แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การลดมาตราส่วนโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 76 นั้น หมายความว่า ลดมาตราส่วนโทษที่กฎหมายกำหนดไว้สำหรับความผิดที่จำเลยกระทำ (ก่อนกำหนดโทษจำเลย) มิใช่กำหนดโทษจำเลยเสียก่อน แล้วจึงลดมาตราส่วนโทษลง ส่วนมาตรา 54 นั้น เป็นเรื่องการคำนวณการเพิ่มโทษหรือลดโทษ (จากโทษที่ได้กำหนดแล้ว)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทั้งสองร่วมกันใช้อาวุธทำการชิงทรัพย์ จำเลยที่ ๒ เคยต้องคำพิพากษาถึงที่สุดให้รอการกำหนดโทษไว้ ๑ ปี ฐานชิงทรัพย์มาแล้ว มากระทำผิดในคดีนี้อีกภายในกำหนดเวลาดังกล่าว ขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๕๘ และขอให้ลงโทษจำเลย (ทั้งสอง) ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๓๙, ๘๓ กับคืนหรือใช้ราคาทรัพย์ ๔๙๐ บาทแก่ผู้เสียหาย
จำเลยที่ ๑ ให้การรับสารภาพ
จำเลยที่ ๒ ให้การปฏิเสธ ต่อมาขอถอนคำให้การปฏิเสธ แล้วให้การรับสารภาพตามฟ้องโจทก์
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยทั้งสองมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๓๙ (๒) , ๘๓ จำคุกคนละ ๕ ปี จำเลยทั้งสองอายุ ๑๙ ปี ลดมาตราส่วนโทษให้ ๑ ใน ๓ ตามมาตรา ๗๖ คงจำคุกจำเลยคนละ ๓ ปี ๔ เดือน จำเลยที่ ๑ รับสารภาพมาแต่แรก ลดโทษให้กึ่งหนึ่งตามมาตรา ๗๘ คงให้จำคุก ๑ ปี ๘ เดือน จำเลยที่ ๒ รับสารภาพเมื่อสืบพยานโจทก์เหลือเพียงพนักงานสอบสวนผู้เดียว ลดโทษให้ ๑ ใน ๓ ตามมาตรา ๗๘ คงจำคุกจำเลยที่ ๒ มีกำหนด ๒ ปี ๒ เดือน ๒๐ วัน ให้กำหนดโทษจำเลยที่ ๒ ซึ่งศาลรอกำหนดโทษไว้ตามฟ้อง มีกำหนด ๖ เดือน มาบวกเข้ากับโทษคดีนี้ รวมเป็นโทษจำคุกจำเลยที่ ๒ มีกำหนด ๒ ปี ๘ เดือน ๒๐ วัน ให้จำเลยช่วยกันคืนหรือใช้ราคาทรัพย์ ๔๙๐ บาท แก่เจ้าทรัพย์
จำเลยที่ ๒ อุทธรณ์ขอให้ลงโทษเพียงสถานเบา
ศาลอุทธรณ์เห็นพ้องกับศาลชั้นต้นที่กำหนดโทษมานั้นเหมาะสมแล้ว แต่ที่ศาลชั้นต้นวางเกณฑ์กำหนดโทษจำเลยที่ ๑ จำเลยที่ ๒ ก่อน แล้วจึงลดมาตราส่วนโทษจากโทษที่วางนั้น ยังไม่ถูกต้อง เพราะการลดมาตราส่วนโทษต้องลดจากโทษที่กฎหมายกำหนดไว้สำหรับความผิดนั้น ไม่ใช่ลดจากโทษที่วางแก่จำเลย แม้จำเลยจะไม่ได้อุทธรณ์มา ศาลอุทธรณ์มีอำนาจแก้ไขในข้อนี้ได้ เพราะเป็นเหตุในลักษณะคดี จึงพิพากษาแก้ว่า จำเลยทั้งสองมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๓๙ (๒) , ๘๓ จำเลยทั้งสองอายุ ๑๙ ปี ลดมาตราส่วนโทษให้ ๑ ใน ๓ จำคุกคนละ ๓ ปี ๔ เดือน จำเลยที่ ๑ ให้การรับสารภาพก่อนสืบพยานโจทก์ จำเลยที่ ๒ รับสารภาพเมื่อสืบพยานโจทก์เหลือเพียงพนักงานสอบสวน ถือเป็นเหตุบรรเทาโทษตามมาตรา ๗๘ ลดโทษจำเลยที่ ๑ กึ่งหนึ่ง จำเลยที่ ๒ หนึ่งในสาม จำคุกจำเลยที่ ๑ หนึ่งปีแปดเดือน จำคุกจำเลยที่ ๒ สองปีสองเดือนยี่สิบวัน และให้กำหนดโทษจำเลยที่ ๒ ที่รอการกำหนดไว้มีกำหนด ๖ เดือน มาบวกกับคดีนี้ รวมโทษจำคุกจำเลยที่ ๒ สองปีแปดเดือนยี่สิบวัน นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
โจทก์ฎีกา ที่ศาลอุทธรณ์ไม่กำหนดโทษจำเลยก่อนที่จะลดโทษนั้น ไม่ชอบด้วยประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๕๔
ศาลฎีกาว่า ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๗๖ ให้ลดมาตราส่วนโทษที่กำหนดไว้สำหรับความผิดนั้น หมายความว่าลดมาตราส่วนโทษจากกำหนดโทษที่กฎหมายกำหนดไว้สำหรับความผิดที่จำเลยกระทำ ดังที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัย มิใช่กำหนดโทษเสียก่อนแล้วจึงลดมาตราส่วนโทษลงตามมาตรา ๕๔ นั้น เป็นเรื่องการคำนวณการเพิ่มโทษหรือลดโทษ หาใช่การลดมาตราส่วนโทษดังคดีนี้ไม่
พิพากษายืน
