แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การแก้ไขคำฟ้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา179 จะต้องเป็นการแก้ไขข้อหา ข้ออ้างที่มีต่อจำเลยคือตัวบุคคลที่จะต้อง ระบุไว้แน่ชัดตามมาตรา 55,67 โดยการเพิ่มหรือลดทุนทรัพย์ หรือราคาทรัพย์สินที่พิพาทในฟ้องเดิมหรือสละข้อหาในฟ้องเดิม ประกอบด้วยมาตราบางข้อ หรือเพิ่มเติมฟ้องเดิมให้บริบูรณ์ ดังนั้น การที่โจทก์ยื่นคำร้องขอเพิ่มชื่อ ซ. เข้ามาเป็นจำเลยในภายหลังจึงเท่ากับเป็นการฟ้องบุคคลอื่นเป็นจำเลยเพิ่มเข้ามาในคดีอีกคนหนึ่ง จึงมิใช่เป็นเรื่องขอแก้ไขคำฟ้องตามนัยแห่งบทกฎหมายดังกล่าว
ปัญหาเรื่องอำนาจฟ้องนี้เป็นปัญหาเกี่ยวกับ ความสงบเรียบร้อยของประชาชน แม้จำเลยจะมิได้ฎีกาว่าโจทก์ ไม่มีอำนาจฟ้องเพราะเหตุนี้ ศาลฎีกาก็มีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัยได้ ตามมาตรา 142(5) แม้โจทก์จำเลยจะมีข้อตกลงกันว่า ในการสั่งซื้อสินค้าและลงชื่อรับสินค้าจะกระทำได้เฉพาะจำเลยที่ 2 ก็ตาม แต่ปรากฏข้อเท็จจริงว่า ส. พนักงานของจำเลยเคยลงชื่อเป็นผู้รับสินค้าแทนจำเลยและจำเลยก็ได้ชำระราคาสินค้านั้น จึงเป็นเรื่องที่คู่กรณีสมัครใจซื้อขายโดยมิได้คำนึงถึงตัวบุคคล ผู้มีอำนาจสั่งซื้อหรือรับสินค้าตามข้อตกลงทั้งสองฝ่ายย่อมจะต้อง ผูกพันตามที่ได้ปฏิบัติต่อกัน
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องและแก้ไขฟ้องว่า จำเลยที่ 1 เป็นนิติบุคคลประเภทห้างหุ้นส่วนจำกัดจำเลยที่ 2 เป็นหุ้นส่วนผู้จัดการของจำเลยที่ 1 จำเลยที่ 1 และจำเลยที่ 2 ซื้อสินค้าจากโจทก์รวม 6 ครั้งแล้วไม่ชำระราคา จำเลยที่ 3 เป็นผู้ค้ำปนะกันหนี้ของจำเลยที่ 1ที่ 2 จึงขอให้บังคับจำเลยทั้งสามร่วมกันชำระราคาสินค้าดังกล่าวแก่โจทก์
จำเลยที่ 1 ที่ 2 ให้การว่า ฟ้องโจทก์เคลือบคลุม จำเลยที่ 2 เป็นผู้ลงชื่อสั่งซื้อสินค้าเพียง 2 ครั้ง และสินค้าที่ได้รับมาไม่ตรงตามคำสั่ง จำเลยจึงได้ส่งคืนให้โจทก์แล้ว ในการค้าขายระหว่างโจทก์จำเลยมีข้อตกลงกันว่า ในการสั่งซื้อและลงชื่อรับสินค้าจะกระทำได้เฉพาะจำเลยที่ 2 เท่านั้น ขอให้ยกฟ้อง
จำเลยที่ 3 ให้การว่า โจทก์ไม่มีอำนาจขอแก้ไขคำฟ้องเพื่อฟ้องจำเลยที่ 3เป็นจำเลย เพราะหนังสือมอบอำนาจของโจทก์ที่ให้ฟ้องจำเลยที่ 3 นั้นทำขึ้นภายหลังที่โจทก์ได้ยื่นฟ้องคดีนี้แล้ว และจำเลยที่ 3 ได้มีหนังสือขอยกเลิกการค้ำประกันแล้ว ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาให้จำเลยทั้งสามร่วมกันใช้เงินตามฟ้องแก่โจทก์
จำเลยทั้งสามอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยทั้งสามฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายว่า สำหรับปัญหาที่ว่าโจทก์จะยื่นคำร้องขอแก้ไขคำฟ้องโดยเพิ่มชื่อนายซิงเม้ง แซ่ตั้ง เป็นจำเลยที่ 3 ได้หรือไม่นั้น เห็นว่าการแก้ไขคำฟ้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 179 จะต้องเป็นการแก้ไขข้อหาข้ออ้างที่มีต่อจำเลยคือตัวบุคคลที่จะต้องระบุไว้แน่ชัดตามมาตรา 67 โดยการเพิ่มหรือลดทุนทรัพย์หรือราคาทรัพย์สินที่พิพาทในฟ้องเดิมหรือสละข้อหาในฟ้องเดิมเสียบางข้อ หรือเพิ่มเติมฟ้องเดิมให้บริบูรณ์ ดังนั้นการที่โจทก์ยื่นคำร้องขอเพิ่มชื่อนายซิงเม้ง แซ่ตั้ง เข้ามาเป็นจำเลยในภายหลังจึงเท่ากับเป็นการฟ้องบุคคลอื่นเป็นจำเลยเพิ่มเข้ามาในคดีอีกคนหนึ่ง จึงมิใช่เป็นเรื่องขอแก้ไขคำฟ้องตามนัยแห่งบทกฎหมายดังกล่าว ดังนั้นโจทก์จะขอแก้ไขคำฟ้องโดยเพิ่มชื่อนายซิงเม้ง แซ่ตั้ง เข้ามาเป็นจำเลยที่ 3 ไม่ได้ ปัญหาเรื่องอำนาจฟ้องเป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน แม้มิใช่เหตุที่จำเลยยกขึ้นฎีกาศาลฎีกาก็มีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัยได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 142(5)
สำหรับสินค้าตามใบสั่งซื้อเอกสารหมาย จ.8 จ.14 และ จ.16 ซึ่งมีชื่อนายสุวลักษณ์เป็นผู้สั่งซื้อและเป็นผู้รับสินค้าตามเอกสารหมาย จ.9 จ.15 และ จ.17นั้น จำเลยปฏิเสธว่าไม่เคยให้คนอื่นไปสั่งซื้อและรับสินค้าแทนนั้น เห็นว่าจำเลยมิได้ปฏิเสธว่านายสุวลักษณ์มิใช่พนักงานของจำเลย จำเลยคงอ้างเอาลอย ๆ ว่าจำเลยมิได้ให้คนอื่นไปสั่งซื้อและรับสินค้าแทน พยานหลักฐานฝ่ายโจทก์นอกจากนายทวีศักดิ์พนักงานเก็บเงินและนายประกอบหัวหน้าแผนกเก็บเงินซึ่งมาเบิกความว่าจำเลยไม่เคยปฏิเสธว่าไม่ได้ซื้อสินค้าที่ฟ้อง เพียงแต่ขอผัดอ้างว่าการเงินไม่พร้อมดังวินิจฉัยแล้ว โจทก์ยังมีหลักฐานตามเอกสารหมาย จ.19 และ จ.22 ซึ่งแสดงว่านายสุวลักษณ์เคยรับสินค้าไว้แทนจำเลย และสินค้าเหล่านั้นจำเลยก็ได้ชำระราคาแล้ว ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าจำเลยที่ 1 ที่ 2 ได้สั่งซื้อสินค้าและได้รับสินค้าตามเอกสารหมาย จ.8 จ.14 และ จ.16 ไว้แล้ว ส่วนข้อตกลงในเรื่องตัวผู้มีอำนาจสั่งซื้อสินค้าและรับสินค้าตามเอกสารหมาย ล.1 ซึ่งนำสืบโต้เถียงกันนั้น เห็นว่าแม้จะมีข้อตกลงดังกล่าว แต่เมื่อคู่กรณีสมัครใจซื้อขายโดยมิได้คำนึงถึงตัวบุคคลตามข้อตกลง ทั้งสองฝ่ายก็ย่อมจะต้องผูกพันตามที่ได้ปฏิบัติต่อกัน จึงไม่จำเป็นจะต้องวินิจแัยว่ามีข้อตกลงตามเอกสารหมาย ล.1 หรือไม่
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ยกฟ้องโจทก์สำหรับจำเลยที่ 3 ให้จำเลยที่ 1 ที่ 2ร่วมกันใช้ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสามศาลแทนโจทก์ ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสามศาลสำหรับจำเลยที่ 3 ให้เป็นพับ นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์
