แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช 2489 มาตรา 21 ทวิพระราชบัญญัติการค้าข้าว (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2489 มาตรา 12 เป็นบทบัญญัติให้ริบข้าวซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความผิดตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว เมื่อปรากฏตามคำฟ้องของโจทก์มีคำขอให้ศาลสั่งริบข้าวของกลางแล้ว แม้โจทก์จะไม่ได้อ้างบทมาตราของพระราชบัญญัติการค้าข้าวดังกล่าว ที่บัญญัติให้ริบของกลางมาในคำฟ้องด้วย ศาลก็มีอำนาจสั่งริบข้าวของกลางตามบทกฎหมายที่ถูกต้องได้ (อ้างฎีกา 485/2493)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นผู้ประกอบการค้าข้าวโดยตั้งร้านขายปลีกข้าวสารอันเป็นผู้ประกอบการค้าข้าวประเภท 4 ในเขตควบคุมการค้าข้าวที่คณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช 2489 สั่งให้ขออนุญาตประกอบการค้าข้าวต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ เมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน 2523 จำเลยซื้อข้าวสารเจ้า 90 กระสอบและข้าวสารเหนียว 10 กระสอบ จากผู้มีชื่อในเขตควบคุมการค้าข้าวเพื่อนำมาขายปลูกให้แก่ประชาชนที่มาขอซื้อ โดยจำเลยมิได้รับหนังสืออนุญาตให้ประกอบการค้าข้าวตามกฎหมายเจ้าพนักงานจับจำเลยได้พร้อมด้วยข้าวสารเจ้า 75 กระสอบและข้าวสารเหนียว 5 กระสอบเป็นของกลางขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช 2489 มาตรา 3, 9, 18พระราชบัญญัติการค้าข้าว (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2489 มาตรา 5, 11 ประกาศของคณะกรรมการการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช 2489ฉบับที่ 117 ลงวันที่ 27 พฤษภาคม 2523, ฉบับที่ 2 ลงวันที่ 2 มกราคม 2490,ลงวันที่ 5 กันยายน 2518 และริบของกลาง
จำเลยให้การรับสารภาพ
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติการค้าข้าวพุทธศักราช 2489 มาตรา 3, 9, 18 พระราชบัญญัติการค้าข้าว (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2489 มาตรา 5, 11 ประกาศคณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช 2489 ฉบับที่ 117 ลงวันที่ 27 พฤศจิกายน 2523, ฉบับที่ 2 ลงวันที่ 2 มกราคม 2490 ฉบับที่ 103 ลงวันที่ 5 กันยายน 2518จำคุก 1 ปี รับสารภาพลดโทษให้กึ่งหนึ่งคงจำคุก 6 เดือน ของกลางริบ
จำเลยอุทธรณ์ขอให้รอการลงโทษและขอคืนของกลาง
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่าโทษจำคุกตามที่ศาลชั้นต้นกำหนดให้รอการลงโทษไว้มีกำหนด 2 ปี นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า พระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช 2489มาตรา 21 ทวิ พระราชบัญญัติการค้าข้าว (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2489 มาตรา 12เป็นบทบัญญัติให้ริบข้าวซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความผิดตามพระราชบัญญัติการค้าข้าวเมื่อปรากฏตามคำฟ้องของโจทก์มีคำขอให้ศาลสั่งริบข้าวของกลางแล้ว แม้โจทก์จะไม่ได้อ้างบทมาตราของพระราชบัญญัติการค้าข้างดังกล่าวที่บัญญัติของกลางมาในคำฟ้องด้วย ศาลก็มีอำนาจสั่งริบข้าวของกลางตามบกฎหมายที่ถูกต้องได้
พิพากษายืน
