แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
จำเลยซื้อบ้านแทนโจทก์ แม้ไม่มีหนังสือตั้งตัวแทน โจทก์ก็เรียกให้จำเลยโอนบ้านแก่โจทก์ได้มาตรา 798 ใช้สำหรับกิจการที่ตัวแทนทำกับคนภายนอก จะอ้างมาตรานี้ระหว่างตัวการตัวแทนด้วยกันไม่ได้
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาให้จำเลยที่ 1 โอนบ้านเลขที่ 21ซึ่งจำเลยประมูลซื้อจากศาลแทนโจทก์ ให้แก่โจทก์ จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “ข้อเท็จจริงฟังได้เป็นยุติว่าบ้านพิพาทเลขที่ 21 ถนนเปรมประชา ตำบลหน้าเมือง อำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทราปลูกอยู่ในที่ดินของสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์เดิมเป็นของโจทก์ต่อมาถูกเจ้าพนักงานบังคับคดียึดขายทอดตลาดเพื่อเอาเงินชำระหนี้ตามคดีหมายเลขแดงที่ 116/2510 ของศาลจังหวัดฉะเชิงเทรา เมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม2515 โจทก์ให้จำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นบุตรสาวเข้าประมูลซื้อได้จากการขายทอดตลาดในราคา 3,500 บาท และได้จดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเป็นของจำเลยที่ 1แล้ว หลังจากซื้อจากการขายทอดตลาดแล้วแทนที่จำเลยที่ 1 จะโอนกลับคืนให้โจทก์หรือยึดถือไว้แทนโจทก์ ต่อมาวันที่ 30 เมษายน 2517 จำเลยที่ 1 กลับทำหนังสือสัญญาจะซื้อขายบ้านพิพาทนี้ให้จำเลยที่ 2 ในการเป็นตัวแทนระหว่างโจทก์กับจำเลยที่ 1 ไม่ได้ทำเป็นหนังสือ มีปัญหาขึ้นมาสู่ศาลฎีกาข้อเดียวว่าในกรณีเช่นนี้โจทก์จะมีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยที่ 1 โอนบ้านพิพาทกลับคืนให้โจทก์ได้หรือไม่ ศาลฎีกาเห็นว่าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 798 หมายถึงกิจการใดที่ตัวแทนจะไปทำกับบุคคลภายนอกแทนตัวการกฎหมายบังคับไว้ว่าต้องทำเป็นหนังสือหรือต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือ การตั้งตัวแทนไปทำกิจการนั้นจะต้องทำเป็นหนังสือ หรือมีหลักฐานเป็นหนังสือด้วยมิฉะนั้นกิจการที่ตัวแทนกระทำไปกับบุคคลภายนอกจะไม่สมบูรณ์ แต่ในระหว่างตัวแทนกับตัวการด้วยกัน ตัวแทนจะอ้างมาตรา 798 มาใช้บังคับไม่ได้ตามข้อเท็จจริงในคดีนี้ฟังได้ว่าจำเลยที่ 1 ได้เข้าประมูลซื้อบ้านพิพาทแทนโจทก์จำเลยที่ 1 จึงมีหน้าที่ส่งมอบบ้านพิพาทให้โจทก์ซึ่งเป็นตัวการ จะอ้างข้อบกพร่องว่าข้อตกลงระหว่างโจทก์จำเลยกระทำด้วยวาจาไม่ได้ทำเป็นหนังสือหาได้ไม่”
พิพากษายืน
