แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ส่งมอบเครื่องสัญญาณเรียกผู้รับใช้ที่ตกลงซื้อขายให้จำเลยถูกต้อง แต่ส่งมอบสวิทซ์ไฟฟ้าผิดยี่ห้อไม่ตรงตามสัญญา เมื่อจำเลยได้รับชำระหนี้ตามสภาพดังกล่าวแล้วก็ต้องชำระราคาตอบแทนตามส่วน
การที่โจทก์ติดตั้งเครื่องสัญญาณไม่เสร็จเรียบร้อยตามสัญญา เพราะจำเลยเกี่ยงจะให้โจทก์ปฏิบัตินอกเหนือสัญญา ย่อมไม่ใช่ความผิดของโจทก์ แต่เป็นความผิดของจำเลย จำเลยต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายตามส่วนทดแทนค่าแรงและอุปกรณ์ในการติดตั้งที่โจทก์ได้กระทำไปแล้ว
ตามสัญญา จำเลยจะต้องชำระราคาค่าเครื่องสัญญาณทันที เมื่อจำเลยผิดนัดไม่ชำระก็ต้องเสียดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีนับแต่วันรับมอบของ ซึ่งจำเลยตกเป็นผู้ผิดนัก
ค่าติดตั้งเครื่องสัญญาณซึ่งโจทก์ทำไม่เสร็จเรียบร้อยตามสัญญา เพราะความผิดของจำเลย โจทก์ย่อมเรียกดอกเบี้ยได้ในจำนวนเงินค่าสินไหมทดแทนการงานที่โจทก์ได้ทำไปแล้ว เมื่อไม่ปรากฏว่าจำเลยผิดนัดแน่นอนเมื่อใด ศาลก็พิพากษาให้ดอกเบี้ยนับแต่วันฟ้อง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยผิดสัญญาไม่ชำระค่าซื้อเครื่องสัญญาณเรียกผู้รับใช้และค่าแรงกับอุปกรณ์ในการติดตั้ง รวม ๓๘,๐๐๐ บาท ขอให้บังคับจำเลยชำระพร้อมดอกเบี้ย
จำเลยต่อสู้ว่า จำเลยไม่ได้ผิดสัญญา แต่โจทก์ไม่ปฏิบัติให้ครบถ้วนตามสัญญาจะเรียกให้จำเลยใช้เงินหาได้ไม่
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า การซื้อขายรายนี้ต้องอาศัยคำพรรณาประกอบสัญญาแล้วฟังว่าโจทก์ยังมิได้ปฏิบัติให้ครบถ้วนตามสัญญา จะเรียกให้จำเลยชำระเงินยังมิได้พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า สัญญาซื้อขายรายนี้กำหนดการชำระเงินไว้ ๒ ระยะตามสัญญาข้อ ๓ โดยผู้ซื้อจะชำระราคาสินค้าให้ทั้งหมดทันที และจะชำระค่าติดตั้งให้ เมื่อได้ติดตั้งทดลองเรียบร้อยแล้ว โจทก์ได้ส่งมอบเครื่องสัญญาณให้จำเลยแล้ว
มีปัญหาว่า สินค้าที่ส่งมอบถูกต้องตามที่ตกลงซื้อขายกันหรือไม่เคยเถียงว่าไม่ถูกต้อง อ้างว่าตามข้อตกลงจะต้องมีไฟแดงหน้าห้อง และสวิทซ์มิใช่ยี่ห้อ ยี.อี. แต่โจทก์ว่าไม่ได้ตกลง เครื่องสัญญาที่ส่งมอบ ติดไฟแดงสว่างใช้ได้
ศาลฎีกาฟังว่า ไม่มีข้อตกลงถึงการติดตั้งไฟแดง แต่ตามสัญญาต้องใช้สวิทซ์ยี่ห้อ ยี.อี. โจทก์ใช้ยี่ห้อวีโต ไม่ตรงตามสัญญา เมื่อจำเลยได้รับชำระหนี้ตามสภาพดังกล่าวแล้ว จำเลยก็ต้องชำระราคาตอบแทนตามส่วน โดยเป็นการหักราคารสวิทซ์ให้อันละ ๓ บาท รวม ๑๐๘ อันเป็นเงิน ๓๒๔ บาท ค่าของทั้งหมด ๒๐,๐๐๐ บาท หักมัดจำ ๔,๐๐๐ บาท และหักค่าส่งมอบสวิทซ์ผิด ๓๒๔ บาท จำเลยคงต้องใช้ค่าของ ๑๕,๖๗๖ บาท
ส่วนค่าแรงงานและอุปกรณ์ในการติดตั้ง ซึ่งตามสัญญาจะชำระเมื่อครั้งทดลองเรียบร้อยแล้ว ศาลฎีกาเห็นว่า การที่ติดตั้งยังไม่เรียบร้อย เพราะจำเลยเกี่ยงจะเอาไฟแดงหน้าห้องนอกเหนือสัญญา หากเกี่ยงเพียงยี่ห้อสวิทซ์ โจทก์อาจเปลี่ยนหรือลดราคาให้ตามที่จำเลยต้องการให้ลดก็ได้ จึงไม่ใช่ความผิดของโจทก์ที่ติดตั้งไม่สำเร็จ แต่เป็นความผิดของจำเลย จำเลยต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายตามส่วน โดยเห็นควรหักให้ ๑,๐๐๐ บาท จำเลยคงต้องใช้เงินค่าแรงและอุปกรณ์ในการติดตั้ง ๒๑,๐๐๐ บาท
ปัญหาเรื่องดอกเบี้ย สำหรับค่าเครื่องสัญญา จำเลยต้องชำระราคาทันทีตามสัญญา จำเลยผิดนัดไม่ชำระ จึงต้องเสียดอกเบี้ยนับแต่วันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๐๔ (ซึ่งรับมอบของ) ส่วนค่าติดตั้งจะต้องชำระเมื่อทำเสร็จ แต่โจทก์ยังหาไม่เสร็จ เพราะเป็นความผิดของจำเลยที่เกี่ยงจะเอาเกินสัญญา เมื่อหักค่าเสียหายในส่วนที่ไม่ทำออก จำนวนสุทธิที่จำเลยต้องใช้จะต้องมีขึ้น คดีไม่ปรากฏว่าจำเลยผิดนัดแต่วันใด ควรให้จำเลยใช้ดอกเบี้ยนับแต่วันฟ้อง
พิพากษากลับให้จำเลยใช้ราคาค่าเครื่องสัญญาณ แต่ค่าติดตั้งพร้อมด้วยดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีตามจำนวนเงินและวันที่วินิจฉัยข้างต้น
