แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
หนี้ตามคำพิพากษา ถ้าหากเกิดขึ้นเป็นรายปีเรียงกันไป ก็ต้องบังคับเรียงกันไปตามลำดับ ส่วนใดเกิน 10 ปี การขอบังคับคดีก็ขาดอายุความตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 271
เมื่อมีหนี้หลายราย เงินที่ได้รับมาต้องชำระหนี้รายแรกก่อน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 328
ย่อยาว
โจทก์จำเลยได้ทำสัญญาประนีประนอมยอมความหย่าขาดจากกันโดยตกลงให้จำเลยผู้เป็นสามีออกค่าเล่าเรียนของบุตรซึ่งอยู่กับโจทก์จนกว่าจะสำเร็จการศึกษา ศาลชั้นต้นพิพากษาตามยอม
วันที่ 17 มกราคม 2504 โจทก์ร้องว่า เงินอีก 10,000 บาทซึ่งจำเลยจะต้องชำระให้แก่โจทก์ จำเลยยังไม่ชำระ ขอให้ยึดทรัพย์ศาลชั้นต้นสั่งยึดทรัพย์
วันที่ 11 เมษายน 2505 โจทก์ยื่นคำร้องว่า จำเลยไม่จ่ายเงินค่าเล่าเรียนบุตรตามสัญญายอม เงินค่าเล่าเรียนบุตร 7 คน ตั้งแต่พ.ศ. 2495 ถึง พ.ศ. 2504 รวมเป็นเงิน 31,500 บาท ขอให้ศาลจ่ายเงินจำนวนนี้จากการขายทอดตลาดทรัพย์ของจำเลยศาลนัดไต่สวนจำเลยไม่ค้าน ครั้นสืบพยานโจทก์แล้วจำเลยกลับค้านว่าค่าเล่าเรียนที่โจทก์นำสืบสูงเกินไป จะขอสืบพยานในข้อนี้ ศาลไม่อนุญาตและกำหนดให้จำเลยใช้เงินค่าเล่าเรียนบุตรให้โจทก์ 20,000 บาท จำเลยไม่อุทธรณ์
วันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2506 โจทก์ยื่นคำร้องขอให้ศาลอายัดเงินที่จำเลยเป็นโจทก์ฟ้องเรียกจากบุคคลอื่นเพราะเงินที่ขายทอดตลาดได้ยังไม่พอชำระหนี้ให้โจทก์ ศาลชั้นต้นสั่งอายัดและแจ้งการอายัดให้จำเลยทราบ
วันที่ 26 สิงหาคม 2508 โจทก์ยื่นคำร้องว่า ตั้งแต่ พ.ศ. 2505ถึง พ.ศ. 2508 ต้องเสียค่าเล่าเรียนให้บุตรอีก 5 คน รวมเงิน 10,950 บาท ขอให้อายัดเงินจำเลยในคดีแพ่งแดงที่ 61/2505 จำเลยคัดค้าน ศาลชั้นต้นสั่งว่า โจทก์ได้ยื่นคำร้องขออายัดครั้งแรกเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2506 แม้ศาลจะสั่งอายัดไว้แล้วก็ตาม แต่คดีนี้ศาลพิพากษาเมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2495 ถึงวันที่โจทก์ยื่นคำร้องขออายัดทรัพย์ครั้งแรกเกิน 10 ปีแล้ว โจทก์จึงหมดสิทธิการบังคับคดีตามมาตรา 271 ให้ยกคำร้องคำแถลงเรื่องโจทก์ขออายัดเงินในคดีแพ่งหมายเลขแดงที่ 61/2505 ของศาลจังหวัดสมุทรปราการ และให้เพิกถอนคำสั่งอายัดลงวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2506 ด้วย
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า หนี้ค่าเล่าเรียนอยู่ในบังคับคดี 10 ปีแต่เมื่อเป็นรายปีก็ต้องบังคับเรียงกันไปตามลำดับ ส่วนใดเกิน 10 ปีการขอบังคับคดีขาดอายุความ จำเลยยังค้างชำระค่าเล่าเรียนบุตรอยู่ซึ่งยังขอให้บังคับคดีได้ เพราะยังอยู่ภายในระยะเวลา 10 ปี ส่วนคำร้องลงวันที่ 26 สิงหาคม 2508 จำเลยคัดค้านเพียงประเด็นเดียวว่าขาดอายุความบังคับคดี 10 ปี เมื่อหนี้เงินรายนี้ยังอยู่ในอายุการบังคับคดี โจทก์ก็มีสิทธิอายัดเงินได้ พิพากษากลับให้อายัดเงินส่วนได้ของจำเลยในคดีแพ่งแดงที่ 61/2505 ของศาลจังหวัดสมุทรปราการ เพื่อนำมาชำระหนี้แก่โจทก์
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า เงินค่าเล่าเรียนบุตรในคดีนี้มิได้มีจำนวนแน่นอนตามตัวในวันศาลพิพากษา ย่อมเกิดขึ้นเป็นปี ๆ ไป และขึ้นอยู่แก่อายุและระยะเวลาการศึกษาของบุตร เงินค่าเล่าเรียนบุตรปีใด โจทก์ชอบที่จะบังคับคดีได้ภายในกำหนด 10 ปี นับแต่ปีนั้น ๆ ไป เงินค่าเล่าเรียนบุตรระหว่าง พ.ศ. 2505 ถึง พ.ศ. 2508 โจทก์ย่อมดำเนินการบังคับคดีเอากับจำเลยได้เมื่อมีการขายทอดตลาดที่ดินที่ถูกยึดเงินที่ได้มาจะต้องชำระหนี้รายแรกก่อนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 328 ส่วนเงินค่าเล่าเรียนตั้งแต่ปี 2502 เป็นต้นมา จนถึงวันที่โจทก์ขออายัดเงินเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2506 ไม่ขาดอายุความการบังคับคดี เพราะถึงปีเสียค่าเล่าเรียนเมื่อใด ก็ต้องนับหนึ่งเรื่อยไปจนสิบปี จึงจะขาดอายุความบังคับคดี โจทก์ก็มีสิทธิอายัดเงินได้
พิพากษายืน ยกฎีกาจำเลย
