แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เช่าห้องแถวริมถนนใกล้ตลาดเทศบาล จัดแบ่งเป็นที่ทำครัวและห้องนอน มีหนังสือให้เช่าและขาย ช่วยรายได้จากเบี้ยบำนาญ เป็นเคหะตาม พระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่า
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเช่าห้องแถวของโจทก์ซึ่งอยู่ที่ถนนชุมพลในเขตเทศบาลเมืองระยอง ตำบลท่าประดู่ อำเภอเมือง จังหวัดระยองเพื่อทำการค้าขาย ค่าเช่าเดือนละ 15 บาท บัดนี้โจทก์ไม่ประสงค์ให้จำเลยเช่าต่อไปโดยโจทก์จะเข้าอยู่ประกอบการค้าเอง โจทก์ได้บอกเลิกการเช่าต่อจำเลยแล้ว จำเลยไม่ยอมออก ขอให้บังคับจำเลยและบริวารออกไปจากห้องของโจทก์
จำเลยให้การว่า ได้เช่าห้องของโจทก์เพื่ออาศัยอยู่มิใช่เพื่อประกอบการค้า จึงได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าในภาวะคับขัน ฯลฯ และคัดค้านว่า โจทก์มิได้บอกกล่าวเลิกสัญญาเช่ากับจำเลย
ศาลชั้นต้นได้ไปดูห้องพิพาทแล้ว เป็นห้องกว้าง 6 ศอก ลึก 3 วาเป็นห้องแถวชั้นเดียวอยู่ริมถนนใกล้ตลาดเทศบาล จัดแบ่งเป็นที่ทำครัวและห้องนอนอยู่ในห้องเดียวกันนี้ และมีตู้ใส่หนังสือเริงรมย์ไว้ให้เช่าอ่าน หากมีผู้ซื้อก็ขาย หนังสือทั้งเก่าและใหม่มีประมาณ 400 เล่ม
ข้อเท็จจริงได้ความว่า จำเลยเป็นข้าราชการบำนาญได้รับบำนาญเดือนละ 218 บาท จำเลยและครอบครัวอาศัยอยู่ในห้องพิพาทจำเลยจดทะเบียนการค้าแต่ไม่ต้องเสียภาษีเพราะมีรายได้ไม่ถึงเดือนละ 600 บาท
จำเลยรับว่า ได้รับคำบอกกล่าวเลิกสัญญาเช่าจากโจทก์แล้ว
ศาลชั้นต้นเห็นว่า ห้องพิพาทอยู่ในทำเลการค้า จำเลยทำการค้าขายหนังสือ และให้เช่า จึงไม่ได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าในภาวะคับขัน ฯลฯ พิพากษาให้จำเลยและบริวารออกจากห้องของโจทก์
จำเลยอุทธรณ์โดยผู้พิพากษาผู้พิจารณาคดีศาลชั้นต้นรับรองให้อุทธรณ์ในปัญหาข้อเท็จจริงได้
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ตามสภาวะความเป็นอยู่ของจำเลยและห้องพิพาทเป็นการแสดงอยู่ว่า จำเลยเช่าห้องพิพาทเพื่ออยู่อาศัยถือได้ว่าเป็นเคหะย่อมได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าในภาวะคับขัน พ.ศ. 2489 มาตรา 16 พิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาปรึกษาคดีนี้แล้ว ข้อเท็จจริงได้ความดังกล่าวแล้วข้างต้น เห็นว่า จำเลยทำการค้าเล็ก ๆ น้อย ๆ เพื่อนำรายได้ไปช่วยบำนาญให้มากขึ้นหน่อยสำหรับไว้ใช้จ่ายเลี้ยงตนเองกับครอบครัวซึ่งอาศัยอยู่ในห้องพิพาทนี้ แม้ห้องพิพาทจะตั้งอยู่ในทำเลการค้า พึงถือได้ว่าห้องพิพาทเป็นเคหะซึ่งได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าในภาวะคับขัน ฯลฯ ดังคำวินิจฉัยของศาลอุทธรณ์
จึงให้ยกฎีกาโจทก์โดยพิพากษายืน ให้โจทก์เสียค่าทนายความในชั้นนี้แทนจำเลยเป็นเงิน 50 บาท
