แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผัวเมียแต่งงานกันก่อนใช้ประมวลแพ่งฯ บรรพ 5 เช่นนี้ บทบัญญัติในบรรพนี้จะใช้บังคับแก่การสมรสและทั้งสัมพันธ์ในครอบครัวรายนี้มิได้ ต้องใช้กฎหมายลักษณผัวเมียบังคับ สามีละทิ้งไม่เลี้ยงดูภริยา ๆ ฟ้องเรียกค่าเลี้ยงดูเป็นรายเดือนได้
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์ฟ้องว่าโจทก์เป็นภริยาจำเลยจำเลยงดไม่จ่ายค่าเลี้ยงดูให้โจทก์ ๆ จึงฟ้องเรียกเงินค่าเลี้ยงดู
จำเลยให้การว่าโจทก์เป็นภริยาน้อยจำเลยไม่เคยให้ค่าเลี้ยงดูโจทก์ดั่งที่โจทก์อ้าง โจทก์เป็นคนมั่งมีไม่อดอยากทั้งจำเลย นายชวนโจทก์ให้มาอยู่ด้วยโจทก์ก็ไม่ยอมมาแลอ้างประมวลแพ่ง ฯ ม.๑๔๕๓-๑๔๕๔-๑๕๐๐-๑๕๙๓ ขึ้นเป็นข้อตัดฟ้องโจทก์
ศาลฎีกาตัดสินว่าถึงแม้คดีนี้โจทก์ฟ้องในขณะประกาศใช้บรรพ ๕ แห่งประมวลแพ่งฯ แล้วก็ดี แต่ตาม ม.๔ แห่งพ.ร.บ.ให้ใช้บรรพ ๕ บัญญัติว่าบทบัญญัติในบรรพนี้ไม่กะทบกะเทือนถึงการสมรสซึ่งมีอยู่ก่อนใช้ประมวลบรรพนี้และทั้งสัมพันธ์ในครอบครัวอันเกิดแก่การสมรสนั้น และในคดีนี้โจทก์และจำเลยได้สมรสกันก่อนใช้ประมวลบรรพ ๕ ฉะนั้นการสมรสและความสัมพันธ์ในครอบคัวของโจทก์และจำเลยต้องตกอยู่ใต้บังคับกฎหมายลักษณผัวเมีย จำเลยจึงไม่มีสิทธิจะยกบรรพ ๕ มาเป็นข้อตัดฟ้องโจทก์ ส่วนข้อเท็จจริงก็ได้ความว่าโจทก์เป็นภรรยาหลวงจริง ฉะนั้นจำเลยต้องมีหน้าที่เลี้ยวดูอุปการะภริยาตามกฎหมายลักษณผัวเมียบทที่ ๗๔ และจำเลยมีรายได้เพียงพอจะอุปการะโจทก์ได้ จึงบังคับให้จำเลยให้ค่าเลี้ยงดูโจทก์เดือนละ ๓๐ บาทดั่งศาลล่างทั้ง ๒ ตัดสินมา
