แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พะยาน หน้าที่นำสืบ
จำเลยมีเอกสารคอมมิวนิสม์ไว้ในครอบครอง เป็นหน้าที่จำเลยต้องนำสืบว่าจำเลยไม่ทราบข้อความในเอกสารนั้นแลในกรณีเช่นนี้กฎหมายย่อมสันนิษฐานไว้ก่อนจำเลยได้ทราบข้อความในเอกสารนั้น
ย่อยาว
คดีได้ความว่า จำเลยสมคบกันเผยแพร่สนับสนุนส่งเสริมลัทธิคอมมิวนิสม์โดยพิมพ์ใบปลิวไปปิดไว้ในสถานที่ต่าง ๆ แลเจ้าพนักงานค้นพบเอกสารที่บ้านจำเลยมีข้อความเกี่ยวแก่การเผยแผ่ลักธิคอมมิวนิสม์ แลปลุกใจกรรมกรให้เกลียดชังคนมั่งมี ส่วนใบปลิวมีข้อความให้ล้มรัฐบาลสยามเสีย
ศาลล่างทั้ง ๒ พิพากษาต้องกันว่า จำเลยมีผิดตาม พ.ร.บ.คอมมิวนิสม์ ม.๓-๔ พ.ร.บ.ป้องกันรักษารัฐธรรมนูญ ม.๓ และกฎหมายอาญามาตรา ๑๐๔ ให้จำคุกจำเลย
จำเลยฎีกาว่า จำเลยไม่ทราบข้อความในใบปลิวแลโจทก์มิได้สืบให้กระจ่างชัดว่าจำเลยทราบ
ศาลฎีกาเห็นว่าใบปลิวซึ่งจำเลยเป็นผู้ปิดนั้นอยุ่ในครอบครองของจำเลยซึ่งเห็นชัดแจ้งว่าเป็นสิ่งผิดกฎหมาย จำเลยจะปฏิเสธก็ต้องนำพะยานมาสืบหาใช่หน้าที่ของโจทก์ไม่เพราะของร้ายเห็นได้ชัดแจงว่าอยู่ในครอบครองของจำเลย ย่อมต้องสันนิษฐานไว้ก่อนว่าจำเลยทราบความร้ายจนกว่าจะปรากฎเป็นอย่างอื่น จึงพิพากษายืนตามศาลล่าง
