แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยได้ปลอมดวงตรานกวายุภักษ์สีอันเป็นดวงตราราชการกรมสรรพสามิตลงในแม่พิมพ์ไพ่ และใช้แม่พิมพ์นั้นพิมพ์ไพ่ผ่องจีนและไพ่สี่สีปลอม โดยเจตนาหลอกลวงให้ผู้อื่นหลงเชื่อว่าเป็นไพ่ที่ถูกต้องตามกฎหมายนั้น เมื่อดวงตรานกวายุภักษ์นี้เป็นเพียงเครื่องหมายในการค้าของกรมสรรพสามิตเพื่อแสดงว่าไพ่นั้นเป็นไพ่ที่กรมสรรพสามิตผลิตขึ้นการใช้ดวงตรานกวายุภักษ์บนไพ่นั้น จึงหาใช่เป็นการใช้ดวงตราตามความหมายของกฎหมายไม่ การกระทำของจำเลยจึงเป็นเพียงเจตนาทำไพ่ปลอมเท่านั้น (ประชุมใหญ่ครั้งที่19/2503)
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยกับพวกสมคบกันทำไพ่ผ่องจีนและไพ่จีนสี่สี โดยไม่ได้รับอนุญาต และมีไพ่ผ่องจีนและไพ่จีนสี่สีอันมิใช่ที่กรมสรรพสามิตทำขึ้นและบังอาจสมคบกันปลอมดวงตรานกวายุภักษ์อันเป็นดวงตราราชการของเจ้าพนักงานแห่งกรมสรรพสามิตลงในแม่พิมพ์ไพ่ ดังกล่าว ขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติไพ่ พ.ศ. 2486 มาตรา 5, 11, 14, 16 และกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 211, 213 ริบของกลาง
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำเลยตามฟ้อง
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ให้ยกฟ้องเฉพาะนายฮั้งตั้งจำเลย คงลงโทษเฉพาะนายติดเองจำเลยตามพระราชบัญญัติไพ่ พ.ศ. 2486 มาตรา 5, 8,11 ให้ลงโทษตามมาตรา 14 จำคุก 1 เดือน ปรับ 1,000 บาท ลดโทษให้1 ใน 3 ตามมาตรา 59 แห่งกฎหมายลักษณะอาญา คงจำคุกนายติดเองจำเลย 30 วัน ปรับ 666.66 บาท ส่วนข้อหาฐานปลอมและใช้ดวงตราราชการนั้น ให้ยกเสีย
โจทก์ฎีกาขอให้ลงโทษจำเลยทั้งสอง
ที่โจทก์ฎีกาว่านายติดเองจำเลยมีความผิดฐานปลอมดวงตราของกรมสรรพสามิตด้วยอีกฐานหนึ่ง นั้น ศาลฎีกาโดยมติที่ประชุมใหญ่เห็นว่า ดวงตรานกวายุภักษ์นี้ เป็นเพียงเครื่องหมายในการค้าของกรมสรรพสามิต เพื่อแสดงว่าไพ่นั้นเป็นไพ่ที่กรมสรรพสามิตผลิตขึ้น การใช้ดวงตรานกวายุภักษ์บนไพ่นั้น จึงหาใช่เป็นการใช้ดวงตราตามความหมายของกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 211 ไม่ การกระทำของจำเลยจึงเป็นเพียงเจตนาทำไพ่ปลอมเท่านั้น จำเลยหาได้มีเจตนาปลอมดวงตรานั้นด้วยไม่ ตามแบบอย่างคำพิพากษาฎีกาที่ 1011/2494 ว่า ตราสุราแม่โขงไม่ใช่ดวงตรา เป็นเพียงยี่ห้อเครื่องหมายการค้าเท่านั้น จำเลยจึงไม่มีความผิดฐานปลอมดวงตรา ซึ่งศาลอุทธรณ์พิพากษาไว้ชอบแล้ว
ยกฎีกาโจทก์ในข้อที่ให้ลงโทษจำเลยฐานปลอมดวงตราที่ลงในแม่พิมพ์ไพ่นั้นเสีย
