีอำนาจยื่นฟ้องคดีนี้แทนเด็กชายเสน่ห์ผู้เสียหายได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 5(1)
ถึงแม้ภายหลังที่ศาลชั้นต้นมีคำพิพากษาแล้ว นายต่อมและนางสนิทได้ไปจดทะเบียนสมรสกัน ดังที่โจทก์อ้างมาในฎีกา ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1530(1) นายต่อมก็เพิ่งจะมีอำนาจปกครองเด็กชายเสน่ห์นับแต่วันจดทะเบียนสมรสเป็นต้นมาเท่านั้น เมื่อขณะยื่นฟ้องนายต่อมมิใช่ผู้ใช้อำนาจปกครอง และมิใช่ผู้แทนโดยชอบธรรมของเด็กชายเสน่ห์แล้วก็ไม่มีอำนาจฟ้องคดีนี้แทนเด็กชายเสน่ห์ได้พิพากษายืน
