แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คณะกรรมการตรวจคะแนนเสียงเลือกตั้งกระทำการบกีรองนับบัตร์ดีเป็นบัตร์เสีย แต่บัตร์ที่มีลักษณะดังนี้มีอยู่ไม่มาก หากจะเอาไปเพิ่มคะแนนให้ผู้ร้องก็ยังได้ไม่เท่าถึงจำนวนคะแนนของผู้ได้รับเลือกตั้ง ดังนี้ ยังไม่มีเหตุพอที่จะสั่งให้เพิกถอนการเลือกตั้งในบัตร์ก็ดี บัตร์ซึ่งมีเครื่องหมายอยู่ในบัตร์เกินกว่า 1 เครื่องหมายก็ดี บัตร์ซึ่งปิดเครื่องหมายไว้นอกบัตร์ก็ดีบัตร์ซึ่งปิดเครื่องหมายไว้นอกบัตร์ก็ดีบัตร์ซึ่งมีเครื่องหมายหลุดอยู่ในบัตร์ก็ดี บัตร์ซึ่งใส่เครื่องหมายเบ็ดเตล็ด พิศดารต่าง ๆ อันมิได้ปฏิบัติในการลงเครื่องหมายตามกฎกระทรวงมหาดไทยก้ดีถือว่าเป็นบัตร์ซึ่งไม่ได้ลงเครื่องหมายต้องนับว่าเป็นบัตร์เสียทั้งสิ้น ค่าธรรมเนียม
ย่อยาว
คดีนี้ผู้ร้องคัดค้านว่าการเลือกตั้งผู้แทนราษฎรรายนี้ ไม่ชอบด้วยกฎหมายและความยุติธรรมและเป็นการเสียหายแก่ผู้ร้องเนื่องจากที่คณะกรรมการตรวจคะแนนเลี้ยงถือเอาบัตร์หมายเลข ๓ ซึ่งเป็นเลขหมายประจำตัวผู้ร้องที่ควรจะเป็นบัตร์ดี เป็นบัตร์เสียประมาณ ๒๐๐๐ บัตร์เศษ จึงขอให้มีการเลือกตั้งใหม่
ข้าหลวงประจำจังหวัดน่านซึ่งเป็นประธานคณะกรมการจังหวัดน่านยื่นคำร้องคัดค้านคำร้องของผู้ร้องนี้ด้วย
ศาลชั้นต้นฟังข้อเท็จจริงว่าตามประกาศผลของการเลือกตั้งปรากฏว่า จ. ได้คะแนน ๑๒๖๙๔ เป็นสูงสุดได้รับเลือกตั้งเป็นผู้แทนราษฎร ผู้ร้องได้คะแนนเป็นที่ ๒ คือได้ ๑๒๒๖๙ เมื่อไ้ตรวจหีบบัตร์เลือกตั้งทั้งหมดแล้ว บัตร์ที่กรรมการว่าเสียมีลักษณดังนี้คือ
(๑) บัตร์เปล่าไม่มีเครื่องหมายใดในบัตร์
(๒) บัตร์ซึ่งมีเครื่องหมายอยู่ในบัตร์เกินกว่า ๑ เครื่องหมาย
(๓) บัตร์ซึ่งปิดเครื่องหมายไว้นอกบัตร์
(๔) บัตร์ซึ่งมีเครื่องหมายหลุดอยู่ในบัตร์
(๕) บัตร์ซึ่งดูเห็นว่าสมบูรณ์อันควรนับเป็นคะแนน
(๖) บัตร์ซึ่งใส่เครื่องหมายเบ็ดเตล็ดพิศดาร เช่นเอาด้านหน้าเครื่องหมายปิดเข้ากับพื้นของบัตร์ ปิดเครื่องหมายลอดช่องที่ตัดสำหรับ เสียบปกบัตร์ออกมา ขีดปกบัตร์กับช่องเสียก่อนแล้วเอาเครื่องหมายปิดข้างในเลยทับปกปิดไม่ออก ปิดเครื่องหมายลอดช่องเสียปก ออกมาบางส่วนอยู่ข้างในปิดเครื่องหมายอีกทางหนึ่งซึ่งไม่ใช่ทำไว้ให้ปิดเครื่องหมายอีกทางหนึ่งซึ่งไม่ใช่ทำไว้ให้ปิด และบัตร์ชำรุดเป็นต้น
ศาลฎีกาตัดสินว่าบัตร์ในข้อ ๑ และ ๒ นับว่าเป็นบัตร์เสียตามความใน ม. ๔๗ (๓) และ(๔) แห่ง พรบ เลือกตั้ง บัตร์ในข้อ ๓ นั้นตามกฎกระทรวงมหาดไทยข้อ ๑๒ ต้องถือว่าเป็นบัตร์เสียตาม ม. ๔๗ (๔) เหมือนกัน สำหรับบัตร์จำพวกที่ ๔ คือบัตร์ซึ่งมีเครื่องหมายหลุดอยู่ในนั้น ตามกฎกระทรวงข้อ ๑๒ ควรถือว่าไม่ได้ลงเครื่องหมายตามกฎหมาย และเป็นบัตร์เสีย อย่างไรก็ดีบัตร์จำพวกนี้กรรมการบางหน่วยก็ว่าเสีย บางหน่วยก็ว่าดี แต่หน่วยใดถือไปทางไหนก็ถือเช่นนั้นทั่วทุกเครื่องหมาย มิได้ปฏิบัติไม่เป็นยุตติธรรมแก่ผู้ร้องบัตร์จำพวกที่ ๕ ควรถือว่าเป็นบัตร์ดี แต่บัตร์ชนิดนี้มีเพียง ๑ หรือ ๒ บัตร์เท่านั้น บัตร์จำพวกที่ ๖ นั้นเห็นว่าเป็นบัตร์ซึ่งไม่ได้ลงเครืองหมาย ให้เป็นไปตามกฎกระทรวงมหาดไทย ต้องถือว่าเป็นบัตร์เสีย สำหรับบัตร์ชำรุดนั้น อาจเป็นบัตร์เสียได้ ถ้าหากชำรุดจนถึงหมดจนนับว่าเป็นบัตร์มิได้ แต่บัตร์เช่นนี้ก็มีน้อยประมาณ ๑๐ กว่าบัตร์เท่านั้น สำหรับบัตร์ที่ลงเครื่องหมายมากว่า ๑ เครื่องหมายต้องถือว่าเป็นบัตร์เสีย สรุปความว่าการตรวจนับคะแนนบัตร์ครั้งนี้แม้จะบกคร่องก็เป็นข้อเล็กน้อย ถ้าจะนับบัตร์ที่ควรจะดี แต่คณะกรรมว่าเสียไปเพิ่มคะแนนให้ผู้ร้อง ๆ ก็ยังได้คะแนนไม่เท่าถึง จ. จึงไม่ทำผลให้เปลี่ยนแปลงไปอย่างใด นับว่าไม่มีเหตุผลพอให้เพิกถอนการเลือกตั้ง จึงให้ยกคำร้องของผู้ร้องเสีย ค่าธรรมเนียมเป็นพับไป
