แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยกล่าวอ้างว่า ข้อพิพาทระหว่างผู้ขายกับจำเลยตามสัญญาซื้อขายเกี่ยวกับการชำระเงินค่าซื้อสินค้ายางพาราธรรมชาติชนิดแผ่น เกรด RSS 3 โดยจำเลยสั่งซื้อสินค้าจากผู้ขายและให้จัดส่งไปยังลูกค้าของจำเลยโดยมีโจทก์เป็นผู้ขนส่ง แต่ปรากฏตามใบตราส่งว่า สินค้าเป็นเกรด RSS 1 ซึ่งไม่ตรงกับเกรดของสินค้าที่ระบุไว้ข้างหีบห่อบรรจุสินค้า ลูกค้าของจำเลยจึงปฏิเสธไม่รับสินค้า เหตุดังกล่าวมิใช่ข้อเรียกร้องเกี่ยวกับคุณภาพหรือสภาพของสินค้ายางพาราธรรมชาติชนิดแผ่นเกรด RSS 3 ตามสัญญาที่จะต้องดำเนินกระบวนการทางอนุญาโตตุลาการก่อน แต่เป็นข้อพิพาทเกี่ยวกับการจัดส่งสินค้าแก่ลูกค้าของจำเลยซึ่งมีการจัดส่งผิดไปจากที่ระบุไว้ อันมิได้อยู่ในขอบข่ายที่จะต้องดำเนินกระบวนการทางอนุญาโตตุลาการ ผู้ขายจึงไม่ผูกพันที่จะต้องดำเนินกระบวนการทางอนุญาโตตุลาการแก่จำเลยก่อนฟ้องคดี
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยชำระเงินค่าสินค้าตามหนังสือโอนสิทธิเรียกร้อง 3,716,711.27 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงิน 3,498,081.19 บาท นับแต่วันถัดจากวันฟ้องเป็นต้นไป
จำเลยให้การและฟ้องแย้งขอให้ยกฟ้อง และบังคับให้โจทก์ชำระเงิน 45,000 ดอลลาร์สหรัฐ แก่จำเลยพร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี ของต้นเงินดังกล่าวนับถัดจากวันฟ้องแย้งเป็นต้นไป
ก่อนสืบพยาน จำเลยยื่นคำร้องขอให้ศาลวินิจฉัยชี้ขาดเบื้องต้นในปัญหาข้อกฎหมายว่า ผู้ขายและจำเลยมีข้อตกลงตามสัญญาซื้อขายและสัญญา SICOM (the Singapore Commodity Exchange Limited) ว่า กรณีเกิดข้อพิพาทอันเกี่ยวเนื่องกับการซื้อขายสินค้ายางพาราธรรมชาติชนิดแผ่น เกรด RSS 3 แล้ว คู่สัญญาต้องนำข้อพิพาทดังกล่าวเข้าสู่กระบวนการอนุญาโตตุลาการก่อน ดังนั้น โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องจำเลยเป็นคดีนี้หรือไม่
วันนัดพร้อม คู่ความทั้งสองฝ่ายแถลงรับกันว่ามีข้อสัญญาอนุญาโตตุลาการจริง
ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางมีคำสั่งว่า โจทก์เป็นผู้รับโอนสิทธิเรียกร้องจากผู้ขาย จึงต้องรับโอนมาทั้งสิทธิและหน้าที่ตามสัญญาข้อ 11 ว่าด้วยการระงับข้อพิพาท เอกสารท้ายคำให้การและฟ้องแย้งหมายเลข 2 ที่ระบุให้ข้อพิพาทที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับคุณภาพหรือสภาพของสินค้าที่จัดส่งนั้น สามารถอุทธรณ์การตัดสินของผู้ตัดสินโดยให้มีการไกล่เกลี่ยหรืออนุญาโตตุลาการตามที่ระบุไว้ในบทที่ 6 ของกฎระเบียบได้ การที่โจทก์ฟ้องคดีนี้โดยที่ยังไม่ได้มีการดำเนินการทางอนุญาโตตุลาการก่อนเป็นการข้ามขั้นตอน จึงให้จำหน่ายคดีออกจากสารบบความ คืนค่าขึ้นศาลให้โจทก์ทั้งหมด เพื่อให้โจทก์จำเลยไปดำเนินการทางอนุญาโตตุลาการตามสัญญาดังกล่าวก่อน
โจทก์อุทธรณ์คำสั่งต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า จำเลยกล่าวอ้างว่า ข้อพิพาทระหว่างผู้ขายกับจำเลยตามสัญญาซื้อขายเอกสารท้ายคำให้การและฟ้องแย้งหมายเลข 1 เกี่ยวกับการชำระเงินค่าซื้อสินค้ายางพาราธรรมชาติชนิดแผ่น เกรด RSS 3 โดยจำเลยสั่งซื้อสินค้าจากผู้ขายและให้จัดส่งสินค้าตรงไปยังลูกค้าจำเลยที่ประเทศบราซิลโดยมีโจทก์เป็นผู้ขนส่ง อย่างไรก็ตามขั้นตอนในการขนส่งปรากฏว่าตามใบตราส่ง ระบุว่า สินค้าเป็นเกรด RSS 1 ซึ่งไม่ตรงกับเกรดของสินค้าที่ระบุไว้ข้างหีบห่อบรรจุสินค้า ลูกค้าของจำเลยจึงยกเหตุดังกล่าวปฏิเสธไม่รับสินค้า ทำให้จำเลยได้รับความเสียหายไม่อาจเรียกเก็บเงินจากลูกค้าได้ ด้วยเหตุนี้จำเลยจึงยึดหน่วงไม่ชำระค่าสินค้างวดสุดท้าย 117,464.11 ดอลลาร์สหรัฐ แก่ผู้ขาย จำเลยได้เจรจากับผู้ขายและโจทก์ผู้ขนส่งเรื่อยมาเกี่ยวกับค่าสินค้างวดสุดท้ายและการชดใช้ค่าเสียหายที่เกิดขึ้น เห็นว่า เหตุที่ยกขึ้นกล่าวอ้างดังกล่าวนี้ มิใช่กรณีข้อเรียกร้องเกี่ยวกับคุณภาพหรือสภาพของสินค้ายางพาราธรรมชาติชนิดแผ่นเกรด RSS 3 ตามความในสัญญาข้อ 11 ที่จะต้องดำเนินกระบวนการทางอนุญาโตตุลาการก่อนแต่อย่างใด แต่เป็นข้อพิพาทเกี่ยวกับการจัดส่งสินค้าแก่ลูกค้าของจำเลยซึ่งมีการจัดส่งผิดไปจากที่ระบุไว้ในสัญญาซื้อขายเอกสารท้ายคำให้การและฟ้องแย้งหมายเลข 1 อันมิได้อยู่ในขอบข่ายที่จะต้องดำเนินกระบวนการทางอนุญาโตตุลาการ ผู้ขายจึงไม่ผูกพันตามสัญญาข้อ 11 ที่จะต้องดำเนินกระบวนการทางอนุญาโตตุลาการแก่จำเลยก่อนฟ้องคดีนี้ ด้วยเหตุนี้โจทก์ผู้รับโอนสิทธิเรียกร้องจากผู้ขายจึงไม่ผูกพันที่จะต้องดำเนินกระบวนการทางอนุญาโตตุลาการแก่จำเลยก่อนฟ้องคดีเช่นเดียวกัน ที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางมีคำสั่งมานั้น ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศไม่เห็นพ้องด้วย อุทธรณ์ของโจทก์ฟังขึ้น
พิพากษากลับ ให้ยกคำร้องขอให้ศาลวินิจฉัยชี้ขาดเบื้องต้นในปัญหาข้อกฎหมายฉบับลงวันที่ 12 มีนาคม 2555 ให้ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางดำเนินกระบวนพิจารณาต่อไปตามรูปคดี ค่าฤชาธรรมเนียมในชั้นอุทธรณ์ให้ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางรวมสั่งเมื่อมีคำพิพากษา
