แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยขนย้ายข้าวออกนอกเขตต์จังหวัดสมุทรสาคร อันเป็นเขตต์กักกันข้าว ขอให้ลงโทษตาม พ.ร.บ.สำรวจและห้ามกักกันข้าว แต่โจทก์สืบพยานได้ความว่า ขณะจำเลยถูกจับนั้น จำเลยยังมิทันได้นำข้าวออกนอกเขตต์จังหวัดสมุทรสาคร ดังนี้ เมื่อจำเลยมีเจตนาและการขนย้ายข้าวได้กระทำลงจนใกล้ชิดกับผลสำเร็จแล้ว ก็ลงโทษฐานพยายามได้ ไม่ใช่เป็นเรื่องข้อเท็จจริงต่างกับฟ้อง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยสมคบกันขนย้ายข้าวสารออกนอกเขตต์จังหวัดสมุทรสาคร อันเป็นเขตต์กักกันข้าว โดยมิได้มีหนังสืออนุญาตให้นำออกได้ ขอให้ลงโทษ จำเลยให้การปฏิเสธ นายจำรัสจำเลยต่อสู้ว่า ข้าวสารที่จับได้เป็นของนายจำรัสได้จ้างให้นายเชื้อจำเลยขนจากพระนครมาที่ตำบลบ้านบ่อ จังหวัดสมุทรสาคร ด้วยความเข้าใจผิดและฟังผิดของนายเชื้อจำเลย ได้ขนข้าวเลยไปถึงตำบลนาโคก นายจำรัสจำเลยตามมาพบจึงบอกให้กลับ เจ้าพนักงานพบเข้าเลยจับมา
ศาลชั้นต้นเห็นว่า พยานโจทก์เบิกความว่า เวลาเข้าจับจำเลย หัวเรือต่อบรรทุกข้าว กับเรือยนตร์ที่จูงเรือต่อบรรทุกข้าวกำลังบ่ายหน้าออกนอกเขตต์ จำเลยแก้ว่า เพื่อไปกลับลำ ศาลเห็นว่าโจทก์ฟ้องว่า จำเลยสมคบกันขนย้ายข้าวออกนอกเขตต์จังหวัดสมุทรสาคร แต่โจทก์จำสืบว่า จำเลยยังมิทันนำข้าวออกนอกเขตต์จังหวัดสมุทรสาคร ข้อเท็จจริงต่างกับฟ้อง พิพากษายกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีอาญาที่โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษฐานทำความผิดสำเร็จนั้น ถ้าทางพิจารณาได้ความว่าจำเลยได้กระทำการอันเป็นเพียงพยายามกระทำผิดนั้น ศาลย่อมลงโทษจำเลยได้ จะว่าข้อเท็จจริงที่ปรากฏต่างกับฟ้องหาได้ไม่ เพราะการกระทำของจำเลยก็คือการกระทำความผิดนั้นนั่นเอง แต่ที่ศาลต้องนำมาตรา ๖๐ ว่าด้วยพยายามกระทำความผิดมาประกอบในการลงโทษก็เพราะ จำเลยได้ลงมือกระทำความผิดนั้นแล้ว แต่มีเหตุอันพ้นวิสัยมาขัดขวางมิให้จำเลยได้รับผลสำเร็จแห่งการกระทำของตน เป็นวิธีการเพื่อแบ่งส่วนลงโทษตามความผิดนั้นเท่านั้นและเห็นว่าที่ ก.ม.บัญญัติให้การกระทำคือการขนย้ายข้าวออกนอกเขตต์กักกันข้าวเป็นความผิดอาญานี้ การที่กระทำผิดก็คือเจตนาและการกระทำขนข้ายข้าวเพื่อบ่งถึงผลสำเร็จในการนำออกนอกเขตต์กักกัน เมื่อการขนย้ายได้กระทำลงจนใกล้ชิดกับผลสำเร็จอันพึงเห็นได้ประจักษ์แล้ว ก็ได้ชื่อวาจำเลยได้ลงมือกระทำความผิดแล้ว แต่ศาลชั้นต้นฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยได้ยับยั้งไม่นำข้าวออกนอกเขตต์กักกันแล้ว หรือว่าข้อเท็จจริงยังฟังไม่สนิทว่า จำเลยได้มีเจตนาจะนำเรือบรรทุกข้าวสารออกนอกเขตต์ ศาลอุทธรณ์ยังไม่ได้วินิจฉัยข้อเท็จจริงที่กล่าวนี้
พิพากษายกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้ศาลอุทธรณ์พิจารณาพิพากษาใหม่
