แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
โจทก์ที่4ถึงที่8มอบอำนาจให้โจทก์ที่9ฟ้องคดีโดยหนังสือมอบอำนาจปิดอากรแสตมป์เพียง30บาทแม้ผู้มอบอำนาจหลายคนแต่โจทก์ที่4ถึงที่8เป็นเจ้าของร่วมกันในที่ดินจึงเป็นผู้มีอำนาจร่วมกันและ มอบอำนาจให้โจทก์ที่9ซึ่งเป็นบุคคลคนเดียวกระทำการมากกว่าครั้งเดียวต้องเสียอากรแสตมป์ตามบัญชีอัตราอากรแสตมป์ข้อ7(ข)แห่งประมวลรัษฎากรซึ่งกำหนดไว้30บาทดังนั้นหนังสือมอบอำนาจที่ติดอากรแสตมป์30บาทจึงชอบด้วยกฎหมาย เมื่อทางพิพาทเป็นทางจำเป็นแล้วโจทก์มีสิทธิใช้ทางดังกล่าวได้โดยอำนาจแห่งกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา1349จึงไม่จำต้องจดทะเบียนสิทธิอีก
ย่อยาว
โจทก์ ฟ้อง และ แก้ไข คำฟ้อง ขอให้ บังคับ จำเลย ทั้ง สาม เปิด ทาง เพื่อเป็น ทาง จำเป็น ออก สู่ ทางสาธารณะ ให้ แก่ ที่ดิน โฉนด เลขที่ 62551 โฉนดเลขที่ 109674 โฉนด เลขที่ 62552 และ โฉนด เลขที่ 62553 ของ โจทก์ทั้ง เก้า และ ให้ จำเลย ทั้ง สาม จดทะเบียน เป็น ทาง จำเป็น แก่ ที่ดินของ โจทก์ ทั้ง เก้า หาก จำเลย ทั้ง สาม ไม่ปฏิบัติ ตาม ก็ ให้ ถือเอา คำพิพากษาเป็น การแสดง เจตนา แทน จำเลย ทั้ง สาม โดย ให้ จำเลย ทั้ง สาม ส่งมอบโฉนด ที่ดิน แก่ โจทก์ เพื่อ ไป จดทะเบียน เป็น ทาง จำเป็น ต่อไป
จำเลย ที่ 1 ให้การ ว่า ที่ดิน ของ จำเลย ที่ 1 ไม่มี ด้าน ใด ติดกับทางสาธารณะ จำเลย ที่ 1 สร้าง ถนน เพื่อ ให้ ลูกค้า ของ จำเลย ที่ 1ใช้ เท่านั้น ไม่เคย ยินยอม ให้ ประชาชน ทั่วไป ใช้ ทางพิพาท โจทก์ ที่ 1ถึง ที่ 9 ไม่ใช่ เจ้าของ กรรมสิทธิ์ ที่ดิน ตาม ฟ้อง จึง ไม่มี อำนาจฟ้องจำเลย ที่ 1 และ ฟ้องโจทก์ เคลือบคลุม ขอให้ ยกฟ้อง
จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3 ให้การ และ ฟ้องแย้ง ว่า จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3ยินยอม ให้ เจ้าของ ที่ดิน โฉนด เลขที่ 40111, 51349, 191809, 55680,55681 และ 696 รวม 6 โฉนด ซึ่ง เป็น เจ้าของ ราย เดียว เป็นผู้ใช้ ถนน พิพาท โดย จดทะเบียน ภาระจำยอม ให้ เพียง ราย เดียว เท่านั้นโจทก์ ที่ 1 ถึง ที่ 9 สามารถ ผ่าน ที่ดิน แปลง อื่น ออก สู่ ทางสาธารณะ ได้หาก โจทก์ ทั้ง เก้า ผ่าน ที่ดิน ของ จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3 จะ ทำให้ จำเลยที่ 2 และ ที่ 3 ได้รับ ความเสียหาย เกี่ยวกับ ทรัพย์สิน บน ที่ดินจำเลย ที่ 2 และ ที่ 3 ขอ คิด ค่าเสียหาย จาก โจทก์ ทั้ง เก้า รวมเป็นค่าเสียหาย ทั้งสิ้น 1,800,000 บาท ขอให้ ยกฟ้อง และ บังคับ โจทก์ทั้ง เก้า ใช้ ค่าเสียหาย แก่ จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3 เป็น เงิน 1,800,000บาท พร้อม ดอกเบี้ย นับแต่ วันที่ ศาล มี คำพิพากษา หรือ คำสั่ง จนกว่าจะ ชำระ เสร็จ
โจทก์ ทั้ง เก้า ให้การ แก้ฟ้อง แย้ง ว่า การ ที่ โจทก์ ทั้ง เก้า ผ่านที่ดิน ของ จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3 โฉนด เลขที่ 55725 นั้น จำเลย ที่ 2และ ที่ 3 ไม่ได้ รับ ความเสียหาย จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3 จึง ไม่มี สิทธิเรียก ค่าเสียหาย จาก โจทก์ ทั้ง เก้า ขอให้ ยกฟ้อง แย้ง
ศาลชั้นต้น พิพากษา ให้ จำเลย ที่ 1 เปิด ทางพิพาท บน ที่ดิน ของ จำเลยที่ 1 ให้ จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3 เปิด ทางพิพาท บน ที่ดิน ของ จำเลย ที่ 2และ ที่ 3 เพื่อ เป็น ทาง จำเป็น ออก สู่ ทางสาธารณะ แก่ ที่ดิน โฉนด เลขที่62551 โฉนด เลขที่ 109674 โฉนด เลขที่ 62552 และ โฉนด เลขที่ 62553ของ โจทก์ ทั้ง เก้า ให้ จำเลย ทั้ง สาม ไป จดทะเบียน ทาง จำเป็น ในโฉนด ที่ดิน ของ จำเลย ทั้ง สาม ให้ แก่ ที่ดิน ตาม โฉนด เลขที่ ดังกล่าว ของโจทก์ ทั้ง เก้า หาก จำเลย ทั้ง สาม ไม่ปฏิบัติ ตาม ให้ ถือเอา คำพิพากษา แทนการแสดง เจตนา แทน จำเลย ทั้ง สาม และ ให้ โจทก์ ที่ 1 ชำระ ค่าทดแทนเป็น เงิน 60,000 บาท โจทก์ ที่ 2 ชำระ เป็น เงิน 60,000 บาทโจทก์ ที่ 3 ชำระ เป็น เงิน 180,000 บาท โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 9 ร่วมกันชำระ เป็น เงิน 320,000 บาท แก่ จำเลย ที่ 2 และ ที่ 3
โจทก์ ทั้ง เก้า และ จำเลย ที่ 1 อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษาแก้ เป็น ว่า คำขอ ให้ จำเลย ทั้ง สาม ไป จดทะเบียนเป็น ทาง จำเป็น นั้น ให้ยก นอกจาก ที่ แก้ ให้ เป็น ไป ตาม คำพิพากษา ชั้นต้น
โจทก์ ทั้ง เก้า และ จำเลย ที่ 1 ฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า “จำเลย ที่ 1 ฎีกา ข้อ แรก ว่า หนังสือมอบอำนาจเอกสาร หมาย จ. 14 โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8 ปิดอากรแสตมป์ เพียง 30 บาทไม่ถูกต้อง ตาม ประมวลรัษฎากร มาตรา 118 รับฟัง เป็น พยานหลักฐานไม่ได้ โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8 จึง ไม่มี อำนาจฟ้อง คดี นี้ ศาลอุทธรณ์ไม่ วินิจฉัย ให้ ไม่ชอบ ปรากฏว่า คดี นี้ จำเลย ที่ 1 อุทธรณ์ ว่าโจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8 ไม่มี อำนาจฟ้อง เพราะ ใบมอบอำนาจ ที่ โจทก์ ที่ 4ถึง ที่ 8 มอบอำนาจ ให้ โจทก์ ที่ตาม ประมวลรัษฎากร มาตรา 118 ที่ ศาลอุทธรณ์ วินิจฉัย ว่า โจทก์ ที่ 4ถึง ที่ 9 เป็น เจ้าของร่วม กัน ใน ที่ดิน โฉนด เลขที่ 62553 โจทก์ ที่ 9มีอำนาจ ฟ้อง แทน โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8 ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1359 แม้ การ ปิดอากรแสตมป์ ใน ใบมอบอำนาจ ไม่ถูกต้องตาม ประมวลรัษฎากร มาตรา 118 ก็ ไม่ทำ ให้ อำนาจฟ้อง ของ โจทก์ ที่ 9เสีย ไป และ ไม่ วินิจฉัย อุทธรณ์ ของ จำเลย ที่ 1 ศาลฎีกา ไม่เห็น พ้อง ด้วยเพราะ คดี นี้ โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8 มอบอำนาจ ให้ โจทก์ ที่ 9 ฟ้องคดี ซึ่งมีผล เท่ากับ โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8 ฟ้องคดี เอง แต่ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1359 เป็น เรื่อง เจ้าของรวมคนหนึ่ง ๆ อาจ ใช้ สิทธิ ของ ตน อัน เกิด แก่ กรรมสิทธิ์ ครอบ ไป ถึง ทรัพย์สิทธิ ทั้งหมด เพื่อ ต่อสู้ บุคคลภายนอก การ ที่ ศาลอุทธรณ์ ไม่ วินิจฉัยอุทธรณ์ ของ จำเลย ที่ 1 เป็น การ ไม่ปฏิบัติ ตาม บทบัญญัติ แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ว่าด้วย คำพิพากษา และ คำสั่งตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 243(1) ประกอบ มาตรา 247แต่ ศาลฎีกา เห็นว่า เพื่อ ไม่ให้ คดี ล่าช้า เห็นควร วินิจฉัย ไป โดย ไม่ส่งสำนวน คืน ไป ให้ ศาลอุทธรณ์ วินิจฉัย เห็นว่า โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8แม้ จะ เป็น ผู้มอบอำนาจ หลาย คน แต่ โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8 เป็น เจ้าของร่วมกัน ใน ที่ดิน โฉนด เลขที่ 62553 จึง เป็น ผู้มีอำนาจ ร่วมกัน และมอบอำนาจ ให้ โจทก์ ที่ 9 ซึ่ง เป็น บุคคล คนเดียว กระทำการ มาก กว่าครั้งเดียว ต้อง เสีย อากรแสตมป์ ตาม บัญชี อัตรา อากรแสตมป์ ข้อ 7(ข)ซึ่ง กำหนด ไว้ 30 บาท ปรากฏว่า ใบมอบอำนาจ เอกสาร หมาย จ. 14ของ โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8 ติด อากรแสตมป์ 30 บาท จึง ถูกต้อง แล้วโจทก์ ที่ 9 มีอำนาจ ฟ้อง แทน โจทก์ ที่ 4 ถึง ที่ 8 ได้ ฎีกา จำเลย ที่ 1ข้อ นี้ ฟังไม่ขึ้น
โจทก์ ทั้ง เก้า ฎีกา ข้อ เดียว ว่า ถ้า มิได้ มี การ จดทะเบียน ทาง จำเป็นแล้ว หาก มี การ เปลี่ยนแปลง กรรมสิทธิ์ โจทก์ ทั้ง เก้า ต้อง ยื่นฟ้องต่อ ศาล ใหม่ อีก เห็นว่า เมื่อ ทางพิพาท เป็น ทาง จำเป็น แล้ว โจทก์ทั้ง เก้า มีสิทธิ ใช้ ทาง ดังกล่าว ได้ โดย อำนาจ ของ กฎหมาย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1349 ไม่จำเป็น ต้อง จดทะเบียนสิทธิ อีก ฎีกา โจทก์ ทั้ง เก้า ฟังไม่ขึ้น ”
พิพากษายืน
