แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อจำเลยครอบครองที่พิพาทโดยสงบและเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของตลอดมาเป็นเวลากว่า 10 ปี จำเลยได้กรรมสิทธิ์ในที่พิพาทซึ่งจำเลยอาจอ้างสิทธินี้ยันเจ้าของเดิมได้ แต่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1299 วรรค 2 สิทธิของจำเลยอันยังมิได้จดทะเบียนนั้น จำเลยจะยกขึ้นต่อสู้โจทก์ผู้รับโอนกรรมสิทธิ์มาโดยเสยค่าตอบแทนและโดยสุจริต และได้จดทะเบียนสิทธิโดยสุจริตแล้วไม่ได้
ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 6 ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าบุคคลทุกคนทำการโดยสุจริต เมื่อจำเลยมิได้ยกข้อต่อสู้ว่าโจทก์รับโอนที่พิพาทจากเจ้าของเดิมโดยไม่สุจริต คดีต้องฟังว่าโจทก์รับโอนกรรมสิทธิ์ที่พิพาทจากเข้าของเดิมโดยสุจริตและได้จดทะเบียนสิทธิโดยสุจริต จำเลยอ้างกรรมสิทธิ์ในที่พิพาทโดยทางครอบครองตามมาตรา 1328 ยันโจทก์มิได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า นางสายจำนองที่ดินโฉนดที่ ๒๙๒๔ ไว้กับโจทก์แล้วไม่สามารถชำระต้นเงินดอกเบี้ยไถ่จำนองได้ จึงโอนกรรมสิทธิ์ให้โจทก์ จำเลยขออาศัยนางสายปลูกเรือนอยู่ในที่ดินนี้บางส่วน นางสายและโจทก์ได้บอกให้จำเลยรื้อเรือนออกไป จำเลยไม่ออก จึงขอให้ขับไล่และเรียกค่าเสียหาย
จำเลยให้การว่า นางจันมารดาจำเลยได้ยกที่ดินโฉนดดังกล่าวเฉพาะส่วนของนางจันประมาณ ๒ ไร่ให้จำเลย จำเลยปลูกเรือนด้วยการแสดงเจตนาเป็นเจ้าของโดยสงบและเปิดเผย ฯลฯ
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ขับไล่จำเลยและบริวาร และให้จำเลยใช้ค่าเสียหาย
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เฉพาะค่าเสียหาย
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเชื่อว่าจำเลยได้ครอบครองที่พิพาทโดยสงบและเปิดเผย ด้วยเจตนาเป็นเจ้าของตลอดมาเป็นเวลาประมาณ ๓๐ ปี จำเลยได้กรรมสิทธิ์ในที่พิพาทตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๓๘๒ ซึ่งจำเลยอาจอ้างสิทธินี้ยันนางสาย กลิ่นกรอง เจ้าของเดิมได้ แต่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๒๙๙ วรรค ๒ สิทธิของจำเลยอันยังมิได้จดทะเบียนนั้น จำเลยจะยกขึ้นเป็นข้อต่อสู้กับโจทก์ผู้ได้รับโอนกรรมสิทธิ์มาโดยเสียค่าตอบแทนโดยสุจริต และได้จดทะเบียนสิทธิโดยสุจริตแล้วไม่ได้ ปัญหาว่าโจทก์ได้รับโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินแปลงนี้จากนางสาย กลิ่นกรอง เจ้าของเดิมโดยสุจริตหรือไม่ ศาลฎีกาเห็นว่าโจทก์ได้รับโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินแปลงนี้โดยจดทะเบียนสิทธิต่อพนักงานเจ้าหน้าที่โดยชอบด้วยกฎหมาย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๖ ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าบุคคลทุกคนกระทำการโดยสุจริต เมื่อจำเลยมิได้ยกข้อต่อสู้ว่าโจทก์รับโอนที่ดินโฉนดที่ ๒๙๒๔ จากนางสาย กลิ่นกรองโดยไม่สุจริต คดีต้องฟังว่า โจทก์ได้รับโอน กรรมสิทธิ์ที่ดินจากนางสาย กลิ่นกรอง เจ้าของเดิมโดยเสียค่าตอบแทนและโดยสุจริต และได้จดทะเบียนสิทธิโดยสุจริตแล้ว จำเลยจึงอ้างกรรมสิทธิ์ในที่พิพาทโดยทางครอบครองตามมาตรา ๑๓๘๒ ยันโจทก์มิได้
พิพากษายืน
