แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่จำเลยยื่นคำให้การเกินกำหนด ศาลจะอนุญาตให้ยื่นได้หรือไม่ ต้องพิจารณาว่า การที่จำเลยไม่ได้ยื่นภายในกำหนดนั้น เป็นเพราะจำเลยจงใจหรือไม่จงใจ หรือเพราะมีหรือไม่มีเหตุสมควรประการอื่น ถ้าปรากฏว่าจำเลยมิได้จงใจหรือจำเลยมีเหตุที่เกิดความจำเป็นแก่จำเลยอันสมควรผ่อนผันให้ได้ ก็ให้ศาลรับคำให้การไว้
ในกรณีดังกล่าวนี้ ถ้าข้อเท็จจริงยังไม่ปรากฏชัดว่าจำเลยจงใจขาดนัดยื่นคำให้การหรือไม่ หรือว่าจำเลยมีเหตุสมควรประการอื่นอย่างใด ศาลชอบที่จะได้ทำการไต่สวนเสียก่อน ก่อนที่จะมีคำสั่งไม่อนุญาต
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องเรียกค่าเสียหายจำนวน 6,000 บาท เพราะถูกจำเลยทำร้ายซึ่งศาลทหารได้พิพากษาลงโทษจำเลยไปแล้ว
จำเลยไม่ยื่นคำให้การภายในกำหนด โจทก์ร้องขอ ศาลมีคำสั่งว่า จำเลยขาดนัดยื่นคำให้การ และนัดพิจารณาคดีโจทก์
ในวันที่ศาลมีคำสั่งนั้น จำเลยยื่นคำร้องว่า จำเลยถูกควบคุมตัวอยู่ไม่สามารถติดต่อญาติเพื่อหาทนายมาแก้ต่างได้ทัน จึงขอยื่นคำให้การในวันนั้น
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ศาลได้สั่งขาดนัดไปแล้ว เหตุที่อ้างตามคำร้องไม่เป็นเหตุอันควร ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 191 ให้ยกคำร้อง
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ข้อเท็จจริงยังไม่ปรากฏชัดว่าจำเลยจงใจขาดนัดยื่นคำให้การหรือไม่ การปฏิบัติของศาลชั้นต้นยังไม่ถูกต้องให้ไต่สวนข้อเท็จจริงแล้วมีคำสั่งตามที่เห็นสมควร
โจทก์ฎีกาว่า จำเลยเพียงขอให้ศาลรับคำให้การ ไม่ได้ขอให้ไต่สวน ศาลอุทธรณ์สั่งเช่นนั้นเป็นการเกินคำขอ
ศาลฎีกาเห็นว่า การที่จำเลยยื่นคำให้การเกินกำหนดนั้นประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 199 มีอยู่ว่า ศาลจะอนุญาตให้ยื่นได้หรือไม่ ต้องพิจารณาว่า การที่จำเลยไม่ได้ยื่นคำให้การภายในกำหนดนั้น เป็นเพราะจำเลยจงใจหรือไม่จงใจ หรือเพื่อมีหรือไม่มีเหตุอันสมควรประการอื่น ซึ่งจะต้องฟังพฤติการณ์เป็นเรื่อง ๆ ไป ถ้าปรากฏว่าการที่จำเลยไม่ได้ยื่นคำให้การภายในกำหนดนั้น มิได้เป็นเพราะจำเลยจงใจหรือว่ามีเหตุประการอื่นที่เกิดความจำเป็นแก่จำเลยอันสมควรผ่อนผันขยายระยะเวลายื่นคำให้การให้ได้ก็ให้ศาลรับคำให้การของจำเลยไว้ เพื่อให้โอกาสแก่จำเลยที่ไม่ได้จงใจขาดนัดต่อสู้คดีได้เต็มภาคภูมิ ฉะนั้น ที่ศาลอุทธรณ์ให้ไต่สวนเช่นนั้น จึงเป็นการชอบแล้ว
และจะว่าศาลอุทธรณ์พิพากษาเกินคำขอก็ไม่ได้ เพราะในคำร้องขอยื่นคำให้การของจำเลยได้ชี้แจงเหตุที่ต้องยื่นคำให้การเกินกำหนดซึ่งความจริงจะเป็นเช่นนั้นหรืออย่างไร ศาลย่อมมีอำนาจทำการไต่สวนได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 21(4)
พิพากษายืน
