แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ถ้าปรากฏว่าได้เคยฟ้องเรียกทรัพย์มรดกรายเดียวกันมาครั้งหนึ่งและคดียังอยู่ในระหว่างพิจารณา โจทก์ย่อมไม่มีอำนาจที่จะนำคดีเรื่องเดียวกันมาฟ้องอีก ถึงแม้ว่าการฟ้องสองคราวนี้จะอ้างสิทธิต่างกัน โดยคดีแรกอ้างความเป็นทายาทปกครองมรดกร่วมกันมา ส่วนคดีหลังอ้างสิทธิตามสัญญาประนีประนอมยอมความก็ดี ทั้งนี้เพราะต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 173(1)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์จำเลยเป็นบุตรนายแสงนางคำ มีมรดกรวมกันกับบุตรทุกคนได้พร้อมใจกันทำสัญญาแบ่งทรัพย์กันไว้ โจทก์ได้บ้านเรือนและที่นา 15 ไร่ แต่จำเลยขัดขวางแย่งไถนา โจทก์เข้าทำนาไม่ได้ ขาดรายได้ 4,800 บาท ขอให้บังคับจำเลยส่งมอบนาและใช้ค่าเสียหายดังกล่าว
จำเลยให้การว่า โจทก์ฟ้องจำเลยเรื่องมรดกรายเดียวกันนี้ต่อศาลตามคดีดำที่ 69/2502 คดียังอยู่ในระหว่างพิจารณาของศาลโจทก์ไม่มีสิทธิฟ้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 173ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยานโจทก์จำเลย และวินิจฉัยว่า โจทก์เคยฟ้องจำเลยเรียกทรัพย์มรดกรายเดียวกันนี้จากจำเลยแล้ว ในคดีนั้นโจทก์ขอถอนฟ้องและขอแก้ฟ้อง ศาลไม่อนุญาต โจทก์จึงมาฟ้องเรียกทรัพย์มรดกรายเดียวกับในคดีนี้อีก ทั้งปรากฏว่าคดีที่โจทก์ฟ้องเดิมก็ยังอยู่ในระหว่างพิจารณาของศาลนี้ คดีจึงต้องห้ามมิให้ฟ้องใหม่ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 173 พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายก ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาต่อไปแล้วพิพากษาใหม่
จำเลยฎีกาว่า ฟ้องของโจทก์ต้องห้ามตามมาตรา 173(1)
ศาลฎีกาว่า ในคดีเดิม คือ คดีแพ่งดำที่ 69/2502 แดงที่106/2503 โจทก์ได้ฟ้องเรียกมรดกรายเดียวกันนี้จากจำเลยครั้งหนึ่งแล้ว โดยอ้างว่าเป็นทายาทร่วมกันปกครองร่วมกันมา ยังมิได้แบ่งปันกันขอให้ศาลพิพากษาให้จำเลยแบ่งให้โจทก์ 1 ใน 4 ตามคำให้การของจำเลยว่าโจทก์จำเลยได้เคยทำสัญญาประนีประนอมยอมความกันในเรื่องทรัพย์มรดกรายนี้และในคดีที่ฟ้องใหม่ก็เป็นเรื่องขอแบ่งมรดกของบิดามารดารายเดียวกันนั้นเอง เพียงแต่เปลี่ยนสิทธิเรียกร้องซึ่งในคดีเดิมอ้างสิทธิของการเป็นทายาทปกครองร่วมกันมา ส่วนคดีหลังอ้างสิทธิเรียกร้องตามหนังสือสัญญาประนีประนอมยอมความ ศาลฎีกาเห็นว่าเมื่อทรัพย์มรดกนี้ได้ฟ้องร้องกันครั้งหนึ่งแล้ว แม้จะอ้างสิทธิต่างกันดังกล่าว ก็เป็นการฟ้องแบ่งมรดกรายเดียวเรื่องเดียวกันนั้นเอง เมื่อได้ฟ้องมรดกรายเดียวกันไว้ในคดีดำที่ 69/2502 และยังอยู่ในระหว่างพิจารณา โจทก์ไม่มีอำนาจนำคดีเรื่องเดียวกันมาฟ้องอีก ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 173
พิพากษากลับศาลอุทธรณ์ บังคับคดีตามศาลชั้นต้น
